| ตัวอย่าง | ปรากฏใน | ด/บ | จังหวัด | ผู้ให้ความหมาย |
|---|---|---|---|---|
|
1269 ศก กุร พฺระบาทกมฺรเดงอญ ฤไทยราช ด ชา พฺระเจา ด พฺระบาทกมฺรเดงอญ ศฺรีรามราช นำ เสนาพลพฺยูห โผง อํ วิ ศฺรีสชนาไลย โมก ปฺรด ผคฺดผฺคง (หวูง) พล จร ด เกฺรา นา พฺระวิไสย เนา ปญฺจมี เกด เชษฐ ศุกฺรพาร
(1269 ศก (ปี) กุนพระบาทกมรเดงอัญฦาไทยราช ผู้เป็นพระราชนัดดาของพระบาทกมรเดงอัญศรีรามราช เสด็จนำพลพยุหเสนาทั้งหลายออกมาจากเมืองศรีสัชนาลัยมา รีบตบแต่งพลโยธา เดินอยู่นอกพระวิสัย ณ วันศุกร์ ขึ้น 5 ค่ำ เดือน 7) |
จารึกวัดป่ามะม่วง (ภาษาเขมร) | 1/3 | สุโขทัย | ศานติ ภักดีคำ |
|
โผงฺ อฺ(น)กฺ เนะ สฺยงฺ สงฺเว(ยฺ วฺระ กมฺรเต)งฺ ชคตฺ ลิงฺ(คปุร) (บุคคลเหล่านี้ ล้วนอยู่ในที่สังเวยของพระกัมรเตงชคตแห่งลิงคปุระ) |
จารึกอุบมุง | 1/35 | อุบลราชธานี | ศานติ ภักดีคำ |
|
ปฺรติทิน มาสฺ จนฺจฺยานฺ ... มฺวายฺ ทํนุกฺ ... ชา ภาร โผงฺงฺ (เป็นประจำ ทอง แหวน ... หนึ่งเอาไว้ ... เป็นภาระทั้งปวง) |
จารึกปราสาทหินพิมาย 6 | 1/12 | นครราชสีมา | พจนานุกรม เขมร - ไทย ฉบับทุนพระยาอนุมานราชธน |
|
1031 ศก ปญฺจมี เกตฺ ปุษฺยวุธวาร คิ นุ จตฺ สฺรุกฺ ต ภูมิมฺ ต เน .เนาะ...ศฺรีวีเรนฺทฺราศฺรม เลกฺ วลย นุ ภูมิ เนาะหฺ . ยต ขฺญุํ.. ปญฺชิย เนาะ โผงฺ o เปฺร ปมฺเร ปฺรติปกฺษ ต กํมฺรเตงฺ อญฺ เสนาปติ ไตฺรโลกฺยวิชย...ศฺรีวีเรนฺทฺราศฺรม เนาะ เถฺว จํนำ กลฺปนา ต เราะหฺ เนะ (1031 ศกขึ้น 5 ค่ำ เดือนยี่ วันพุธ ได้สร้างเมือง ณ ที่ดินอันว่างเปล่า...ศรีวีเรนทราศรม, และได้กั้นรั้วล้อมรอบที่ดินนั้น...ข้าพระบัญชีนี้ด้วยฯ แล้วได้มอบให้คนใช้ของกมรเตงอัญเสนาบดีไตรโลกยวิชัย แบ่งกันเป็นรายปักษ์...ศรีวีเรนทราศรมนั้นให้ดูแลมูลนิธินี้ฯ) |
จารึกปราสาทหินพิมาย 3 | 1/17 | นครราชสีมา | พจนานุกรม เขมร - ไทย ฉบับทุนพระยาอนุมานราชธน |
|
วฺระ โค เนะ โผง ติ อญฺ ชฺวน ต กมฺรเตง ... (พระโคนี้ด้วยซึ่งข้าให้แก่กมรเตง) |
จารึกเนินสระบัว | 1/17 | ปราจีนบุรี | พจนานุกรม เขมร - ไทย ฉบับทุนพระยาอนุมานราชธน |
|
