รายชื่อพิพิธภัณฑ์

ศูนย์วัฒนธรรมม้ง

ศูนย์วัฒนธรรมชาวเขาเผ่าม้ง จัดตั้งขึ้นเพื่อวัตถุประสงค์ ในการส่งเสริมวัฒนธรรมอันดีงามของคนม้ง และเป็นศูนย์ประสานงานของพี่น้องชาวม้ง เพื่อให้เกิดความสามัคคีของชาวเขาเผ่าม้งในที่ต่างๆ โดยได้รวบรวม เครื่องมือเครื่องใช้พื้นบ้านของคนม้ง ตั้งแต่อดีตที่บรรพชนได้ใช้ในการดำรงชีพ และภูมิปัญญาท้องถิ่นของชนเผ่า วัฒนธรรมที่น่าสนใจของคนม้งในบริเวณบ้านตับเต่า ภูชี้ฟ้า คือการจัดงานปีใหม่ม้งเชื่อมความสัมพันธ์พี่น้องชาวม้งทุกๆปี โดยจะมีชาวม้งจากพื้นที่ต่างๆมารวมตัวกันเพื่อทำกิจกรรม คือการโยน ลูกช่วง และการแข่งขัน ต่างๆ เช่นการเป่าแคนม้ง การแข่งขันตีลูกข่างม้ง การแข่งขันกีฬาต่างๆ อีกมากมาย นอกจากนี้ยังจัดแสดงลายผ้าปัก ผ้าย้อม และการทอผ้าที่เป็นภูมิปัญญาของชาวม้ง

จ. เชียงราย

หอศิลป์ไตยวน

ฉลอง พินิจสุวรรณ เป็นคนจังหวัดเชียงรายตั้งแต่กำเนิด ศิลปินอิสระผู้สร้างผลงานศิลปะอย่างมากมาย ซึ่งอดีตเป็นอาจารย์สอนในสถานศึกษาที่มีชื่อเสียงในจังหวัดเชียงราย ปัจจุบันเป็นเจ้าของหอศิลป์เล็กๆ ที่แฝงไปด้วยเสน่ห์ของล้านนาชื่อว่า”หอศิลป์ไตยวน” อันหมายถึงกลุ่มชาติพันธุ์หนึ่งที่อาศัยอยู่ในภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย อาจารย์ฉลองตั้งชื่อนี้ก็เพื่อไม่ให้ลืมเลือนชาติพันธุ์ของตนเอง วัตถุประสงค์ของหอศิลป์ที่ตั้งไว้คือ เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ในด้านศิลปวัฒนธรรมภูมิปัญญาท้องถิ่นทั้งในอดีต ปัจจุบัน และแบบร่วมสมัยให้กับคนในท้องถิ่นได้ศึกษาเรียนรู้และหาประสบการณ์ นอกจากนี้ยังเป็นการส่งเสริมกิจกรรมทางด้านศิลปะให้กับเยาวชน รวมถึงเป็นการพบปะแลกเปลี่ยนทัศนะความคิดเห็นต่างๆทางด้านศิลปกรรมและวรรณกรรมระหว่างคนทำงานด้านศิลปะกับผู้ที่เสพงานศิลปะ แม้จะไม่ใหญ่โต แต่ก็เอื้อประโยชน์ให้กับสังคมได้อย่างมากมาย 

จ. เชียงราย

บ้านดำ อาจารย์ถวัลย์ ดัชนี

บ้านดำ เป็นพิพิธภัณฑ์เอกชน ที่ออกแบบและรังสรรค์โดย อ.ถวัลย์ ดัชนี ศิลปินระดับตำนานของไทย และศิลปินแห่งชาติสาขาทัศนศิลป์ ปี พ.ศ. 2544 ท่านได้ทุ่มเทแรงกายแรงใจใช้เวลานานกว่า 25 ปี สร้างพิพิธภัณฑ์ที่นำเสนอศิลปะในรูปแบบที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวของท่านขึ้นมา บนพื้นที่กว่า 100 ไร่ในจังหวัดเชียงราย ภายในพื้นที่บ้านดำประกอบอาคารสถาปัตยกรรมที่มีรูปแบบหลากหลาย ออกแบบโดย อ.ถวัลย์ รวมทั้งหมด 36 หลัง ภายในอาคารแต่ละหลัง จัดแสดงผลงานศิลปะของ อ.ถวัลย์ ไปจนถึงของสะสมของอาจารย์ถวัลย์ จำพวกหนังสัตว์นานาชนิด เช่น หนังงู หนังหมี หนังควายป่า หนังเสือ งานปูนปั้น งานไม้แกะสลัก

