จารึกวัดแดนเมือง 1 (จารึกวัดปัจจันตบุรี)

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

นค. 1, ศิลาจารึกวัดแดนเมือง, ศิลาจารึกวัดแดนเมือง ด. 1, ศิลาจารึกวัดแดนเมือง 1

อักษรที่มีในจารึก

ไทยน้อย

ศักราช

พุทธศักราช 2073

ภาษา

ไทย

ด้าน/บรรทัด

จำนวนด้าน 2 ด้าน มี 34 บรรทัด ด้านที่ 1 มี 20 บรรทัด ด้านที่ 2 มี 14 บรรทัด

วัตถุจารึก

ศิลา ประเภทหินทรายสีน้ำตาล

ลักษณะวัตถุ

รูปใบเสมา

ขนาดวัตถุ

กว้าง 49 ซม. สูง 98 ซม.

บัญชี/ทะเบียนวัตถุ

1) กองหอสมุดแห่งชาติ กำหนดเป็น “นค. 1”
2) ในวารสาร ศิลปากร ปีที่ 29 ฉบับที่ 1 (มีนาคม 2528) กำหนดเป็น “ศิลาจารึกวัดแดนเมือง”
3) ในวิทยานิพนธ์ อักษรไทยน้อย (มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2522) กำหนดเป็น “ศิลาจารึกวัดแดนเมือง ด. 1”
4) ในหนังสือ จารึกในประเทศไทย เล่ม 5 กำหนดเป็น “จารึกวัดแดนเมือง 1”
5) ในหนังสือ ศิลาจารึกอีสานสมัยไทย-ลาว กำหนดเป็น “ศิลาจารึกวัดแดนเมือง 1”

ปีที่พบจารึก

ไม่ปรากฏหลักฐาน

สถานที่พบ

วัดปัจจันตบุรี ตำบลวัดหลวง อำเภอโพนพิสัย จังหวัดหนองคาย

ผู้พบ

ไม่ปรากฏหลักฐาน

ปัจจุบันอยู่ที่

วัดปัจจันตบุรี ตำบลวัดหลวง อำเภอโพนพิสัย จังหวัดหนองคาย

พิมพ์เผยแพร่

1) อักษรไทยน้อย (กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2522), 114-118.
2) วารสารศิลปากร ปีที่ 29 ฉบับที่ 1 (มีนาคม 2528) : 96-101.
3) จารึกในประเทศไทย เล่ม 5 (กรุงเทพฯ : หอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร, 2529), 322-326.
4) ศิลาจารึกอีสานสมัยไทย-ลาว (กรุงเทพฯ : คุณพินอักษรกิจ, 2530), 230-235.

ประวัติ

เดิมปักอยู่หน้าโบสถ์ ปัจจุบันนำไปปักไว้ในโบสถ์ด้านขวาพระประธาน คู่กับศิลาจารึกวัดแดนเมือง 2 ซึ่งปักอยู่ด้านซ้ายพระประธาน

เนื้อหาโดยสังเขป

พระยาปากเจ้า (เจ้าเมืองปากห้วยหลวง) ได้สร้างวัดและอุทิศที่ดินให้แก่วัดแดนเมือง

ผู้สร้าง

ไม่ปรากฏหลักฐาน

การกำหนดอายุ

ข้อความจารึกด้านที่ 1 ด้านซ้ายของวงดวงชาตา ระบุ จ.ศ. 892 ซึ่งตรงกับ พ.ศ. 2073 อันเป็นสมัยที่พระโพธิสารราชเจ้าปกครองราชอาณาจักรล้านช้าง (พ.ศ. 2063-2093)

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : นวพรรณ ภัทรมูล, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2549, จาก :
1) เทิม มีเต็ม และบุญนาค สะแกนอก, “ศิลาจารึกวัดแดนเมือง,” ศิลปากร 29, 1 (มีนาคม 2528) : 96-101.
2) เทิม มีเต็ม และบุญนาค สะแกนอก, “จารึกวัดแดนเมือง 1,” ใน จารึกในประเทศไทย เล่ม 5 : อักษรธรรมและอักษรไทย พุทธศตวรรษที่ 19-24 (กรุงเทพฯ : หอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร, 2529), 322-326.
3) ธวัช ปุณโณทก, “ศิลาจารึกวัดแดนเมือง 1,” ใน ศิลาจารึกอีสานสมัยไทย-ลาว : ศึกษาทางด้านอักขรวิทยาและประวัติศาสตร์อีสาน (กรุงเทพฯ : คุณพินอักษรกิจ, 2530), 230-235.
4) ธวัช ปุณโณทก, “อักษรไทยน้อย : การศึกษาในด้านอักษรวิทยา,” วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2522 (กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2522), 114-118.
5) สิลา วีระวงส์, เรียบเรียง ; สมหมาย เปรมจิตต์, แปล, ประวัติศาสตร์ลาว, พิมพ์ครั้งที่ 3 (กรุงเทพฯ : มติชน, 2540), 76-84.

ภาพประกอบ

ภาพสำเนาจารึกจาก : ภาควิชาภาษาตะวันออก คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2545 (เลขทะเบียน CD; INS-TH-28, ไฟล์; NK_0101_c และ NK_0102_c)