จารึกฝาหีบพระธรรมวัดดอนไชย

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

นน. 56, ย. 10

อักษรที่มีในจารึก

ธรรมล้านนา

ศักราช

พุทธศักราช 2402

ภาษา

บาลี, ไทย

ด้าน/บรรทัด

จำนวนด้าน 1 ด้าน มี 4 บรรทัด

วัตถุจารึก

ไม้

ลักษณะวัตถุ

ฝาหีบพระธรรมลายรดน้ำ

ขนาดวัตถุ

ขอบฝากว้าง 87 ซม. สูง 7 ซม.

บัญชี/ทะเบียนวัตถุ

1) กองหอสมุดแห่งชาติ กำหนดเป็น “นน. 56”
2) พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติน่าน กำหนดเป็น “ย. 10”
3) ในหนังสือ เมืองน่าน : โบราณคดี ประวัติศาสตร์ และศิลปะ กำหนดเป็น “จารึกฝาหีบพระธรรมวัดดอนไชย”

ปีที่พบจารึก

3 กรกฎาคม พ.ศ. 2529

สถานที่พบ

วัดดอนไชย ตำบลกลางเวียง อำเภอเวียงสา จังหวัดน่าน

ผู้พบ

กรมศิลปากร

ปัจจุบันอยู่ที่

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ น่าน ตำบลในเวียง อำเภอเมือง จังหวัดน่าน

พิมพ์เผยแพร่

เมืองน่าน : โบราณคดี ประวัติศาสตร์ และศิลปะ (กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2530), 300-303.

ประวัติ

นายสุรศักดิ์ ศรีสำอาง ภัณฑารักษ์งานวิชาการ กองพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ และนายเทิม มีเต็ม นักภาษาโบราณ งานบริการหนังสือภาษาโบราณ กองหอสมุดแห่งชาติ ร่วมกันสำรวจโบราณวัตถุในจังหวัดน่าน 2 ครั้ง ครั้งแรกระหว่างวันที่ 25 ตุลาคม ถึง 3 พฤศจิกายน พ.ศ. 2523 ครั้งที่ 2 ระหว่างวันที่ 2-12 กรกฎาคม พ.ศ. 2529 ได้พบจารึกฐานพระพุทธรูปจำนวน 43 องค์ จารึกบนหีบพระธรรม 3 ใบ และจารึกบนบานประตูวิหาร 2 บาน จารึกดังกล่าวมีทั้งที่จารด้วยอักษรไทย สมัยสุโขทัย อักษรฝักขาม และอักษรธรรมล้านนา สำหรับจารึกหีบพระธรรม วัดดอนไชยนี้ ถูกพบในการสำรวจครั้งที่ 2 เมื่อวันที่ 3 กรกฎาคม พ.ศ. 2529 โดยมีการตีพิมพ์คำอ่านในหนังสือ “เมืองน่าน : โบราณคดี ประวัติศาสตร์ และศิลปะ” ซึ่งกรมศิลปากรจัดพิมพ์เนื่องในโอกาสสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ น่าน เมื่อวันที่ 14 สิงหาคม พ.ศ. 2530 และพิมพ์ซ้ำใน พ.ศ. 2537 ทั้ง 2 ครั้ง อ่านโดย เทิม มีเต็ม

เนื้อหาโดยสังเขป

กล่าวถึงการสร้างหีบพระธรรมเมื่อจุลศักราช 1211 (พ.ศ. 2403)

ผู้สร้าง

นางบัวทิพย์และผู้มีศรัทธาคนอื่นๆ (ไม่ทราบชื่อเนื่องจากอักษรลบเลือน)

การกำหนดอายุ

ข้อความจารึกบรรทัดที่ 1 ระบุปี จ.ศ. 1221 ซึ่งตรงกับ พ.ศ. 2402 อันเป็นช่วงเวลาที่เจ้าอนันตวรฤทธิเดชฯ ครองเมืองน่าน ตรงกับสมัยรัชกาลที่ 3 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2548, จาก :
เทิม มีเต็ม, “ฐานพระพุทธรูป ฝาหีบพระธรรมและบานประตูที่พบในเมืองน่าน,” ใน เมืองน่าน : โบราณคดี ประวัติศาสตร์ และศิลปะ (กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2530), 245-333.

ภาพประกอบ

ภาพถ่ายจารึกจาก : เมืองน่าน : โบราณคดี ประวัติศาสตร์ และศิลปะ (กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2530)