จ. เชียงราย

พิพิธภัณฑ์อารยธรรมลุ่มน้ำโขง มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง

พิพิธภัณฑ์อารยธรรมลุ่มน้ำโขงจัดตั้งโดยมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ในปี พ.ศ. 2547 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นศูนย์กลางการศึกษา ค้นคว้า วิจัย ศิลปวัฒนธรรมแถบอนุภูมิภาคลุ่มน้ำโขงในลักษณะพิพิธภัณฑสถานที่มีมาตรฐาน เป็นแหล่งค้นคว้า บริการวิชาการ และเผยแพร่องค์ความรู้ด้านศิลปวัฒนธรรมสู่สังคม การจัดแสดงของพิพิธภัณฑ์อารยธรรมลุ่มน้ำโขง แบ่งเป็น 4 ส่วน ได้แก่ นิทรรศการภายนอก ห้อง Cultural Innovation Hub นิทรรศการหมุนเวียน และนิทรรศการภายใน ไฮไลท์สำคัญของพิพิธภัณฑ์คือ 1. พระนามาภิไธย สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี บนจานเซรามิก 2. การรอดซุ้มประตูโขงจำลองเพื่อความเป็นสิริมงคลตามความเชื่อของชาวล้านนา 3. ห้องวิหาร สักการะพระธาตุจำลอง 12 องค์ จาก 4 ประเทศในอนุภูมิภาคลุ่มน้ำโขงตอนบน ถ่ายภาพร่วมกับตุงมงคล ย้อนอดีตไปกับภาพถ่ายและวัตถุทางวัฒนธรรม และมองกลุ่มดาวบนท้องฟ้าในเวลากลางวัน 4. ตุงดินน้ำลมไฟที่ระลึกงาน “เมือบ้านดำนางแล ครบ 100 วัน ถวัลย์ ดัชนี” 5. วัตถุทางวัฒนธรรมซึ่งปัจจุบันอาจมีให้พบเห็นได้ไม่มาก เช่น เรือหาปลาในลุ่มน้ำโขงที่ขุดจากต้นไม้ทั้งต้น คุตีข้าวขนาดใหญ่สานด้วยไม้ ปราสาทธรรมาสน์ นัตพม่า เหรียญที่ระลึกชาวเขา ช้อนรองเท้างาช้าง เป็นต้น

จ. เชียงราย

พิพิธภัณฑ์วีรชนอดีตทหารจีนคณะชาติภาคเหนือประจำประเทศไทย บ้านสันติคีรี

หมู่บ้านสันติคีรี หรือ "ดอยแม่สลอง" หรือ "เหมย เซอ เล่อ" เดิมเป็นหมู่บ้านของอดีตทหารจีนคณะชาติ(ก๊กมินตั๋ง) กองพล 93 อดีตกำลังพลของนายพลเจียงไคเช็ค ที่อพยพเข้ามายังบริเวณดอยแม่สลองเมื่อกว่า 50 ปีมาแล้ว  เนื่องจากในปี พ.ศ. 2493 เกิดสงครามกลางเมืองขึ้นในจีน ฝ่ายจีนคอมมิวนิสต์ได้รับชัยชนะเหนือฝ่ายทหารจีนคณะชาติ ในระหว่างปี พ.ศ. 2513-2524 ช่วงที่ไทยกำลังต่อสู้กับภัยคอมมิวนิสต์ รัฐบาลไทยได้ใช้กองกำลังของอดีตทหารจีนคณะชาติเข้าช่วยสู้รบกับคอมมิวนิสต์ อดีตทหารจีนคณะชาติบาดเจ็บล้มตายและทุพพลภาพเป็นจำนวนมาก ดังนั้น เพื่อแสดงความสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณแห่งองค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ที่ทรงพระเมตตาให้อดีตทหารจีนคณะชาติ ได้อาศัยอยู่ภายใต้พระบรมโพธิสมภาร และเพื่อเป็นการรำลึกถึงคุณงามความดีของอดีตทหารจีนคณะชาติในการช่วยรักษาผืนแผ่นดินไทย พร้อมทั้งส่งเสริมและพัฒนาการท่องเที่ยวดอยแม่สลอง ทางชุมชนจึงเห็นพ้องในการจัดสร้างพิพิธภัณฑ์ขึ้น โดยได้รับงบประมาณสนับสนุนจากพี่น้องชาวจีนโพ้นทะเล พ่อค้า ประชาชน สมาคมและผู้มีจิตศรัทธาบริจาค พิพิธภัณฑ์วีรชนอดีตทหารจีนคณะชาติภาคเหนือประจำประเทศไทย ประกอบด้วยพื้นที่หลัก 2 ส่วน คือ ส่วนพิพิธภัณฑ์และส่วนร้านค้าผลิตภัณฑ์ชุมชน ในส่วนแรกประกอบด้วย 3 อาคารหลัก สถาปัตยกรรมแบบจีน 1) อาคาร "พิพิธภัณฑ์ห้องที่ 1" เล่าเรื่องการต่อสู่ของทหารจีนคณะชาติ 2) อนุสรณ์สถานทหารจีนคณะชาติ ภาคเหนือประจำประเทศไทย เป็นสถานที่ตั้งของ "ป้ายวิญญาณ" ของผู้ที่ล่วงลับในเหตุการณ์สู้รบ และ3) อาคาร "พิพิธภัณฑ์ห้องที่ 2 และ 3" แสดงให้เห็นถึงการสงเคราะห์ต่างๆ ของสมาคมจีนเพื่อสงเคราะห์ผู้ประสบภัย ทั้งการสงเคราะห์ในรูปแบบของสิ่งของ ทุนการศึกษา 

