รายชื่อพิพิธภัณฑ์

พิพิธภัณฑ์อำเภอแม่ลาน้อย

พิพิธภัณฑ์อำเภอแม่ลาน้อย ตั้งอยู่ภายในบริเวณวัดแม่ลาน้อย ก่อตั้งเมื่อปี 2550 โดยการสนับสนุนขององค์การบริหารส่วนจังหวัดแม่ฮ่องสอน อาคารพิพิธภัณฑ์เป็นอาคาร 2 ชั้น ทรงไทยใหญ่ประยุกต์ ภายในจัดแสดงเรื่องราวเกี่ยวกับวิถีชีวิต วัฒนธรรม ประเพณี ภูมิปัญญา ศาสนาและความเชื่อของคนในท้องถิ่น โดยการจัดแสดงโบราณวัตถุศิลปวัตถุต่าง ๆ เครื่องแต่งกาย และเครื่องมือเครื่องใช้ ซึ่งวัตถุจัดแสดงที่มีความน่าสนใจคือ โครงสร้างเขาวงกตจำลอง ซึ่งเป็นเรื่องราวเกี่ยวกับประเพณีปอยหมั่งกะป่าหรือประเพณีเขาวงกตซึ่งเป็นประเพณีท้องถิ่น

จ. แม่ฮ่องสอน

พิพิธภัณฑ์เมืองพังงา

พิพิธภัณฑ์เมืองพังงา ใช้อาคารศาลากลางจังหวัดพังงาหลังเดิมเป็นที่จัดแสดง ตัวอาคารดังกล่าวสร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 7 ลักษณะสถาปัตยกรรมเป็นแบบโคโลเนียล เป็นอาคารก่ออิฐถือปูนชั้นเดียว ทาด้วยสีเหลือง และประดับตราครุฑไว้หน้าอาคาร ภายในแบ่งเป็นห้องจัดแสดงนิทรรศการจำนวน 6 ห้อง ว่าด้วยเรื่องเมืองพังงา ตั้งแต่สภาพภูมิประเทศ ภูมิอากาศ ทรัพยากรธรรมชาติ แหล่งท่องเที่ยว พัฒนการทางประวัติศาสตร์ การเมืองการปกครอง การค้า กลุ่มชาติพันธุ์ ศาสนา ความเชื่อ การประกอบอาชีพ อาหาร ประเพณี การละเล่น และมรดกทางสถาปัตยกรรม นอกจากนี้ยังมีห้องจัดแสดงนิทรรศการชั่วคราวอีก 1 ห้อง

จ. พังงา

พิพิธภัณฑ์แม่สะเรียง

พิพิธภัณฑ์แม่สะเรียง ก่อสร้างขึ้นด้วยงบประมาณขององค์กรบริหารส่วนตำบลแม่สะเรียง อาคารของพิพิธภัณฑ์มีสองชั้นใต้ถุนโล่ง พื้นที่ใต้ถุนด้านล่าง เป็นศูนย์บริการข้อมูลการท่องเที่ยว และใช้จัดกิจกรรมทางวัฒนธรรมของตำบล ชั้นบน บริเวณห้องด้านปีกขวาของอาคาร เป็นที่ประดิษฐานองค์พระบรมสารีริกธาตุ ที่จังหวัดแม่ฮ่องสอนได้รับพระราชทานมาจาก สมเด็จพระสังฆราชฯ เมื่อเดือนมิถุนายน 2549 ส่วนบริเวณห้องโถงขนาดใหญ่ ตรงกลางเป็นที่ประดิษฐานรูปหล่อของพระครูปัญญาวรวัตร หรือที่ชาวบ้านเรียกว่า ครูบาผาผ่า พระสงฆ์องค์สำคัญได้รับความเคารพเลื่อมใสศรัทธาจากประชาชนทั้งอำเภอสบเมย อำเภอแม่สะเรียง และจังหวัดแม่ฮ่องสอน และมีนิทรรศการเกี่ยวกับประเพณีต่าง ๆ ของชาวแม่สะเรียง อาทิ ประเพณีตานข้าวหย่ากุ๊(ข้าวเหนียวแดง) ประเพณีปอยส่างลอง ประเพณีแห่เทียนเห่ง ประเพณีออกหว่า(ออกพรรษา) แหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมและทางธรรมชาติ เทพสิงห์วีรบุรุษแห่งเมืองยวมผู้ปลดแอกเมืองยวมจากกองทัพพม่า ครูภูมิปัญญาเมืองยวม เป็นต้น (หมายเหตุ: พิพิธภัณฑ์เกิดเพลิงไหม้วอดทั้งหลัง ปี 2558 ปัจจุบันอยู่ระหว่างการปรับปรุง)

