| ตัวอย่าง | ปรากฏใน | ด/บ | จังหวัด | ผู้ให้ความหมาย |
|---|---|---|---|---|
| จึงเมื่อถวายเป็นพระราชศรัทธาแผ่เมตตาตราบเถิงสมเด็จเจ้าพระพรหมวรราช วงศาภูมินทร์ อันเป็นเจ้าแผ่นดินในเมืองอุบลราชธานี จึงมี . . .ยิ่ง จึงมีพระราชอาชญาแก่อุปราช ราชวงศ์ แล ฯ ราชบุตร กับทั้งเสนาเดชอำมาตย์ธิบดีทั้งปวง แล้วจึงบอกแก่ทมคารา ฝูงช่างไม้ ให้นำมายังไม้ แล้วจึงพร้อมกัน มีอรรควรราชครูเจ้าทั้งปวง กับทั้งอุบาสกอุบาสีกาทั้งมวลพร้อมกันมาอัญเชิญยกยอวิหารพัท ธสีมาด้วยใจโสมนัส | จารึกวัดใต้เทิง 1 | 1/6 | อุบลราชธานี | นวพรรณ ภัทรมูล |
| พระยาตนใดมากินบ้านกินเมิง ที่นี้บ่อใช้เวียกบ้านการเมิงแก่ข้าโอกาสฝูงนี้ ได้ชื่อว่าคบรบพระ(พุทธรูป)เจ้า นัยหนึ่งชื่อว่ามานั่งเมิงอันนี้ มาดูสีลาเลกอันนี้ รุว่า(พระ)พุทธรูปเจ้ามีข่อยโอกาส จึงบ่ใช้เวียกบ้านการเมิง | จารึกพระเจ้าอินแปง | 1/15 | อุบลราชธานี | ธวัช ปุณโณทก |
| อย่าได้คลาดแคล้วดังกุศล นัยหนึ่ง แผ่พาไปเถิงพระยาอินทร์ พระยาพรหม ยมภิบาล จตุโลกบาลทั้งสี่ นางธรณี อิศวร ครุฑ นาค อากาศา เมฆขลา เทพา มนุษย์ ฝูงเป็นพี่น้องพันธุ์แผ่กุศลไปเถิงฝูงตายสู่ปรโลก(ทล้า) หาทุกคน ทุกคน ก็ข้าเทอญ นิพพานปัจจโยโหตุ | จารึกฐานพระพุทธรูปวัดพระธาตุดอนตาล 3 | 1/4 | อุบลราชธานี | นวพรรณ ภัทรมูล |
|
ผู้ใดหากมีโลภตัณหามากแลมามล้างเขตแดนไร่นาฝูงอันให้นี้ให้ผู้นั้นได้ไปไหม้อบายทุกข์ทั้งสี่ |
จารึกวัดถ้ำสุวรรณคูหา 1 | 2/18 | อุดรธานี | นวพรรณ ภัทรมูล |
| หมากพลู อันมีในเขตในแดนไร่นาฝูงนี้อย่าให้ท้าวขุนผู้ใดคุบชิงเอา ท้าวมาลุนขุนมาใหม่ อย่าให้มล้างพระราชอาชญา | จารึกวัดถ้ำสุวรรณคูหา 1 | 1/14 | อุดรธานี | นวพรรณ ภัทรมูล |
| หากจักบอกภายใน - - - กดีช่อหมากพลูอ้อยตาลหวานส้มอันมีในเขตแดนฝูงนี้ อย่าให้เจ้าบ้านเจ้าเมือง - - - เมียให้มันใส่ไหมใน - | จารึกวัดศรีคุณเมือง (วัดผ้าขาว) | 1/12 | หนองคาย | นวพรรรณ ภัทรมูล |
| ศรีสุนันทมหาอารามตามบัญญัติยศ สมเด็จพระองค์มีจิตพุทธ. . . . . . สมเร็จการพุทธองค์เจ้าในปีกดสี เดือน 6 วัน 2 มื้อรวงมด. . . . . . ปรารถนาแห่งฝูงข้าทล้าก็ข้าเทอญ | จารึกวัดไตรภูมิ 1 | 1/12 | นครพนม | นวพรรณ ภัทรมูล |
