รายชื่อพิพิธภัณฑ์

พิพิธภัณฑ์ร้านถ่ายรูปฉลองศิลป์

พิพิธภัณฑ์ร้านถ่ายรูปฉลองศิลป์ แต่เดิมคือร้านถ่ายภาพประจำอำเภอลอง ที่ดำเนินการโดยนายฉลอง พานิชพันธ์ อดีตครูสอนภาษาจีนในโรงเรียนจังหวัดลำปาง ได้พลิกผันชีวิตตัวเองมาเปิดกิจการร้านถ่ายรูปที่เมืองลอง จังหวัดแพร่ เมื่อปี พ.ศ. 2499 ชื่อ “ร้านฉลองศิลป์” อาศัยที่มีพื้นฐานความรู้ทางด้านศิลปะ และมีฝีมือการถ่ายรูปจึงทำให้ร้านเป็นที่นิยมของลูกค้า กระทั่งธุรกิจประสบความสำเร็จในเวลาต่อมา หลังนายฉลอง ถึงแก่กรรม ร้านกิจการลง อุปกรณ์ถ่ายรูปและผลงานภาพถ่ายของคุณฉลอง ได้รับการเก็บรักษาไว้เป็นอย่างดีจากทายาทคือ อาจารย์โกมล พาณิชพันธ์ ต่อมาในปี พ.ศ. 2555 อาจารย์โกมล ได้มีโอกาสนำผลงานของบิดา ไปจัดแสดงในงานเทศกาลพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น จัดโดยศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) ที่กรุงเทพฯ ได้รับความสนใจจากผู้ชมเป็นอย่างมาก ทำให้อาจารย์โกมลเกิดแรงบันดาลใจ ที่อยากจะจัดตั้งพิพิธภัณฑ์ถ่ายรูปขึ้นมา ในที่สุดจึงตัดสินใจปรับปรุงร้านถ่ายรูปเดิม ให้เป็นพิพิธภัณฑ์ และเปิดเป็นทางการในปลายปี พ.ศ. 2557 ภายใต้ชื่อว่า “พิพิธภัณฑ์ร้านถ่ายรูปฉลองศิลป์” แหล่งเรียนรู้ด้านการถ่ายภาพแห่งแรกของอำเภอลอง อาคารพิพิธภัณฑ์คือร้านถ่ายรูปฉลองศิลป์เดิม เป็นอาคารไม้สองชั้นตั้งอยู่ในตลาดห้วยอ้อ อำเภอลอง ชั้นล่างจัดแสดงเกี่ยวกับอุปกรณ์การถ่ายภาพ ตั้งแต่ยุคเริ่มแรกของร้านฉลองศิลป์ และจัดแสดงภาพถ่ายเก่าในอดีต ฝีมือของคุณฉลอง ส่วนชั้นที่สอง จัดแสดงภาพถ่ายเกี่ยวกับตระกูลของคุณฉลอง และตระกูลฝ่ายภรรยาคือ นางบัวไข พานิชพันธ์ (สกุลเดิม แสนวงศ์คำ)

จ. แพร่

พิพิธภัณฑ์วัดศรีดอนคำ

วัดศรีดอนคำ เป็นวัดสำคัญประจำอำเภอลอง พิพิธภัณฑ์วัดศรีดอนคำประกอบด้วย 2 อาคาร อาคารแรกเป็นพิพิธภัณฑ์พระเจ้าพร้าโต้ จัดแสดงองค์พระเจ้าพร้าโต้ ซึ่งเป็นพระไม้แกะสลักโบราณ โดยการใช้มีดพร้าโต้เป็นเครื่องมือในการแกะสลักองค์พระ และยังมีพระไม้เก่าแก่นับ 2,000 กว่าองค์ และอาคารพิพิธภัณฑ์ที่สอง จัดแสดงเกี่ยวกับความเป็นมาของชาวชุมชนในห้วยอ้อ และจัดแสดงลูกระฆังระเบิดในสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 อันเป็นที่มาของคำว่า “แพร่แห่ระเบิด” ภายในวัดยังมีองค์พระธาตุอันศักดิ์สิทธิ์คือ องค์พระธาตุห้วยอ้อ (ฮ้องอ้อ) ซึ่งเป็นที่ศรัทธาของชาวห้วยอ้อมาอย่างยาวนาน

