จารึกเมืองเสมา

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

นม. 25, Stele de Sema (Korat) (K. 1141), K. 1141

อักษรที่มีในจารึก

ขอมโบราณ

ศักราช

พุทธศักราช 1514

ภาษา

สันสกฤต, เขมร

ด้าน/บรรทัด

จำนวนด้าน 3 ด้าน มี 83 บรรทัด ด้านที่ 1 มี 25 บรรทัด ด้านที่ 2 มี 27 บรรทัด ด้านที่ 3 มี 31 บรรทัด

วัตถุจารึก

ศิลา ประเภทหินทรายสีเทา

ลักษณะวัตถุ

หลักสี่เหลี่ยม

ขนาดวัตถุ

กว้าง 46 ซม. สูง 99 ซม. หนา 10 ซม.

บัญชี/ทะเบียนวัตถุ

1) กองหอสมุดแห่งชาติ กำหนดเป็น “นม. 25”
2) ในหนังสือ Nouvelles Inscriptions du Cambodge II กำหนดเป็น “Stele de Sema (Korat) (K. 1141)”
3) ในหนังสือ จารึกในประเทศไทย เล่ม 3 กำหนดเป็น “จารึกเมืองเสมา”
4) พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ กาญจนาภิเษก กำหนดเป็น "99/42/2560"

ปีที่พบจารึก

พุทธศักราช 2526

สถานที่พบ

เมืองเสมา ตำบลเสมา อำเภอสูงเนิน จังหวัดนครราชสีมา

ผู้พบ

ไม่ปรากฏหลักฐาน

ปัจจุบันอยู่ที่

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ กาญจนาภิเษก ตำบลคลองห้า อำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี (สำรวจข้อมูล พฤษภาคม 2565)

พิมพ์เผยแพร่

1) Nouvelles Inscriptions du Cambodge II (Paris : École Française d’Extrême-Orient, 1941), 114-119.
2) จารึกในประเทศไทย เล่ม 3 (กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2529), 105-117.

ประวัติ

ด้วยราษฎรตำบลเสมา ได้พบจารึกนี้ และนำมามอบให้ทางราชการกรมศิลปากร เมื่อพุทธศักราช 2526

เนื้อหาโดยสังเขป

เริ่มต้นด้วยการกล่าวคำนมัสการเทพเจ้าในศาสนาพราหมณ์ ได้แก่พระศิวะ พระวิษณุ พระพรหม พระอุมา และพระสรัสวดี จากนั้นได้กล่าวถึงพระเจ้าชัยวรมันที่ 5 หรือพระบาทบรมวีรโลกว่าทรงเป็นโอรสของพระเจ้าราเชนทรวรมัน และทรงสืบเชื้อสายมาจากจันทรวงศ์ (โสมานฺวย) กล่าวถึงพระราชกรณียกิจของพระเจ้าชัยวรมันที่ 5 ว่าได้ทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจไว้อย่างไรบ้าง สุดท้ายก็ได้กล่าวถึงข้าราชการผู้ใหญ่ที่ได้สร้างเทวรูปและพระพุทธรูปไว้หลายองค์ พร้อมทั้งถวายทาสและสิ่งของต่างๆ แด่ศาสนสถานไว้อีกด้วย

ผู้สร้าง

ไม่ปรากฏหลักฐาน

การกำหนดอายุ

จารึกด้านที่ 2 บรรทัดที่ 12 บอกมหาศักราช 893 ซึ่งตรงกับ พ.ศ. 1514

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : นวพรรณ ภัทรมูล, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2547, จาก :
1) Saveros Pou, “Stele de Sema (Korat) (K. 1141),” in Nouvelles Inscriptions du Cambodge II (Paris : École Française d’Extrême-Orient, 1941), 114-119.
2) อำไพ คำโท, “จารึกเมืองเสมา,” ใน จารึกในประเทศไทย เล่ม 3 : อักษรขอม พุทธศตวรรษที่ 15-16 (กรุงเทพฯ : หอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร, 2529), 105-117.

ภาพประกอบ

ภาพสำเนาจารึกจาก : ภาควิชาภาษาตะวันออก คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2545 (เลขทะเบียน CD; INS-TH-06, ไฟล์; NM_032f1 และ NM_032f3,2)