มนฺ วฺระ ปาท ปรมศิวโลก (เปฺร) วฺระ กมฺรเตงฺ วามศิว ต ชฺมะ กมฺรเตงฺ ศิวาศฺรม ชา วฺระ คุรุ ปริยาลย อุปาย โผงฺ นุ วฺระ ต ติ สนฺตาน สฺถาปนา อํวิ อินฺทฺรปุร นุ สฺรุกฺ ภวาลย ญฺยงฺ (อมฺเร) นฺทฺร (ปุร) สฺรุกฺ ภทฺรคิริ เชงฺ วฺนํ . (ท่านวามศิวะ ได้เป็นราชครูปกครองเทวสถานทั้งหมด ที่สกุลของท่านได้สถาปนาไว้ ตั้งแต่อินทรปุระจนถึงภวาลัย ซึ่งใกล้ชิดกับอมเรนทรปุระทางเมืองกุฏิและภัทรคีรี) |
จารึกสด๊กก๊อกธม 2 | 4/10 | สระแก้ว | พจนานุกรม เขมร - ไทย ฉบับทุนพระยาอนุมานราชธน |
|
เสฺตงฺ อญฺ ศิวไกวลฺย นุ กุเล โผงฺ สิงฺ รุ ต ตาปฺร อฺเนา . เสฺตงฺ อญฺ ศิวไกวลฺย สฺลาปฺ ต คิ ราชฺย โนะ . (ศิวไกวัลยะและญาติได้ทำหน้าที่ปฏิบัติพระเทวราชเหมือนเดิม ท่านได้ถึงแก่กรรมในรัชกาลนี้เอง) |
จารึกสด๊กก๊อกธม 2 | 3/79 | สระแก้ว | ศานติ ภักดีคำ |
|
ลฺวะ ต ราชฺย วฺระ ปาท กมฺรเตงฺ อญฺ ศฺรีชยวรฺมฺมเทว เสฺวยฺ วฺระ ธรฺมฺมราชฺย ปิ ตฺราสฺ ปิ...อฺนกฺ สรฺวฺวโยคฺย ต ชา วฺระ คุรุ ต นุ เถฺว ราชาภิเษก โหม ต วฺระ ยชฺญ โผงฺ (ในรัชกาลของพระบาทกัมรเตงอัญศรีชัยวรมันเทวะ เมื่อจะเสวยพระธรรมราชย์ จึงตรัสให้หาผู้เหมาะสมที่จะเป็นพระครูทำราชาภิเษก และทำการบวงสรวงในการประกอบพิธีกรรมทั้งปวง) |
จารึกปราสาทหินพระวิหาร 2 | 1/14 | ศรีสะเกษ | ศานติ ภักดีคำ |
|
นา มนฺ ชา เคจฉ ต คิ กรฺมฺมทุรฺคฺคม โผงฺ นา กมฺรเตงฺ ชคตฺ ศฺรีศิขรีศฺวร (ขณะที่ทำรั้วในกัมรเตง ชคต ศรีพฤทเธศวร) |
จารึกปราสาทหินพระวิหาร 1 | 1/3 | ศรีสะเกษ | ศานติ ภักดีคำ |
|
โขฺลญฺ วล ชฺรเลงฺ ชฺวนฺ ขฺญุํ 4 ต วฺระ ถฺมุรฺ ปิยฺ ทนฺยีมฺ สฺรุ นุ เสฺร จำมลกฺรานฺต นุ ชา ปี ทุกฺ นา องฺคุยฺ โขฺลญฺวล คิ นา อายตฺโผงฺ (โขลญพลแห่งชระเลง ถวายทาส 4 คน แด่เทวรูป วัว 6 ตัว ข้าวเปลือก และนาแด่สงกรานต์ และไว้ประจำแก่โขลญพล เพื่อให้ดูแลในสิ่งทั้งปวง) |
จารึกวัดพระธาตุเชิงชุม | 1/12 | สกลนคร | ศานติ ภักดีคำ |
|
คิ กํมฺรเตงฺ อญฺ วฺระ คุรุ ปนฺทฺวลฺ ต เสฺตงฺ อญฺ ต ปฺรตฺยฺย เสฺตงฺ อญฺ อายฺ สมฺฤทฺธิปุร คิ เปฺร โมกฺ ทุกฺ ปฺรสตฺต อายฺ กจฺ โตงฺ ต ปฺรสํคณ นุ วฺระ กํมฺรเตงฺ อญฺ ชคตฺ ลิงฺคปุร วฺวํ สุต นฺตฺร ต กวิษย วฺวํ อาจฺ ติ อายตฺว ต โขฺลญฺ ชา วิษย นุ ตฺรลาว นุ ปฺรภู โผงฺ (ตามที่ กัมรเตงอัญ คุรุ กราบทูลต่อเสตงอัญผู้เป็นใหญ่ที่สัมฤทธิปุระ เพื่อให้มาทำจารึกไว้ที่กัจโตงให้รวมพระกัมรเตงอัญชคัตลิงคปุระไว้ด้วย ไม่ต้องขึ้นต่อ กวิษยะ ไม่ต้องขึ้นต่อโขลญชาววิษยะ, ตระลาว และเจ้านายทั้งปวง) |