จ. แพร่

พิพิธภัณฑ์โกมลผ้าโบราณ

พิพิธภัณฑ์“โกมลผ้าโบราณ” ก่อตั้งโดยอาจารย์โกมล พานิชพันธ์ ชาวอำเภอลอง นักสะสมผ้าที่เป็นที่รู้จักกันในวงการผ้าไทย และยังเป็นผู้สนับสนุนและส่งเสริมให้คนท้องถิ่นเมืองลองหันมาฟื้นฟูการทอผ้าซิ่นตีนจกลายผ้าโบราณเพื่ออนุรักษ์ลวดลายและส่งเสริมอาชีพ ในปี พ.ศ. 2535 ศูนย์การศึกษานอกโรงเรียน จังหวัดแพร่ ได้ขออนุญาตใช้บ้านของอาจารย์โกมล จัดตั้งเป็นศูนย์เทคโนโลยีพื้นบ้าน สาขาสิ่งทอ เพื่อเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เจริญพระชนมพรรษาครบ 72 พรรษา ในปีนั้นอาจารย์จึงเปิดเป็นพิพิธภัณฑ์ในคราเดียวกัน หนึ่งในความโดดเด่นของพิพิธภัณฑ์คือ อาคารพิพิธภัณฑ์ที่จำลองแบบสถาปัตยกรรมที่มีเอกลักษณ์ของสถานีรถไฟบ้านปิน อำเภอลอง ภายในจัดแสดง ผ้าโบราณของเมืองลอง ซิ่นตีนจกจากพื้นที่ต่างๆ บางผืนอายุมากกว่า 100 ปี

จ. แพร่

พิพิธภัณฑ์หนังกลางแปลง (ศูนย์อนุรักษ์ภาพยนตร์ย้อนยุค)

พิพิธภัณฑ์หนังกลางแปลง (ศูนย์อนุรักษ์ภาพยนตร์ย้อนยุค) เป็นพิพิธภัณฑ์ส่วนบุคคลที่ก่อตั้งโดยคุณมานิตย์ วรฉัตร อดีตนักพากย์ภาพยนตร์ ที่มีประสบการณ์ คุณมานิตย์เคยทำงานกับคณะหนังขายยาในอดีต ของบริษัทโอสถสภา(เต็กเฮงหยู) จำกัด เขาเห็นว่าภาพยนตร์กลางแปลง การพากย์ภาพยนตร์สด และฟิล์มภาพยนตร์กำลังจะสูญหายไป จึงต้องการอนุรักษ์และรักษาสิ่งเหล่านี้ไว้ให้คนรุ่นหลังได้ศึกษา และก่อตั้ง “พิพิธภัณฑ์หนังกลางแปลง ศูนย์อนุรักษ์ภาพยนตร์ย้อนยุค” ขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2530 โดยดัดแปลงบ้านไม้หลังเก่าจำลองเป็นห้องฉาายหนังเล็กๆ  ผนังห้องประดับด้วยโปสเตอร์หนังทั้งใหม่และเก่าที่หาชมได้ยาก  จัดแสดงเครื่องฉายหนังฟิล์ม  มีหนังฟิล์มที่โด่งดังในอดีต กว่า 500 เรื่อง   

จ. ลำปาง

พิพิธภัณฑ์โฮงหลวงแสงแก้ว

โฮงหลวงแสงแก้วเป็นพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นที่เกิดจากแรงศรัทธาในพุทธศาสนาของคุณอมรา(แสงแก้ว) มุนิกานนท์ สร้างถวายให้กับวัดพระแก้วอารามหลวง ต.เวียง อ.เมือง จ.เชียงราย เพื่อใช้เป็นที่เก็บรักษาและจัดแสดงโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุของวัด และเป็นแหล่งเรียนรู้ตามอัธยาศัยทางด้านศาสนาและวัฒนธรรมล้านนา อาคารพิพิธภัณฑ์ได้รับการออกแบบให้มีลักษณะเป็นศิลปะล้านนาประยุกต์ สร้างด้วยไม้สักทั้งหลัง ผู้ออกแบบเป็นสถาปนิกชาวเชียงรายชื่อ นพดล อิงควณิช พิพิธภัณฑ์เริ่มก่อสร้างในปี พ.ศ. 2538 แล้วเสร็จเมื่อปี พ.ศ. 2544 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินทรงเป็นเปิดเมื่อวันที่ 13 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2550 ภายมีสองชั้น จัดแสดงวัตถุที่เกี่ยวข้องกับวัฒนธรรมล้านนา อาทิ พระพุทธรูปหินอ่อนจากพม่า เครื่องใช้ในพิธีกรรมทางพุทธศาสนา เครื่องมือเครื่องใช้พื้นบ้าน รวมแล้วกว่า 300 ชิ้น ดาวเด่น อาทิ พระพุทธศรีเชียงราย เป็นพระพุทธรูปสำริดองค์ใหญ่ศิลปะล้านนา พระเจ้าทันใจซึ่งเป็นพระพุทธรูปสำริดโบราณ ปราสาทเงินศิลปะล้านนาที่สร้าได้ประณีตงดงาม พระแก้วหยกแกะสลักจากหินหยกขนาดใหญ่ เหล็กอัดจีบผ้าสมัยก่อน ช้างแกะสลักจากหินทรายโบราณ

จ. เชียงราย