อายุ-จารึก พ.ศ.1580, อายุ-จารึก พ.ศ.1581, อายุ-จารึกพุทธศตวรรษที่ 16, ยุคสมัย-จารึกสมัยขอมพระนคร, ยุคสมัย-จารึกสมัยขอมพระนคร-พระเจ้าสุริยวรมันที่ 1, วัตถุ-จารึกบนหิน, ลักษณะ-จารึกบนแผ่นรูปสี่เหลี่ยม, ที่อยู่ปัจจุบัน-จารึกปราสาทหินพระวิหาร กัมพูชา, ศาสนา-จารึกในศาสนาพราหมณ์-ฮินดู, เรื่อง-ประวัติศาตร์เมืองวิเภทะ, เรื่อง-ประวัติศาสตร์เมืองกุรุเกษตร, เรื่อง-กษัตริย์และผู้ครองนคร-พระเจ้าสุริยวรมันที่ 1, เรื่อง-ความเป็นอยู่และประเพณี, เรื่อง-ความเป็นอยู่และประเพณี-สร้างศิลาจารึก, บุคคล-กษัตริย์และผู้ครองอาณาจักรขอมสมัยพระนคร, บุคคล-กษัตริย์และผู้ครองอาณาจักรขอมสมัยพระนคร-พระเจ้าสุริยวรมันที่ 1, บุคคล-พระเจ้าสุริยวรมันที่ 1, บุคคล-ศรีสุกรรมากำเสตงงิ,
โพสต์เมื่อวันที่ 13 ก.พ. 2550 13:59:58 ( อัพเดทเมื่อวันที่ 24 ก.ค. 2562 20:44:00 )
ชื่อจารึก |
จารึกปราสาทหินพระวิหาร 1 |
อักษรที่มีในจารึก |
ขอมโบราณ |
ศักราช |
พุทธศักราช 1581 |
ภาษา |
สันสกฤต, เขมร |
ด้าน/บรรทัด |
จำนวนด้าน 2 ด้าน มี 27 บรรทัด ด้านที่ 1 มี 16 บรรทัด ด้านที่ 2 มี 11 บรรทัด |
วัตถุจารึก |
ศิลา |
ลักษณะวัตถุ |
สี่เหลี่ยม |
ขนาดวัตถุ |
กว้าง 51 ซม. สูง 67 ซม. |
บัญชี/ทะเบียนวัตถุ |
1) กองหอสมุดแห่งชาติ กำหนดเป็น “ศก. 5” |
ปีที่พบจารึก |
ไม่ปรากฏหลักฐาน |
สถานที่พบ |
ปราสาทหินพระวิหาร เขาพระวิหาร ตำบลบึงมะลู อำเภอกันทรลักษณ์ จังหวัดศรีสะเกษ |
ผู้พบ |
ไม่ปรากฏหลักฐาน |
ปัจจุบันอยู่ที่ |
ปราสาทหินพระวิหาร เขาพระวิหาร จังหวัดพระวิหาร ประเทศสาธารณรัฐประชาชนกัมพูชา |
พิมพ์เผยแพร่ |
จารึกในประเทศไทย เล่ม 3 (กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2529), 164-170. |
ประวัติ |
ศิลาจารึกหลักนี้ พบที่เขาพระวิหารที่ตั้งอยู่ในเขตตำบลบึงมะลู อำเภอกันทรลักษณ์ (น้ำอ้อม) จังหวัดศรีสะเกษ อยู่ห่างจากตัวอำเภอไปทางทิศใต้ 47 กิโลเมตร ปัจจุบันภูเขาพระวิหาร อยู่ในความคุ้มครองของประเทศสาธารณรัฐประชาชนกัมพูชา จารึกหลักนี้ได้บอกเลขมหาศักราชไว้ 2 แห่ง คือในบรรทัดที่ 1 และบรรทัดที่ 21 สำหรับบรรทัดที่ 1 ได้บอกเลขมหาศักราช 959 (พ.ศ. 1580) ส่วนบรรทัดที่ 21 ได้บอกเลขมหาศักราช 960 (พ.ศ. 1581) ซึ่งเป็นปีที่ถัดมา |
เนื้อหาโดยสังเขป |
กล่าวถึงพระเจ้าสุริยวรมันที่หนึ่งที่พระราชทานพร ทรัพย์ และเมืองวิเภทะ แก่ศรีสุกรรมากำเสตงงิ เนื่องมาจากศรีสุกรรมากำเสตงงินี้มีความดีความชอบหลายประการ ได้แก่ สร้างรั้วให้เทวสถาน เฝ้าบัญชีในเทวสถาน อีกทั้งยังมีเครือญาติที่ทำหน้าที่รักษาประวัติกัมพุพงศ์ และประวัติของพระเจ้าแผ่นดินองค์อื่นๆ แล้วเขียนเอกสารประวัติศาสตร์ไว้บนใบลาน และเก็บไว้ในเทวสถาน จากนั้นพระเจ้าสุริยวรมันที่ 1 ทรงมีพระบัญชาให้ศรีสุกรรมากำเสตงงิจารศิลาจารึกไว้ที่เทวสถาน และจารไว้ที่เมืองวิเภทะ แล้วพระองค์ยังทรงพระราชทานเปลี่ยนชื่อเมืองวิเภทะให้ใหม่ว่า “กุรุเกษตร” |
ผู้สร้าง |
พระเจ้าสุริยวรมันที่ 1 |
การกำหนดอายุ |
จารึกด้านที่ 1 บรรทัดที่ 1 บอกมหาศักราช 959 ซึ่งตรงกับ พ.ศ. 1580 และในจารึกด้านที่ 2 บรรทัดที่ 5 บอกมหาศักราช 960 ซึ่งตรงกับ พ.ศ. 1581 |
ข้อมูลอ้างอิง |
เรียบเรียงข้อมูลโดย : นวพรรณ ภัทรมูล, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2547, จาก : |
ภาพประกอบ |
ภาพสำเนาจารึกจาก : จารึกในประเทศไทย เล่ม 3 (กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2529) |