จารึกสมบัติขันธเสมาวัดกู่แก้ว

ลพ./๒๕, พช. ๑๓, ๓๔๓, ศิลาจารึก ลพ. ๒๕ อักษรไทยฝักขามและไทยเหนือ ภาษาไทยและบาลี

ฝักขาม

พุทธศักราช ๒๑๐๒

จำนวนด้าน ๒ ด้าน มี ๒๗ บรรทัด ด้านที่ ๑ มี ๑๐ บรรทัด ด้านที่ ๒ มี ๑๗ บรรทัด

หินทราย สีเทา

รูปใบเสมา

กว้าง ๓๔ ซม. สูง ๖๐ ซม. หนา ๑๗ ซม.

๑) กองหอสมุดแห่งชาติ กำหนดเป็น “ลพ. ๒๕”
๒) พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ หริภุญไชย จังหวัดลำพูน กำหนดเป็น “ลพ./๒๕, พช. ๑๓, ๓๔๓”
๓) ในวารสาร ศิลปากร ปีที่ ๑๗ ฉบับที่ ๖ (มีนาคม ๒๕๑๘) กำหนดเป็น “ศิลาจารึก ลพ. ๒๕ อักษรไทยฝักขามและไทยเหนือ ภาษาไทยและบาลี”
๔) ในหนังสือ วิเคราะห์ศิลาจารึกในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ หริภุญไชย กำหนดเป็น “จารึกสมบัติขันธเสมาวัดกู่แก้ว”

ไม่ปรากฏหลักฐาน

อำเภอเมือง จังหวัดลำพูน

ไม่ปรากฏหลักฐาน

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ หริภุญชัย จังหวัดลำพูน

๑) วารสารศิลปากร ปีที่ ๑๗ ฉบับที่ ๖ (มีนาคม ๒๕๑๗) : ๕๙-๖๑.
๒) วิเคราะห์ศิลาจารึกในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติหริภุญไชย (กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, ๒๕๓๓), ๖๔-๖๕.

-

เป็นเรื่องการผูกพัทธสีมาที่วัดกู่แก้ว ดังความที่จารึกว่า “พระสงฆ์ ๑๕ องค์ มีมหาเถรหลวงเจ้าป่า ตนได้ ๔๔ พรรษา พระมหาสามีเจ้าป่าแดง ได้ ๑๐ พรรษา และมหาสวนคำ ๒๗ พรรษา ได้เป็นประธานแก่สงฆ์สมมติขันธสีมา มหาสีมา ในป่ากู่แก้ว” จารึกหลักนี้ ถ้ายุติตามศักราชแล้ว ตกราว พ.ศ. ๒๑๐๒ นั้น ทางล้านนาได้ตกเป็นประเทศราชของพม่า ซึ่งพระเจ้าหงสาวดีบุเรงนอง เข้ายึดครองเมืองเชียงใหม่ไว้ได้แต่ปี พ.ศ. ๒๑๐๑ จาก ตำนานเมืองเชียงใหม่ และใน พงศาวดารโยนก ดังนั้นการผูกพัทธสีมาตามจารึกนี้ ควรจะอยู่ในระยะที่หมดสายราชตระกูลกษัตริย์ที่เคยครองราชสมบัติสืบๆ กันมา ตั้งแต่พระยาเม็งรายเป็นปฐมวงศ์นั้น

ไม่ปรากฏหลักฐาน

ข้อความจารึกด้านที่ ๑ บรรทัดที่ ๒ ระบุ จ.ศ. ๙๒๑ ซึ่งตรงกับ พ.ศ. ๒๑๐๒ อันเป็นรัชสมัยของพระเมกุฏิสุทธิวงศ์ (พ.ศ. ๒๐๙๔-๒๑๐๗)

เรียบเรียงข้อมูลโดย : นวพรรณ ภัทรมูล, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., ๒๕๔๙, จาก :
๑) จำปา เยื้องเจริญ, เทิม มีเต็ม และคงเดช ประพัฒน์ทอง, “จารึกสมบัติขันธเสมาวัดกู่แก้ว,” ใน วิเคราะห์ศิลาจารึกในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติหริภุญไชย, พิมพ์ครั้งที่ ๒ (กรุงเทพฯ : หอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร, ๒๕๓๓), ๖๔-๖๕.
๒) เทิม มีเต็ม และประสาร บุญประคอง, “คำอ่านศิลาจารึก ลพ./๒๕ อักษรไทยฝักขามและไทยเหนือ ภาษาไทยและบาลี,” ศิลปากร ๑๗, ๖ (มีนาคม ๒๕๑๗) : ๕๙-๖๑.

ภาพสำเนาจารึกจาก : วารสารศิลปากร ปีที่ ๑๗ ฉบับที่ ๖ (มีนาคม ๒๕๑๗)