จารึกวัดมหาวัน (พะเยา)

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

ชม. 67, ชม. 67 วัดมหาวัน, 1.4.1.1 วัดมหาวัน พ.ศ. 2031/ค.ศ. 1489, ชม. 67 วัดมหาวัน (พะเยา) พ.ศ. 2031

อักษรที่มีในจารึก

ฝักขาม

ศักราช

พุทธศักราช 2031

ภาษา

ไทย

ด้าน/บรรทัด

จำนวนด้าน 2 ด้าน มี 25 บรรทัด ด้านที่ 1 มี 14 บรรทัด ด้านที่ 2 มี 11 บรรทัด

วัตถุจารึก

แผ่นหินสีเทา

ลักษณะวัตถุ

รูปใบเสมา

ขนาดวัตถุ

กว้าง 48 ซม. สูง 80 ซม. หนา 8 ซม.

บัญชี/ทะเบียนวัตถุ

1) กองหอสมุดแห่งชาติ กำหนดเป็น “ชม. 67 วัดมหาวัน”
2) ในวารสาร ศิลปากร ปีที่ 27 ฉบับที่ 4 (กันยายน 2526) กำหนดเป็น “1.4.1.1 วัดมหาวัน พ.ศ. 2031/ค.ศ. 1489”
3) ในหนังสือ ประชุมจารึกล้านนา เล่ม 1 กำหนดเป็น “1.4.1.1 วัดมหาวัน พ.ศ. 2032”
4) ในหนังสือ จารึกล้านนา ภาค 2 เล่ม 1 กำหนดเป็น “ชม. 67 วัดมหาวัน (พะเยา) พ.ศ. 2031”

ปีที่พบจารึก

พุทธศักราช 2474

สถานที่พบ

วัดสันโป่ง ตำบลแม่เย็น อำเภอพาน จังหวัดเชียงราย

ผู้พบ

ไม่ปรากฏหลักฐาน

ปัจจุบันอยู่ที่

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เชียงแสน ตำบลเวียง อำเภอเชียงแสน จังหวัดเชียงราย (ข้อมูลจาก หัวหน้าพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เชียงแสน, พฤศจิกายน 2566)

พิมพ์เผยแพร่

1) วารสารศิลปากร ปีที่ 27 ฉบับที่ 4 (กันยายน 2526) : 73-81.
2) ในหนังสือ ประชุมจารึกล้านนา เล่ม 1 กำหนดเป็น “1.4.1.1 วัดมหาวัน พ.ศ. 2032”ประชุมจารึกล้านนา เล่ม 1 (เชียงใหม่ : คลังข้อมูลจารึกล้านนา สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2540), 61-75.

ประวัติ

ในปี พ.ศ. 2513/ค.ศ. 1970 เจ้าอาวาสวัดสันโป่ง ได้มอบจารึกหลักนี้ให้ ดร. ฮันส์ เพนธ์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และใน พ.ศ. 2517/ค.ศ. 1974 ดร. ฮันส์ เพนธ์ ได้มอบให้พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เชียงใหม่

เนื้อหาโดยสังเขป

พ.ศ. 2031/ค.ศ. 1489 นายแกเด็กญอยได้กราบทูลถวายวัดมหาวัน ณ เมืองอ้อยแด่มหาเทวี มหาเทวีรับสั่งให้ถวายนาและคนแด่วัดมหาวัน นอกจากนั้น เจ้าหมื่นทอง ณ เมืองอ้อย ยังได้ถวายบ้านและป่าแด่วัดมหาวันด้วย

ผู้สร้าง

ไม่ปรากฏหลักฐาน

การกำหนดอายุ

ข้อความจารึกด้านที่ 1 บรรทัดที่ 1 ระบุ จ.ศ. 850 ซึ่งตรงกับ พ.ศ. 2031 อันเป็นสมัยที่พระเจ้ายอดเชียงรายปกครองเมืองเชียงใหม่ (พ.ศ. 2030-2038)

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : นวพรรณ ภัทรมูล, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2549, จาก :
1) โครงการวิจัย : การปริวรรตและชำระจารึกล้านนา, “ชม. 67 จารึกวัดมหาวัน (พะเยา) พ.ศ. 2031,” ใน จารึกล้านนา ภาค 2 เล่ม 1 : จารึกจังหวัดเชียงใหม่ ลำปาง ลำพูน และแม่ฮ่องสอน (กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2551), 144-146.
2) โครงการวิจัย : การปริวรรตและชำระจารึกล้านนา, “บัญชีจารึก จังหวัดเชียงใหม่ ลำปาง ลำพูน และแม่ฮ่องสอน,” ใน จารึกล้านนา ภาค 2 เล่ม 1 : จารึกจังหวัดเชียงใหม่ ลำปาง ลำพูน และแม่ฮ่องสอน (กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2551), (29)-(59).
3) ฮันส์ เพนธ์, “1.4.1.1 วัดมหาวัน พ.ศ. 2032,” ใน ประชุมจารึกล้านนา เล่ม 1 : จารึกในพิพิธภัณฑ์ฯ เชียงแสน (เชียงใหม่ : คลังข้อมูลจารึกล้านนา สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2540), 61-75.
4) ฮันส์ เพนธ์, “การสำรวจและวิจัยจารึก 1.4.1.1 วัดมหาวัน พ.ศ. 2031/ค.ศ. 1489,” ศิลปากร 27, 4 (กันยายน 2526) : 73-81.

ภาพประกอบ

1) ภาพสำเนาจารึกจาก : ภาควิชาภาษาตะวันออก คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2545 (เลขทะเบียน CD; INS-TH-33, ไฟล์; ChM_6701_c และ ChM_6702_c)
2)  ภาพถ่ายความละเอียดสูงจากการสำรวจภาคสนาม : ภาควิชาภาษาตะวันออก คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร, สำรวจเมื่อ 28 กุมภาพันธ์ 2566