จ. แม่ฮ่องสอน

พระราชวังรัตนรังสรรค์ (จำลอง)

พระราชวังรัตนรังสรรค์จำลอง หรือเดิมคือพระที่นั่งรัตนรังสรรค์ พลับพลาที่ประทับในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ก่อสร้างเมื่อปี พ.ศ. 2433 โดยพระยารัตนเศรษฐี(คอซิมก๊อง) เจ้าเมืองระนองขณะนั้น เมื่อคราวเสด็จฯประพาสหัวเมืองแหลมมลายูและหัวเมืองปักษ์ใต้ฝั่งทะเลตะวันตก จากนั้นมีการบูรณะดัดแปลงและใช้เป็นที่ประทับของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 และรัชกาลที่ 7 รวมถึงใช้เป็นศาลากลางจังหวัดในเวลาต่อมา เมื่อพระที่นั่งทรุดโทรมทางการได้รื้อทิ้งเพื่อก่อสร้างศาลากลางหลังใหม่ และได้สร้างพระราชวังรัตนรังสรรค์จำลองขึ้นมาภายหลัง เพื่อเป็นอนุสรณ์ในการเสด็จประทับแรมของพระมหากษัตริย์ทั้ง 3 พระองค์ และเป็นสถานที่ท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์อีกแห่งหนึ่งของจังหวัดระนอง ความน่าสนใจของพระราชวังคือ เรื่องราวประวัติศาสตร์ในสมัยรัชกาลที่ 5 ที่ได้ทรงมาประทับและสร้างบทพระราชนิพนธ์เกี่ยวกับพระราชวังรัตนรังสรรค์ รวมถึงสถาปัตยกรรมทั้งภายนอกและภายในที่สะท้อนถึงภูมิปัญญาท้องถิ่นของภาคใต้

จ. ระนอง

พิพิธภัณฑ์บ้านดุริยางคศิลปิน มนตรี ตราโมท

ครูมนตรี เป็นผู้ที่มีชีวิต 5 แผ่นดิน ตั้งแต่รัชกาลที่ 6 จนถึงรัชกาลที่ 9 ตลอดชีวิตอุทิศให้กับงานดนตรี เสียชีวิตในปี พ.ศ. 2538 สิริอายุ 95 ปี ญาณี ตราโมท บุตรชายคนเล็กที่ใกล้ชิดกับพ่อ มีแนวคิดที่ต้องการให้บ้านพ่อเป็นพื้นที่ที่เป็นประโยชน์ต่อการเรียนรู้ในแบบอย่างวิถีชีวิตที่ดีงามของพ่อ และการดนตรีไทย ในวาระครบ 100 ปี ครูมนตรี ตราโมท ในปี พ.ศ. 2543 จึงใช้ทุนทรัพย์ส่วนตัวปรับปรุงและเปิดบ้านให้สาธารณชนเข้าชมในนาม “พิพิธภัณฑ์บ้านดุริยางศิลปิน มนตรี ตราโมท” หรือที่รู้จักกันในนาม "บ้านโสมส่องแสง" ซึ่งเป็นบ้านของครูมนตรีที่สงบงามและเรียบง่าย แวดล้อมด้วยไม้ผลและไม้ดอกสวยงามสารพัน ภายในยังคงไว้ซึ่งห้องต่างๆ ที่ครูมนตรีใช้ชีวิต และมีส่วนต่อเติมเพื่อนำเสนอนิทรรศการเกี่ยวกับผลงานด้านดนตรีของครูมนตรี บ้านโสมส่องแสงได้รับพระราชทานรางวัลอนุรักษ์ศิลปะสถาปัตยกรรมดีเด่น ประเภทอาคาร โดยสมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถัมภ์ ปี พ.ศ. 2548

จ. นนทบุรี