จารึกปราสาทเมืองแขก 1 | 1/20 | นครราชสีมา | ศานติ ภักดีคำ |
|
...วฺวํ เถฺว โตฺย โรหฺ วฺระ ศาสน เนา อนกฺ ต มานฺ ภกฺติยฺ โผงฺ จาปฺปฺ เนะ นากฺ ต...ณคร (...ไม่ทำตามพระดำรัสใน อ... ผู้ซึ่งมีความภักดีทั้งผอง จับบุคคลผู้นี้ แก่ณคร ลำดับนั้น) |
จารึกสุรินทร์ 1 | 1/4 | สุรินทร์ | ศานติ ภักดีคำ |
|
นุ จํนำ ทฺรวฺย ต อํปาลฺ เนะ ต มนฺ อญฺ ชฺวนฺ ต กํมฺรเตงฺ ชคตฺ ศิวปาท ปศฺจิมฺ อายตฺว ต เตงฺ ตฺวนฺ หฺวรฺ ต สํววนฺธิ อญฺ ต ชฺมะ เตงฺ ปิตฺ เถฺว นุ ตฺวนฺ เจา ต เตงฺ ต เตงฺ ปิตฺ เถฺว คิ นา อญฺ สมาเป คิ ต อาจฺ ปริปาล ปฺรทฺวนฺ เทา นา กุเล อญฺ โผงฺ สฺยงฺ (ถวายทรัพย์รวมกับสิ่งเหล่านี้ ที่ข้าพเจ้า ถวายแก่กัมรเตงชคัตศิวบาทในทิศตะวันตกซึ่งขึ้นต่อเตงตวนหวร ร่วมกับข้าพเจ้าผู้ชื่อว่า เตงปิตเถฺว และตวน ผู้เป็นหลานแห่งเตงของเตงปิตเถฺว ซึ่งข้าพเจ้าปรารถนาให้ไปดูแลญาติข้าพเจ้าทั้งปวงที่ยังอยู่ ตั้งแต่บัดนี้ไป) |
จารึกปราสาทตาเมือนธม 5 | 2/7 | สุรินทร์ | ศานติ ภักดีคำ |
|
อาชฺญา วฺระ กมฺรตางฺ อญฺ นิ คิ อํสรฺ มฺรตาญฺ อนงฺค โผงฺ คิ ก เตลฺ มฺรตาญฺ โอยฺ โผงฺ ติ . . . . . (คำสั่งพระกัมรตางอัญนี้ ที่มีมรตาญอนงค์ทั้งปวง สิ่งของเบื้องต้นที่มรตาญให้ทั้งปวง คือ . . . . . . ) |
จารึกจันทบูร | ชิ้นที่ 2/1 | จันทบุรี | ศานติ ภักดีคำ |
|
(ไต) กํเวฺรา นุ กฺวนฺ เจา โผงฺ ((ไต) กำเพราและลูกหลานด้วย) |
จารึกปราสาททัพเสียม 1 | 1/1 | สระแก้ว | ศานติ ภักดีคำ |
|
ติ ษฺถาปนา ชา ปฺรติมา มหาชน โผงฺ ต มานฺ สรฺทฺธา อนุโมทนา ปูชา นมสฺการ นุ เนะ เลงฺ ส _ _ ปานฺ สรฺวฺวชฺ?ตา (สถาปนา (พระพุทธรูปนี้) ให้มหาชนทั้งปวงผู้มีศรัทธา อนุโมทนาแลบูชานมัสการอยู่ที่นี่ เพื่อจะได้ถึงสรรเพ็ชญาณ) |
จารึกบนฐานพระพุทธรูปวัดหัวเวียง | 1/4 | พจนานุกรม เขมร - ไทย ฉบับทุนพระยาอนุมานราชธน | |
|
วาปฺทนฺรงฺวางฺ นา ตฺรนิ เทา ลฺวหฺ ต คิ สฺรุกฺสฺรโมเอํม สงฺโคลฺ โอยฺ วฺระกรุณา ปฺรสาท ต วาปฺ สรฺวฺวศิว ต มูล นูวฺ กุเล วาปฺสรฺวฺวศิว โผงฺ (วาบทันรังวางแห่งตระนิไปบ้านสระโมเอมเพื่อปักหลักเขตให้พระกรุณาประสาทแก่วาบสรรพศิวะผู้เป็นหัวหน้าพร้อมทั้งหมู่ญาติของวาบสรรพศิวะทั้งหมด) |
จารึกวัดตาพระยา | 1/22 | สระแก้ว | ศานติ ภักดีคำ |
|