จ. เชียงราย

พิพิธภัณฑ์พระธาตุ วัดถ้ำผาจม

วัดถ้ำผาจม เป็นวัดที่เรียกได้ว่าอยู่เหนือสุดของประเทศ ตั้งอยู่ใกล้วัดท่าขี้เหล็ก และมีอาณาเขตติดกับประเทศเมียนมา โดยวัดตั้งอยู่บนเทือกเขานางนอน สิ่งที่น่าสนใจภายในวัดคือ พิพิธภัณฑ์พระธาตุ ซึ่งได้รวบรวมพระบรมสารีริกธาตุ พระธาตุ อัฐิ เกศา และสิ่งที่เกี่ยวเนื่องด้วยครูบาอาจารย์องค์ต่าง ๆ ทั่วประเทศไทย นอกจากนี้ยังมีปูชนียวัตถุที่สำคัญภายในวัด ได้แก่ หลวงพ่อสายรุ้ง หลวงพ่อทองทิพย์ ซึ่งประดิษฐานภายในถ้ำผาจม เป็นต้น อีกทั้งยังมีการจัดแสดงเครื่องปั้นดินเผาโบราณในยุคต่าง ๆ ภายในโถงชั้น 3 อาคารปฏิบัติธรรมด้วย

จ. เชียงราย

พิพิธภัณฑ์จักรยาน เดอะฮับ

พิพิธภัณฑ์จักรยาน หรือ The Hub ก่อตั้งขึ้นโดยคุณอลัน เบท เพื่อเป็นสถานที่ท่องเที่ยวและแหล่งเรียนรู้ของผู้ที่ชื่นชอบจักรยาน ภายในเปิดเป็นร้านกาแฟสดและพิพิธภัณฑ์ โดยมีการจัดแสดงแบ่งเป็น 2 ชั้น ชั้นล่างจัดแสดงจักรยานหลากหลายรูปแบบ ทั้งรุ่นเล็ก รุ่นใหญ่ รุ่นเก่า รุ่นใหม่ จักรยานที่มีความแปลก เช่น จักรยานล้อเดียว จักรยานพับ เป็นต้น และจักรยานที่ใช้ลงสนามต่าง ๆ ของคุณอลัน มีเสื้อจากการแข่งขันในสถานที่ต่าง ๆ ของคุณอลันแขวนอยู่โดยรอบ นอกจากนี้ยังมีของสะสม เช่น แสตมป์ ขวดน้ำ ตั้งโชว์อยู่ ชั้นบนจัดแสดงจักรยานที่มีอายุกว่า 150 ปี จักรยานที่ผ่านสงครามโลก ประวัติการแข่งขันของคุณอลัน หนังสือพิมพ์ที่ลงข่าวชัยชนะของคุณอลัน ถ้วยรางวัล และเหรียญรางวัลจำนวนมาก

จ. เชียงราย