อายุ-จารึกพุทธศตวรรษที่ 20, ยุคสมัย-จารึกสมัยสุโขทัย, วัตถุ-จารึกบนหิน, วัตถุ-จารึกบนหินชนวน, ลักษณะ-จารึกบนใบเสมา, ที่อยู่ปัจจุบัน-จารึกที่อาคารหอพระสมุดวชิรญาณ หอสมุดแห่งชาติ, ศาสนา-จารึกในพระพุทธศาสนา, เรื่อง-ประวัติศาสตร์สุโขทัย, เรื่อง-พิธีกรรมทางศาสนา, เรื่อง-พิธีกรรมทางศาสนา-กัลปนา, เรื่อง-พิธีกรรมทางศาสนา-ประดิษฐานพระธาตุ, บุคคล-กษัตริย์และผู้ครองกรุงสุโขทัย, บุคคล-กษัตริย์และผู้ครองกรุงสุโขทัย-สมเด็จมหาธรรมราชาธิราช,
โพสต์เมื่อวันที่ 13 ก.พ. 2550 13:59:58 ( อัพเดทเมื่อวันที่ 24 ก.ค. 2562 20:44:00 )
ชื่อจารึก |
จารึกวัดบูรพาราม |
ชื่อจารึกแบบอื่นๆ |
หลักที่ ๒๘๖ จารึกวัดบูรพาราม |
อักษรที่มีในจารึก |
ไทยสุโขทัย |
ศักราช |
พุทธศตวรรษ ๒๐ |
ภาษา |
ไทย, บาลี |
ด้าน/บรรทัด |
จำนวนด้าน ๒ ด้าน มี ๑๑๕ บรรทัด ด้านที่ ๑ มี ๕๙ บรรทัด ด้านที่ ๒ มี ๕๖ บรรทัด |
วัตถุจารึก |
หินชนวนสีเขียว |
ลักษณะวัตถุ |
ลักษณะใบเสมา ส่วนล่างชำรุดหักหายไป |
ขนาดวัตถุ |
กว้าง ๕๙ ซม. สูง ๑๔๖ ซม. หนา ๑๒ ซม. |
บัญชี/ทะเบียนวัตถุ |
๑) กองหอสมุดแห่งชาติ กำหนดเป็น “สท. ๕๙” |
ปีที่พบจารึก |
ไม่ปรากฏหลักฐาน |
สถานที่พบ |
จังหวัดสุโขทัย |
ผู้พบ |
พระครูปลัดสนธิ จิตฺตปญฺโณ วัดศาลาครืน เขตจอมทอง กรุงเทพมหานคร |
ปัจจุบันอยู่ที่ |
หอพระสมุดวชิรญาณ กองหอสมุดแห่งชาติ กรุงเทพมหานคร |
พิมพ์เผยแพร่ |
๑) วารสาร ศิลปากร ปีที่ ๓๓ ฉบับที่ ๒ (พฤษภาคม-มิถุนายน ๒๕๓๒), ๓๘-๔๓. |
ประวัติ |
ศิลาจารึกวัดบูรพาราม พบที่จังหวัดสุโขทัย พระครูปลัดสนธิ จิตฺตปญฺโญ วัดศาลาครืน เขตจอมทอง กรุงเทพฯ ถวายแด่สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เมื่อวันที่ ๑๐ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๓๒ แต่ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้กรมศิลปากรรับมาในวันดังกล่าว ด้วยมีพระราชประสงค์ให้จัดแสดงเพื่อการศึกษา ณ อาคารหอพระสมุดวชิรญาณ กองหอสมุดแห่งชาติ ท่าวาสุกรี กรุงเทพฯ |
เนื้อหาโดยสังเขป |
ด้านที่ ๑ ว่าด้วยพระราชประวัติพระมหากษัตริย์แห่งกรุงสุโขทัย นับแต่การประสูติ จบการศึกษาศิลปศาสตร์ การเสวยราชย์ การปราบดาภิเษก การขยายพระราชอาณาเขตไปยังทิศานุทิศ มีเมืองฉอด เมืองพัล ลุมบาจาย ยโสธร นครไทย เชียงดง เชียงทอง เป็นต้น จากนั้นกล่าวถึงสมเด็จมหาธรรมราชาธิราช เสด็จออกทรงผนวช และเสด็จสวรรคตในปี พ.ศ. ๑๙๕๑ นอกจากพระราชประวัติ ยังได้กล่าวถึงสายสัมพันธ์ราชสกุลแห่งพระราชวงศ์ การประดิษฐานพระมหาธาตุใน “บูรพาราม” การสร้างถาวรวัตถุในพระพุทธศาสนา ท้ายของด้านที่ ๑ นี้กล่าวถึง สมเด็จพระราชเทวีเจ้าทรงกัลปนาอุทิศบุณยโกฏฐาส เพื่อทรงอุทิศส่วนพระราชกุศล ถวายแด่สมเด็จมหาธรรมราชาธิราช สมเด็จพระศรีธรรมราชมาตาพร้อมด้วยพระบรมวงศานุวงศ์ มีสมเด็จปู่พระยา พ่อออก แม่ออก เป็นต้น ส่วนข้อความจารึกด้านที่ ๒ กล่าวถึงพระเทวีสังฆมารดาและพระเทวี ร่วมกันบูชาพระรัตนตรัย และกล่าวถึงพระราชประวัติพระมหาธรรมราชาธิราช ทรงประสูติจากพระครรภ์พระศรีธรรมราชมารดา พระอัครมเหสีของ “สิริราชา” เมื่อเดือน ๘ ศักราช ๗๓๐ (พ.ศ. ๑๙๐๐) |
ผู้สร้าง |
ไม่ปรากฏหลักฐาน |
การกำหนดอายุ |
ด้านที่ ๑ มีศักราชปรากฏอยู่ ๕ แห่ง ศักราช (จ.ศ.) ๗๓๐-พ.ศ. ๑๙๑๑ ศักราช (จ.ศ.) ๗๕๘-พ.ศ. ๑๙๓๙ ศักราช (จ.ศ.) ๗๗๐-พ.ศ. ๑๙๕๑ ศักราช (จ.ศ.) ๗๗๔-พ.ศ. ๑๙๕๕ ศักราช (จ.ศ.) ๗๗๕-พ.ศ. ๑๙๕๖ |
ข้อมูลอ้างอิง |
เรียบเรียงข้อมูลโดย : วชรพร อังกูรชัชชัย และดอกรัก พยัคศรี, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., ๒๕๔๖, จาก : |