รายชื่อพิพิธภัณฑ์

หอพระประวัติสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก

หอพระประวัติสมเด็จพระญาณสังวร ตั้งอยู่บริเวณวัดเทวสังฆารามพระอารามหลวง (วัดเหนือ) โดยจังหวัดกาญจนบุรี คณะสงฆ์ และทุกภาคส่วนร่วมกันจัดสร้างขึ้น เพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก ซึ่งมีชาติภูมิเป็นชาวจังหวัดกาญจนบุรี ในโอกาสที่ทรงพระชันษาครบ 8 รอบ 96 ปี และเพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ทางพระพุทธศาสนา การศึกษาอบรม การปฏิบัติกิจกรรมทางศาสนา อาคารหอพระประวัติสมเด็จพระญาณสังวร ตั้งอยู่บนพื้นที่กว่า 38 ไร่ ลักษณะเป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก 4 ชั้น รูปทรงไทย ยอดเจดีย์พร้อมศาลาราย 4 ทิศ มีซุ้มประตูเข้า - ออก 4 ด้าน ยอดด้านบนสุดมีลักษณะเป็นรูปฉัตรประจำพระองค์ ภายในอาคารมีการจัดนิทรรศการ ชั้นที่ 1 นิทรรศการแผ่นดินทองผู้ครองธรรม สังฆราชามหาสมณะแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ และรอยธรรมนำทางย่างสู่ความเจริญพร้อม ชั้นที่ 2 นิทรรศการพระศาสนกิจ พระกรณียกิจทางศาสนาและสมศักดิ์แห่งอัครสงฆ์ ชั้นที่ 3 นิทรรศการธรรมปฏิปทา วิปัสสนากรรมฐาน พระรูปหล่อพระอุปัชฌาย์ และขั้นที่ 4 เป็นจุดชมทัศนียภาพ

จ. กาญจนบุรี

พิพิธภัณฑสถานชุมชนบ้านโป่งตะขบ

พิพิธภัณฑสถานชุมชนบ้านโป่งตะขบ ตั้งอยู่ในโรงเรียนบ้านโป่งตะขบ อ.วังม่วง จ.สระบุรี อาคารพิพิธภัณฑ์เดิมเป็นอาคารอเนกประสงค์ของทางโรงเรียน เมื่อมีการค้นพบโบราณวัตถุในพื้นที่จึงได้นำมาเก็บรักษาและจัดแสดงไว้ภายในอาคารแห่งนี้ เวลาต่อมาเมื่อมีการขุดค้นพบหลักฐานทางโบราณคดี และได้องค์ความรู้เกี่ยวกับวัฒนธรรมสมัยโบราณที่บ้านโป่งตะขบเพิ่มมากขึ้น จึงได้มีการปรับปรุงการจัดเก็บโบราณวัตถุและจัดแสดงนิทรรศการภายในพิพิธภัณฑ์ให้เหมาะสมกับการเป็นแหล่งเรียนรู้ของชุมชน โดยมีภาควิชาโบราณคดี คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากรเป็นผู้สนับสนุนหลัก โบราณวัตถุสำคัญ อาทิ โครงกระดูกและหลุมฝังศพ ภาชนะดินเผาที่เป็นของอุทิศให้กับผู้ตาย

จ. สระบุรี

ศูนย์วัฒนธรรมผีขนน้ำ โรงเรียนบ้านนาซ่าว

งานประเพณีผีขนน้ำเป็นงานบุญเดือนหก จัดขึ้นหลังวันวิสาขบูชา ช่วงวันแรม1-3 ค่ำ ถือเป็นงานประจำปีของชาวบ้านตำบลนาซ่าว อ.เชียงคาน จ.เลย จัดขึ้นมาเพื่อเป็นการขอฝนในวิถีชีวิตเกษตรกรรมที่สืบทอดกันมากว่า 300 ปี  กล่าวกันว่าชาวบ้านนาซ่าว แต่เดิมเป็นคนไทยพวน อพยพมาจากฝั่งซ้ายของแม่น้ำโขง จุดศูนย์รวมอยู่ที่ “เจ้าปู่” ที่พำนักในศาลเจ้าปู่นาซ่าว บริเวณปากทางหมู่บ้าน ในพิธีกรรมจะมีการเชิญวิญญาณเจ้าปู่มาเข้าร่างทรง เพื่อมาสื่อสารกับผีขนน้ำ ชาวบ้านจะแต่งกายเป็นวิญญาณของวัวควาย ที่คอยติดตามผู้คนไปตักน้ำหาฟืน จุดเด่นของผีขนน้ำอยู่ที่หน้ากากไม้ มีการเขียนลวดลายสวยงาม ส่วนศูนย์วัฒนธรรมผีขนน้ำ โรงเรียนบ้านนาซ่าว จัดแสดงวัฒนธรรมประเพณีสำคัญของชุมชนคือผีขนน้ำ มีตัวอย่างหน้ากาก และบอกเล่ารายละเอียดสำคัญของประเพณี