| (เจ้า) คูบาฝ่ายคันถธุระพร้อมกับด้วยศิษย์ชุตนชุพระองค์ ภายนอก มีอุบาสกอุบาสิกาเป็นประธาน | จารึกถ้ำอาจารย์พา (ถ้ำผาเก) | 1/15 | สกลนคร | นวพรรณ ภัทรมูล |
|
บัดนี้พระองค์ก็ . . . . . . . . . . . . ให้ไว้กับวัดศรีมงคลห้วยหลวงดังเก่า บ่ม้าง บ่ลิด บ่เติม บ่แถม (พืช) หมากพลูพร้าว (ตาลหวาน) ส้มอันเกิดมีในเขตแดนไร่นา ฝูงนี้ก็ให้ไว้เป็(นอุปการแก่สัพพัญญู) เจ้า
ตราบเท่า 5 พัน(วสา) ท้าวมาลุนขุนมาใหม่ผู้ใดอย่ามล้าง อย่าลิด |
จารึกวัดศรีมงคล | 2/7 | หนองคาย | ธวัช ปุณโณทก |
| ต่อเท่า 5 พันวัสสา นิพพานปัจจโยโหตุ เจ้าหัวทิดบุญคำเป็นผู้ริจจนา ขอให้ได้ดังคำมักคำปรารถนาแก่ฝูงข้าทั้งหลาย ขอให้เห็นหน้าพระเจ้าอริยะเมตตรัยโพธิสัตว์เจ้า จักลงมาเลียบลัดตรัสน้อมสัพพัญญุตญาณ ผิจักลงมาภายหน้า | จารึกฐานพระพุทธรูปวัดศรีบุญเรือง 2 (หนองคาย) | 1/2 | หนองคาย | นวพรรณ ภัทรมูล |
| หาก (ผลาพืชทั้งมวล) มีในเขตแดนไร่นาฝูงนี้ อย่าให้เจ้าบ้านเจ้าเมืองท้าวมาลุน ขุนมาใหม่ อย่าถกอย่าถอนเขตแดนไร่นาฝูงนี้ให้ไว้เป็นอุปการแก้วทั้ง 3 ในอารามศรีบุญเรือง ตราบต่อเท่า 5 พันวัสสา คงนูพระราชอาชญ | จารึกวัดศรีบุญเรือง (จารึกบ้านผือ) | 1/11 | อุบลราชธานี | นวพรรณ ภัทรมูล |
| พืช (หมากพลูฝูงนี้) ไว้อุปการแก้วทั้ง 3 ท้าว (มา)(ลุนขุนมาใหม่) . . แลอย่าถกอย่าถอนคุงนุประสิทธิ์. . . . . . . อาชญา 963 | จารึกวัดมณีโคตร | 2/18 | หนองคาย | นวพรรณ ภัทรมูล |
| อย่าให้เจ้าบ้านเจ้าเมืองบอกเวียกราชการมีบพิตรเจ้าหากจักให้บอกท้าวมาลุน ขุนมาใหม่อย่าถกอย่าถอน เขตแดนไร่นาผู้คนฝูงนี้ให้ไว้เป็นอุปการแก่แก้วทั้ง 3 ในนิโครธารามเท่า 5 พันวัสสาคงนูพระราชอาชญา | จารึกวัดพระงามน้ำโมง 2 (วัดน้ำโมง) | 1/25 | หนองคาย | นวพรรณ ภัทรมูล |
| แลพืชหมาก (พลู) พร้าวตาลหวานส้มอันมีในเขต (อาราม) ให้ไว้เป็นอุปการแก้วทั้งสามในอาร (าม) . . . . .ห้าพันวสา ท้าวมาลุนขุนมาให(ม่) . . . . .แลมล้างพระราชอาญา แล (คลุบ) เอาผู้) . . . . . . ตาลหวาน (ส้มในเขต) แดนทั้งมวลฝูงนี้ทั้งสี่คงนูพระราชอาชญา ศักราช 925 เดือน 4 ออก | จารึกวัดผดุงสุข 1 | 2/6 | หนองคาย | นวพรรณ ภัทรมูล |