คิ วา กฺโทกฺ สรฺวฺวปิณฺฑ สวาลวฺฤ ทฺธ กญุํ โผงฺ ทฺโรงฺ จฺมํ ทํริงฺงฺ 20 - 10 - 2 (รวมจำนวนทาสทั้งวัยฉกรรจ์และเด็ก และผู้รักษาสวน 32 คน) |
จารึกเขารัง | 1/17 | สระแก้ว | ศานติ ภักดีคำ |
|
944 ศก จตุรฺทฺศี เกตฺ ภทฺรปท อาทิตฺยวาร นุ วฺระ ปาท กํมฺรเตงฺ กํตฺวนฺ อญฺ ศฺรี สูรฺยฺยวรฺมฺมเทว ปนฺทฺวลฺ วฺระ นิยม รุ สมาจาร ต ตปฺร ปิ ภูวน โผงฺ ทฺวลฺ ปิ เถฺว โตยฺ ((มหา) ศักราช 944 ขึ้น 14 ค่ำ เดือน 10 วันอาทิตย์ พระบาทกัมรเตงกำตวน อัญศรีสุริยวรรมเทวะ มีพระบัณฑูรตรัส “พระนิยม” นี้ให้บุคคลทั้งหลายถือเป็น “สมาจาร” คือกฎที่ต้องประพฤติตามต่อไป) |
จารึกศาลสูงภาษาเขมร (หลักที่ 1) | 1/4 | ลพบุรี | ศานติ ภักดีคำ |
|
ติ ภูมิ นา สงฺ กุติ ติ โขฺลญฺ วล ทุญฺ (ต วา)ปฺ ปรฺ ปฺรภูวิษย วิชยปุระ o ... ต จํนำ วฺระ ยชฺญ โผงฺ... (และที่ดินสำหรับสร้างกุตินั้นโขลญพลได้ซื้อให้แก่วาบบร ผู้เป็นประภูวิษัยแห่งวิชัยบุรี ... ทำหน้าที่ประจำเทวสถาน การบูชาทั้งปวง) |
จารึกปราสาทหินพนมรุ้ง 3 | 3/20 | บุรีรัมย์ | ศานติ ภักดีคำ |
|
ธรฺมฺม เนะ เ..... โผงฺงฺ ตราปฺ จนฺทฺราทิตฺย (ธรรมนี้..... ตราบเท่าที่พระจันทร์และพระอาทิตย์...) |
จารึกปราสาทหินพนมรุ้ง 5 | 4/4 | บุรีรัมย์ | บุญเลิศ เสนานนท์ |
|
วฺระ อวธีย เค เสฺวยฺ สฺวรฺค โผงฺ มรฺยฺยาทฺ เตฺว นุ วมรฺยฺยาทฺ ลิงฺคปุร เตฺว (สำหรับผู้ปฏิบัติตามพระราชโองการ จะต้องได้รับความดีความชอบหลายอย่างตามที่สร้างตะกรุดไว้ในลิงคบุรี) |
จารึกปราสาทหินพนมวัน 1 | 1/5 | นครราชสีมา | ศานติ ภักดีคำ |
|
กํเสฺตงฺมอางฺ ปาณฺฑิห . . . . .โฉฺลงฺ ศาล กุรุงฺ วิษย นุ คิ เตงฺ ตฺวนฺ วฺระ เสฺตงฺ อญฺ ชฺวนฺ ต กํเสฺตงฺ ชคตฺ วฺระ โผงฺ ติ เปฺร เถฺว จํนำ เล สิงฺ นุ คิ เค สฺวํ วิงฺ วฺระ สมย ต. . . . . อฺนกฺ โผงฺ ปายิทฺร (มะอางผู้เป็นบัณฑิต จัดฉลองศาลาประจำเมืองที่เตงตวน พระเสตงอัญ ถวายแก่พระกัมรเตงชคัต พระทั้งปวงให้ประกอบพิธีกรรมตามหลักของศาสนาพวกเขาที่ได้รับอนุญาต . . . และประชาชนทั้งปวง ต่างมีความยินดี) |
จารึกปราสาทเขาดุม | 1/6 | บุรีรัมย์ | ศานติ ภักดีคำ |
|
o ใต เขฺมา นุ กฺวนฺ เจา 0 ใต ถฺมาสฺ นุ กฺวนฺ เจา o ใตกนฺเส นุ กฺวนฺ เจา โผงฺ 0 ( o ไตเขฺมากับลูกหลาน 0 ไตถฺมาสกับลูกหลาน o ไตกันเสกับลูกหลานทั้งปวง o) |
จารึกวังสวนผักกาด | 1/17 | กรุงเทพมหานคร | ศานติ ภักดีคำ |