จ. เลย

พิพิธภัณฑ์เสมาหินบ้านบุ่งผักก้าม วัดพัทธสีมาราม

พิพิธภัณฑ์เสมาหินบ้านบุ่งผักก้าม วัดพัทธสีมาราม ซึ่งพบเสมาหินกว่า 39 อัน ส่วนใหญ่เป็นหินทรายขาว บางส่วนเป็นหินทรายแดง มีหลากหลายขนาด มีรูปสลักลักษณะใกล้เคียงกับศิลปะทวารวดี จึงคาดว่าน่าจะมีอายุประมาณ 900 – 1,200 ปี ส่วนใหญ่สลักรูปคล้ายสถูปเจดีย์ สามารถจัดกลุ่มตามรูปแบบได้ดังนี้ กลุ่มที่มีรูปทรงใกล้เคียงหินธรรมชาติ กลุ่มที่สลักเป็นแผ่นเรียบมีรูปร่างค่อนข้างแน่นอน กลุ่มที่สลักเป็นหม้อปูรณฆฏะมีสถูปตอนบน กลุ่มที่สลักเป็นหม้อปูรณฆฏะสถูปตอนบนประกอบลายพันธุ์พฤกษา กลุ่มที่สลักเป็นหม้อปูรณฆฏะ 2 ชั้น 3 ชั้น ประกอบลายพันธุ์พฤกษา กลุ่มที่เป็นเสาแปดเหลี่ยมฐานบัวปลายสอบเข้าหากัน และกลุ่มใบเสมาประกอบอักษร

จ. เลย

ศูนย์เรียนรู้พลังงานทดแทนบางจาก

ศูนย์เรียนรู้พลังงานทดแทนบางจาก หรือ Sunny Bangchak นอกจากเป็นฟาร์มแสงอาทิตย์ขนาดใหญ่แล้ว ยังเป็นศูนย์เรียนรู้ด้านพลังงานทดแทนครบวงจร ทั้งพลังงานจากเซลล์แสงอาทิตย์ พลังงานน้ำ พลังงานลม พลังงานใต้พื้นพิภพ โดมวิจัยพัฒนาพันธุ์สาหร่ายเพื่อผลิตน้ำมันไบโอดีเซล มีโรงฉายภาพยนตร์สี่มิติเกี่ยวกับพลังงานทดแทนจากธรรมชาติ และพลังงานแสงอาทิตย์ ห้องนิทรรศการให้ความรู้เกี่ยวกับพลังงานทดแทน อาทิ พระบิดาแห่งพลังงานทดแทนไทย พลังงานจากธรรมชาติผ่านสื่อผสมเทคโนโลยีที่ทันสมัย ได้รับรู้คุณค่าพลังงานที่มีต่อชีวิตมนุษย์ ด้านนอกอาคารจัดแสดงความรู้ด้านการทำสวนปาล์ม โรงกลั่นสีเขียว เศรษฐกิจพอเพียง การทำปั้มชุมชน และโครงการน้ำมันพืชใช้แล้ว

จ. พระนครศรีอยุธยา

พิพิธภัณฑสถานเครื่องถ้วยเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มหาวิทยาลัยกรุงเทพ

พิพิธภัณฑสถานเครื่องถ้วยเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ จัดตั้งขึ้นเนื่องในโอกาสครบรอบ 40 ปี มหาวิทยาลัยกรุงเทพ โดยคุณสุรัตน์ โอสถานุเคราะห์ ผู้ก่อตั้งมหาวิทยาลัยได้มอบศิลปโบราณวัตถุจำนวนกว่า 2,000 รายการ เพื่อให้เป็นแหล่งศึกษาหาความรู้ของนักเรียน นักศึกษา ตลอดจนบุคคลทั่วไป ภายในอาคารจัดแสดงแบ่งออกเป็น 3 ส่วน ห้องนิทรรศการถาวร จัดแสดงเรื่อง พัฒนาการของเครื่องถ้วยในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ใช้หลักฐานเครื่องถ้วยที่ค้นพบจากแหล่งเรืออับปางและแหล่งเตาในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ห้องนิทรรศการพิเศษ สำหรับจัดแสดงนิทรรศการหมุนเวียน และส่วนคลังพิพิธภัณฑสถานเพื่อการศึกษา สำนักงานและส่วนบริการต่างๆ ลักษณะทางสถาปัตยกรรมของพิพิธภัณฑ์ค่อนข้างโดดเด่น คือเป็นอาคารชั้นเดียวอยู่ใต้ดิน รูปแบบคอนกรีตเปลือยซึ่ง เปรียบเหมือนกับเตาเผาโบราณที่ฝังตัวอยู่ใต้ดิน ส่วนเครื่องถ้วยที่จัดแสดงอยู่ภายในห้องจัดแสดงเปรียบได้กับผลิตภัณฑ์ที่ถูกนำเข้าเผาในเตา และความรู้ที่ผู้เข้าชมได้รับจากการเข้าชมก็เปรียบได้กับผลิตภัณฑ์อันงดงามที่ได้จากการผลิต

จ. ปทุมธานี