| มีมหาสามีสารสิทธิมังคละเป็นประธาน จักดูชาวเจ้าสมณพราหมณ์ พระอาจารย์ตนเป็นสรมูดสุภาพรสิกขากามแท้ก็ให้แจ้ง ฝูงใดเป็นโจรสงฆ์จักให้สึก ไร่นาบ้านเมืองหมากพลูพร้าวตาล ข่อยกับวัดกับพระแต่ชายมุย แลลุงพระยาอันได้หยาดน้ำไว้ว่าไผยังถอนออกไปหาเจ้าหาขุน ให้เอาคืนไว้ดังเก่า เวียกบ้านเวียกเมือง อย่าให้เยด | จารึกวัดแดนเมือง 2 (จารึกวัดปัจจันตบุรี) | 1/13 | หนองคาย | ธวัช ปุณโณทก |
| . . ฝูงนี้ สมเด็จ . . . . . | จารึกวัดแดนเมือง 1 (จารึกวัดปัจจันตบุรี) | 2/13 | หนองคาย | นวพรรณ ภัทรมูล |
| (เจ้า)บ้านเจ้าเมืองเอาอันหนึ่ง . . . . . . . มาใส่เวียก แก่ข้าฝูง(นี้) แต่ควรในเมื่อข้าเศิกมาราวีบ้านเมือง สิ่งเดียวเหตุจักสืบ(พระ)ศาสนาต้อนกั้งภัย . . . แลอันหนึ่ง | จารึกวัดจอมมณี | 1/15 | หนองคาย | นวพรรณ ภัทรมูล |
| หาก (ผลาพืชทั้งมวล) มีในเขตแดนไร่นาฝูงนี้ อย่าให้เจ้าบ้านเจ้าเมืองท้าวมาลุน ขุนมาใหม่ อย่าถกอย่าถอนเขตแดนไร่นาฝูงนี้ให้ไว้เป็นอุปการแก้วทั้ง 3 ในอารามศรีบุญเรือง ตราบต่อเท่า 5 พันวัสสา คงนูพระราชอาชญา | จารึกวัดศรีบุญเรือง (จารึกบ้านผือ) | 1/11 | อุดรธานี | นวพรรณ ภัทรมูล |
| . . . นาทั้งมวลฝูงนี้ พระองค์ก็ประสาทให้เป็นโอกาสกับศาสนาที่นี้ ตราบเท่า 5 พันวัสสา | จารึกวัดวิชัยอาราม | 1/10 | ขอนแก่น | นวพรรณ ภัทรมูล |
|
. . มีใน . . . นาฝูงนี้ ให้ไว้เป็น . . . |
จารึกมุจลินทอาราม 1 | 1/16 | ขอนแก่น | นวพรรณ ภัทรมูล |
| เจ้าพันต่างเมิง เจ้าร้อยอรหํทั้งหลาย หื้อเอาใจรู้ตามอาชญาพระเป็นเจ้า แลเจ้าไททั้งหลายฝูงจักปรารถนาพ้นจากทุกข์ไตร | จารึกวัดจอยแซ | 1/22 | พะเยา | จารึกล้านนา ภาค 1 เล่ม 1 |
| ผู้ใดตามอาชญาพระเป็นเจ้าแม่ลูกธรรมทั้งสี่จำพวก จุ่งจำเริญแก่เจ้าไทฝูงนั้น ผู้ใดบ่รักบ่ยำอาช(ญ)า | ปัลลวะ | 1/7 | พะเยา | จารึกล้านนา ภาค 1 เล่ม 1 |
| ฝูงคนแลเทพดามัน (มักปราร)ถนาสมบัติในเมิงฟ้า | จารึกวัดพระเจ้า | 1/5 | พะเยา | จารึกล้านนา ภาค 1 เล่ม 1 |
| แต่นี้เมือหน้าคนทั้งหลายฝูงใดผิดกันไว้. . . . ไว้ผูกกัน ไว้ตีกัน อย่าเข้าไปในวัดนี้ | ปัลลวะ | 1/10 | พะเยา | จารึกล้านนา ภาค 1 เล่ม 1 |
