รายชื่อพิพิธภัณฑ์

พิพิธภัณฑ์วัฒนธรรมจันทร์สม ชินวัตร

คุณจันทร์สม ชินวัตร คลุกคลีกับกิจการผลิตผ้าไหมมาตั้งแต่เด็กๆ เนื่องจากครอบครัวทำกิจการค้าขายผ้าไหม จึงได้เก็บสะสมผ้าไหมไว้เรื่อยมา ทั้งที่เป็นตัวอย่างในการผลิต และส่วนที่เป็นของรักของสะสม ต่อมาได้นำมาแสดงในชั้นล่างของอาคารชินวัตร ในอำเภอสันกำแพง จัดแสดงในมุมด้านหนึ่งของอาคารซึ่งเป็นร้านค้าผ้าไหม ใช้เนื้อที่จัดแสดงประมาณ 120 ตารางเมตร จัดทำเป็นตู้ติดผนัง จำนวน 6 ตู้ และตู้ลอย 4 ตู้ แสดงผ้าไหมผืนสวย เก่าแก่ หายาก ซิ่นไหมลายขวางแบบเชียงใหม่หลายรูปแบบ สำหรับผ้าไหมในคอลเลคชั่นนี้ ได้จัดทำทะเบียนและถ่ายรูปไว้เป็นที่เรียบร้อย นอกจากนี้ยังจัดแสดงวัตถุที่ใช้ในชีวิตประจำวันในอดีต เช่น เครื่องปั้นดินเผาลายเขียนสีบ้านเชียง เหรียญ ธนบัตร เงินตราสกุลต่างๆ ตะเกียงโบราณ เครื่องชั่ง เป็นต้น

จ. เชียงใหม่

ศูนย์วัฒนธรรมอำเภอสันกำแพง โรงเรียนสันกำแพง

ศูนย์วัฒนธรรมอำเภอสันกำแพงเริ่มดำเนินการมาตั้งแต่ปี พ.ศ.2537 ตั้งอยู่ภายในโรงเรียนสันกำแพง ต่อมาได้รับงบประมาณ 1.2 ล้านบาท จากงบพัฒนาจังหวัด นำมาสร้างอาคารศูนย์วัฒนธรรม แล้วเสร็จในปี พ.ศ.2540 อาคารศูนย์วัฒนธรรมอำเภอสันกำแพง เป็นอาคารคอนกรีต 2 ชั้น ชั้นบนเป็นไม้ชั้นล่างเป็นปูน ชั้นบนใช้เป็นห้องสอนพุทธศาสนาจริยธรรม มีพระไตรปิฏกครบชุด ได้จากการบริจาคจากอาจารย์ในโรงเรียน ชั้นล่างเป็นศูนย์วัฒนธรรมจัดแสดงวัตถุต่าง ๆ ได้แก่ พระพุทธรูปไม้ พระพุทธรูปสำริด ธรรมมาสน์บุษบก เครื่องครัว เครื่องมือเกษตร เครื่องมือจับปลา เครื่องดนตรี ธนบัตร เหรียญ จัดแสดงไว้ในตู้และตามมุมห้อง นอกจากนี้ยังมีการจัดนิทรรศการภาพถ่ายประกอบคำอธิบายโบราณสถานในวัดที่สำคัญ ในอำเภอสันกำแพงด้วย

