พื้นที่ดอยเวียงและดอยวง มีความสำคัญในฐานะเป็นแหล่งโบราณคดีในยุคหินใหม่ คือมีอายุอยู่ในช่วงประมาณ 5,000 – 3,000 ปี ที่มาของการก่อตั้งพิพิธภัณฑ์โดยชาวบ้านเหล่าพัฒนา คือราวปี พ.ศ. 2553 ชาวบ้านที่ทำไร่ไถนามักจะพบเศษภาชนะดินเผา จึงมีการพูดคุยและสันนิษฐานกันในหมู่บ้านว่า บริเวณบ้านเหล่าพัฒนาในบริเวณดอยเวียงและดอยวง อาจจะเป็นแหล่งโบราณคดีคล้ายๆ กับแหล่งโบราณคดีเตาเผาเวียงกาหลง อ.เวียงป่าเป้า จ.เชียงราย ที่ขุดพบเครื่องปั้นดินเผาโบราณ กลุ่มชาวบ้านจำนวนหนึ่งที่สนใจศึกษาด้านโบราณคดี จึงเริ่มค้นหาแหล่งเตาเผาโบราณในพื้นที่ป่าพื้นที่ดอยภายในหมู่บ้าน และได้พบเศษภาชนะดินเผา และได้ติดต่ออาจารย์สายันต์ ไพรชาญจิตร์ นักโบราณคดี มาสำรวจขุดค้นบริเวณดอยเวียงและดอยวง ด้วยที่ชาวบ้านเห็นความสำคัญของแหล่งโบราณคดีดอยเวียงดอยวง จึงร่วมกันก่อตั้งพิพิธภัณฑ์ของชุมชนขึ้น เพื่อเก็บรักษาโบราณวัตถุที่ชาวบ้านพบและเก็บได้ขณะทำการเกษตรกรรม รวมถึงวัตถุที่ชาวบ้านพบบนดอยเวียงและดอยวงเมื่อครั้งไปสำรวจ และข้าวของเครื่องใช้ในอดีตที่ชาวบ้านบริจาค โดยอาคารของพิพิธภัณฑ์ได้ขอใช้พื้นที่ของศูนย์การเรียนรู้ตำบลป่าแดด ในส่วนที่เป็นหอประชุมหมู่บ้านเดิม มาจัดทำเป็นสถานที่จัดแสดงโบราณวัตถุที่พบทั้งที่ดอยเวียงและดอยวง อาทิ เศษกำไลหิน ขวานหินแบบมีบ่าและไม่มีบ่า ก้อนดินที่มีเศษภาชนะดินเผาฝังติดอยู่ ภาชนะดินเผาจำพวก หม้อ ไห เป็นต้น ส่วนโบราณวัตถุชิ้นสำคัญคือกงจักรหิน ซึ่งไม่ได้เก็บไว้ที่พิพิธภัณฑ์เพราะเกรงว่าจะสูญหาย จะนำมาให้ชมได้หากติดต่อล่วงหน้า
จ. เชียงราย