โพสต์เมื่อวันที่ 13 ก.พ. 2550 13:59:58 ( อัพเดทเมื่อวันที่ 20 ส.ค. 2566 03:37:29 )
ชื่อจารึก |
จารึกบนกรอบประตูหลังของพระอุโบสถวัดบรมนิวาส |
ชื่อจารึกแบบอื่นๆ |
หลักที่ 157 อักษรเขียนด้วยหมึกบนกรอบประตูด้านหลังในพระอุโบสถวัดบรมนิวาสฯ |
อักษรที่มีในจารึก |
ไทยธนบุรี-รัตนโกสินทร์ |
ศักราช |
ไม่ปรากฏศักราช |
ภาษา |
ไทย |
ด้าน/บรรทัด |
จำนวนด้าน 1 ด้าน มี 5 บรรทัด |
วัตถุจารึก |
ปูนซีเมนต์ สีขาว อักษรเขียนด้วยหมึก |
ลักษณะวัตถุ |
กรอบประตู |
ขนาดวัตถุ |
กว้าง 136 ซม. สูง 15 ซม. |
บัญชี/ทะเบียนวัตถุ |
ในหนังสือ ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 6 ตอนที่ 1 กำหนดเป็น "หลักที่ 157 อักษรเขียนด้วยหมึกบนกรอบประตูด้านหลังในพระอุโบสถวัดบรมนิวาสฯ" |
ปีที่พบจารึก |
ไม่ปรากฏหลักฐาน |
สถานที่พบ |
พระอุโบสถวัดบรมนิวาสราชวรวิหาร แขวงรองเมือง เขตปทุมวัน กรุงเทพมหานคร |
ผู้พบ |
ไม่ปรากฏหลักฐาน |
ปัจจุบันอยู่ที่ |
พระอุโบสถ วัดบรมนิวาสราชวรวิหาร แขวงรองเมือง เขตปทุมวัน กรุงเทพมหานคร (สำรวจเมื่อ 24 มิถุนายน 2565) |
พิมพ์เผยแพร่ |
ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 6 ตอนที่ 1 (กรุงเทพฯ : สำนักนายกรัฐมนตรี, 2517), 50. |
ประวัติ |
จารึกนี้ นายประสาร บุญประคอง เป็นผู้อ่าน โดยมีการตีพิมพ์ลงใน ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 6 ตอนที่ 1 ใน พ.ศ. 2517 โดยเรียกว่า "หลักที่ 157 อักษรเขียนด้วยหมึกบนกรอบประตูด้านหลังในพระอุโบสถวัดบรมนิวาสฯ" วัดบรมนิวาส เดิมชื่อว่า "วัดนอก" บุตรหลานของผู้สร้างวัดน้อมเกล้าฯ ถวายให้อยู่ในพระบรมราชูปถัมภ์ของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 4) ซึ่งขณะนั้นยังทรงอยู่ในสมณเพศ เมื่อทรงลาผนวชจึงบูรณะและสถาปนาขึ้นใหม่ทั้งอาราม โดยเป็นวัดฝ่ายอรัญวาสี (วัดป่า) คู่กับวัดบวรนิเวศวิหารซึ่งเป็นวัดฝ่ายคามวาสี ภายในพระอุโบสถมีจิตรกรรมฝาผนังที่แบ่งเป็น 2 ช่วง คือ ช่วงระหว่างกรอบหน้าต่าง - กรอบประตู ซึ่งเขียนเป็นเรื่องเกี่ยวกับประเพณีการทำบุญในเทศกาลต่างๆ ของไทย และภาพจิตรกรรมที่อยู่เหนือกรอบประตู - กรอบหน้าต่างขึ้นไป ซึ่งเขียนเป็นปริศนาธรรมอันมีความสอดคล้องกับข้อความในจารึกจำนวน 12 แผ่น คือ จารึกบนกรอบหน้าต่าง 10 แผ่น และ จารึกบนกรอบประตู 2 แผ่น เรื่องราวของภาพเขียนแบบต่อเนื่องกันไป โดยใช้ภาพกลุ่มคนและต้นไม้ในการแบ่งเรื่องราว ภาพปริศนาธรรมดังกล่าวเขียนตามแบบศิลปะตะวันตก ฝีมือของ อาจารย์ขรัวอินโข่ง จิตรกรที่มีชื่อเสียงในสมัยรัชกาลที่ 4 โดยมีเรื่องราวและรูปแบบที่คล้ายคลึงกับจิตรกรรมภายในอุโบสถวัดบวรนิเวศอย่างมาก |
เนื้อหาโดยสังเขป |
กล่าวเปรียบเทียบว่า พระพุทธเจ้าทรงเหมือนเมฆที่ทำให้ฝนตก น้ำฝนที่ตกลงมาสู่แผ่นดินเหมือนพระธรรม ส่วนพืชพรรณต่างๆ ที่งอกงามเหมือนพระสงฆ์ที่บรรลุมรรคผลได้ด้วยธรรมะ |
ผู้สร้าง |
ไม่ปรากฏหลักฐาน |
การกำหนดอายุ |
ในจารึกไม่ปรากฏศักราช แต่อาจสันนิษฐานได้ว่าเดิมจารึกนี้น่าจะถูกสร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 4 เนื่องจากรูปแบบอักษรและอักขรวิธีซึ่งเป็นอักษรไทยสมัยรัตนโกสินทร์ ประกอบกับอายุของภาพปริศนาธรรมเหนือกรอบประตูและหน้าต่างซึ่งมีเรื่องราวสอดคล้องกับจารึกถูกเขียนขึ้นในรัชกาลดังกล่าว (ดูรายละเอียดในหัวข้อ "ประวัติ") อย่างไรก็ตามจารึกที่กรอบประตูหลังแผ่นนี้รวมทั้งจารึกที่กรอบประตูหน้าของพระอุโบสถมีร่องรอยที่แสดงให้เห็นว่าผ่านการบูรณะในภายหลัง เนื่องจากรูปแบบอักษรและอักขรวิธีบางอย่างที่แตกต่างไปจากจารึกบนกรอบหน้าต่างอีก 10 แผ่น |
ข้อมูลอ้างอิง |
เรียบเรียงข้อมูลโดย : พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2548, จาก : |
ภาพประกอบ |
ภาพถ่ายจารึกจาก : ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 6 ตอนที่ 1 (กรุงเทพฯ : สำนักนายกรัฐมนตรี, 2517) |