จ. เชียงใหม่

พิพิธภัณฑ์พื้นบ้าน วัดพระนอนแม่ปูคา

พิพิธภัณฑ์พื้นบ้าน วัดพระนอนแม่ปูคา จัดตั้งขึ้นในปี พ.ศ.2540 โดยสะสมรวบรวมของบริจาคมาจัดแสดงในตู้ในวิหารพระนอน ต่อมามีการซื้อหาข้าวของเพิ่มเติมบ้าง วิหารพระนอนเป็นวิหารตรีมุข สร้างเมื่อปีใดไม่ปรากฏ ได้รับการบูรณะซ่อมแซมโดยครูบาศรีวิชัย มีปูนปั้นประดับเป็นรูปเสือ สวยงามมาก ภายในประดิษฐานพระพุทธไสยาสน์องค์ใหญ่ บนผนังด้านหน้าพระนอนและผนังมุขทิศเหนือเขียนภาพจิตรกรรมฝาผนังเกี่ยวกับประวัติสถานที่สำคัญในพุทธศาสนา อาทิ พระบาทตีนนก ดอยเกิ้ง พระนอนขอนม่วง เป็นต้น วัตถุที่จัดแสดงในพระวิหาร จัดอยู่ในตู้ที่สั่งทำใหม่ 3 ตู้ และตู้เก่าโบราณ 4 ตู้ ได้แก่ เครื่องใช้ของพระสงฆ์ในวัด เช่นเครื่องบวชพระเจ้า หุ่นจำลองเจดีย์วิหาร สัตตภัณฑ์ อาสนะของครูบาศรีวิชัย บุษบกธรรมมาสน์ ตลอดจนข้าวของเครื่องใช้ ของชาวบ้านได้แก่ จักรเย็บผ้า วิทยุ โทรทัศน์ อาวุธ เป็นต้น

จ. เชียงใหม่

พิพิธภัณฑ์วัดป่าแดด

พระครูปิยะธรรมาภิวัฒน์เจ้าอาวาส และเจ้าคณะตำบล มีความตั้งใจจะเก็บรักษาของเก่าที่เป็นของท้องถิ่นจึงจัดเก็บสะสมวัตถุข้าวของต่าง ๆ มาเป็นเวลา 10 กว่าปีแล้ว ตอนแรกเคยจัดแสดงวัตถุที่ศาลารับแขกด้านประตูทางเข้าทิศตะวันตกของวัด แต่มีของหายไปบ้างเลยเก็บเข้าไว้ในกุฏิ จัดเก็บไว้ในตู้กุฏิเจ้าอาวาส ของที่เก็บรักษาไว้ได้แก่ เครื่องใช้ในชีวิตประจำวัน ของใช้ในวัด เครื่องประกอบอุโบสถหลังเก่า เป็นต้น และยังมีหีบธรรมโบราณอยู่ในหอธรรม ซึ่งสร้างเป็นอาคารก่ออิฐถือปูนหลังเล็กๆ ฐานบัวคว่ำ กระดานท้องไม้ ปฏิสังขรณ์ซ่อมแซมในปี พ.ศ. 2532 ยังคงความสวยงามน่าชมอยู่ ภายในหีบธรรมลวดลายลงรักปิดกระจกสีแบบเก่าหลายใบ

จ. เชียงใหม่

พิพิธภัณฑ์วัดทรายมูล

พิพิธภัณฑ์ศูนย์วัฒนธรรมไทยเขิน จัดตั้งโดย พระมหาสุขคำ สุภาจาโร ในปี พ.ศ.2535 อาคารพิพิธภัณฑ์เป็นอาคารคอนกรีต 3 ชั้น ชั้นที่ 1 อยู่ต่ำกว่าระดับผิวดินประมาณ 1 เมตร ใช้เป็นที่เก็บอุปกรณ์เครื่องใช้ของวัด ชั้นที่ 2 เป็นห้องโถงโล่ง ใช้เป็นที่พักญาติโยมที่มาจากต่างพื้นที่ ชั้นที่ 3 เป็นพิพิธภัณฑ์ เนื้อที่ในการจัดแสดงขนาด 96 ตารางเมตร วัตถุที่จัดแสดงเป็นศิลปกรรมในวัดเช่น พระพุทธรูปไม้ (ปางสมาธิและปางไสยาสน์) พระไม้องค์เล็ก ธรรมมาสน์ บุษบก สัตตภัณฑ์ หีบธรรม แผงพระพิมพ์ กลองยาว ฉัตรยอดเจดีย์ และมีฝาโลงศพแกะสลักปิดทองด้วย นอกจากนี้ยังมีเครื่องใช้ภายในบ้าน เครื่องใช้ในครัว เครื่องมือทอผ้า กงปั่นผ้าย เป็นจำนวนมากที่เคยใช้ในงานจุลกฐินของวัด พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ปกติจะปิดไว้ จะเปิดเมื่อมีคนขอเข้าชม

จ. เชียงใหม่

พิพิธภัณฑ์สันติยานุสาสน์

พิพิธภัณฑ์สันติยานุสาสน์ ตั้งอยู่ภายในวัดข้าวแท่นหลวง ก่อตั้งโดยพระครูสันติยานุสาสน์ (ครูบาอิ่นคำ) ท่านได้สะสมศิลปวัตถุและได้รับการบริจาคเป็นจำนวนมาก ต่อมามีผู้ศรัทธาได้จัดสร้างห้องสมุดและพิพิธภัณฑ์เพื่อเป็นอนุสรณ์แด่หม่อมเจ้าวงษ์มหิป ชยางกูร เป็นอาคาร 2 ชั้น แต่เดิมชั้นล่างจัดเป็นห้องสมุด ชั้นบนเป็นพิพิธภัณฑ์ แต่ภายหลังวัดได้มอบหนังสือทั้งหมดให้โรงเรียนเทศบาล ชั้นล่างจึงใช้จัดแสดงวัตถุด้วย โดยวัตถุจัดแสดงแบ่งเป็นหมวด ได้แก่ ของใช้เกี่ยวกับวัด เช่น หีบธรรม โขงพระ สัตตภัณฑ์ ของใช้ในชีวิตประจำวัน เช่น เครื่องปั้นดินเผา มูยาดินเผา เครื่องมือทอผ้า รวมถึงยังมีงานศิลปกรรมที่น่าสนใจ เช่น จารึกรูปสัตว์ 12 ราศี ประติมากรรมปูนปั้นรูปเทวดา เป็นต้น

จ. เชียงใหม่

แหล่งความรู้ประจำหมู่บ้าน วัดม่วงโตน

พระครูอำนวย ธมฺมวโร และพระฉลอง อาภัสโร ได้ร่วมกันจัดหาของมาจัดแสดงตั้งแต่ปี พ.ศ.2531 เป็นต้นมา โดยมีความคิดว่า เป็นความภาคภูมิใจที่ได้มีของมีค่าเก่าแก่โบราณไว้ให้ลูกหลานได้ดูได้ศึกษา แทนที่จะเอาของมีค่าไปใส่เจดีย์และโบกปูนทับซึ่งจะไม่เกิดประโยชน์อะไรเลย อาคารจัดแสดงเป็นอาคารศาลาบาตร ด้านทิศตะวันออกของวัด จากมุมประตูทางเข้าด้านเหนือยาวตลอดแนวกำแพงวัด โดยก่ออิฐเป็นผนังเจาะช่องประตูหน้าต่างกั้นเป็นห้องๆ ความยาวทั้งหมด 42 เมตร กั้นเป็นสามส่วน ส่วนแรกเป็นห้องสมุด ส่วนที่ 2 เป็นพิพิธภัณฑ์ มีวัตถุทางวัฒนธรรมใส่ตู้จัดแสดงไว้ 4 ตู้เช่น สลุงไม้ ผ้าตีนจก เชี่ยนหมาก เศียรพระปูนปั้น ธนบัตร และเหรียญ ตาชั่ง เศษภาชนะดินเผา เครื่องเขิน เป็นต้น ส่วนตรงกลางของห้องตั้งโต๊ะยาว ใช้เป็นที่ประชุมของประชาชน และเป็นที่สอนหนังสือ ฝาผนังด้านเหนือเป็นมุมจัดแสดงเกี่ยวกับวัตถุของใช้ในวัด เช่น สัตตภัณฑ์ เครื่องอุโบสถ (ช่อฟ้า หางหงส์) นอกจากนี้ยังมีมุมดนตรีพื้นเมือง มุมครัวไฟจัดแสดงก้อนเส้าไฟ และภาชนะใช้สอยในครัวไฟ มุมเครื่องทอผ้า และมุมอุปกรณ์ทำนา เป็นต้น

จ. เชียงใหม่