จารึกเจ้าสี่หมื่นสร้างพระพุทธรูปและเจ้ามหาราชอุทิศที่นา

พย. ๔๔ จารึกเจ้าสี่หมื่นสร้างพระพุทธรูปและเจ้ามหาราชอุทิศที่นา พ.ศ. ๒๐๑๔, พย. ๔๔ จารึกเจ้าสี่หมื่น กระทำพระ

ฝักขาม

พุทธศักราช ๒๐๑๔

จำนวนด้าน ๑ ด้าน มี ๑๙ บรรทัด ด้านที่ ๑ มี ๑๐ บรรทัด ด้านที่ ๒ มี ๙ บรรทัด

หินทราย

หลักสี่เหลี่ยม

กว้าง ๑๙ ซม. สูง ๔๐.๕ ซม.

๑) กองหอสมุดแห่งชาติ กำหนดเป็น “พย. ๔๔”
๒) ในหนังสือ จารึกล้านนา ภาค ๑ เล่ม ๑ กำหนดเป็น “พย. ๔๔ จารึกเจ้าสี่หมื่นสร้างพระพุทธรูปและเจ้ามหาราชอุทิศที่นา พ.ศ. ๒๐๑๔”
๓) ในหนังสือ ประชุมจารึกเมืองพะเยา กำหนดเป็น “พย. ๔๔ จารึกเจ้าสี่หมื่น กระทำพระ”

ประมาณปี พ.ศ. ๒๕๒๗

วัดสวนดอก บ้านห้วยลึก ตำบลบ้านตุ่น อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา

พระธรรมวิมลโมลี เจ้าอาวาสวัดศรีโคมคำวรวิหาร รองเจ้าคณะภาค ๖ นำมาเก็บรักษาไว้ที่วัดศรีโคมคำวรวิหาร

วัดศรีโคมคำ ตำบลในเวียง อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา

๑) จารึกล้านนา ภาค ๑ เล่ม ๑ (กรุงเทพฯ : มูลนิธิเจมส์ เอช ดับเบิ้ลยู ทอมป์สัน, ๒๕๓๔), ๑๘๓-๑๘๔.
๒) ประชุมจารึกเมืองพะเยา (กรุงเทพฯ : ศิลปวัฒนธรรม, ๒๕๓๘), ๕๘-๖๓.

เจ้าหน้าที่สายงานจารึกฯ (นายเทิม มีเต็ม, นายจำปา เยื้องเจริญ, นายบุญเลิศ เสนานนท์) งานบริการหนังสือภาษาโบราณ กองหอสมุดแห่งชาติ เดินทางขึ้นไปทำการสำรวจ ทำสำเนาจารึก ทำทะเบียนประวัติ เมื่อวันที่ ๑๘ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๒๙

ข้อความจารึกกล่าวถึงเจ้าสี่หมื่นที่ได้สร้างพระพุทธรูป และเจ้ามหาราชกับมหาเทวีที่ได้ทำทานด้วยการอุทิศที่นา ในปีรวงเหม้า

ไม่ปรากฏหลักฐาน

ข้อความจารึกด้านที่ ๑ บรรทัดที่ ๒ ระบุข้อความว่า “ในปีรวงเหม้า” ปีรวงเหม้า อาจเป็น พ.ศ. ๒๐๑๔, พ.ศ. ๒๐๗๔ หรือ พ.ศ. ๒๑๓๔ แต่เทียบกับจารึก พย. ๔๗ และ พย. ๕๒ ควรเป็น พ.ศ. ๒๐๑๔ อันเป็นรัชสมัยของพระเจ้าติโลกราช (พ.ศ. ๑๙๘๔-๒๐๓๐) (ในหนังสือ ประชุมจารึกเมืองพะเยา กำหนดให้เป็น พ.ศ. ๑๙๕๔ ทั้งนี้เนื่องมาจาก ฮันส์ เพนธ์ พิจารณาว่าข้อความในศิลาจารึกหลักนี้มีความสอดคล้องกับความในศิลาจารึกกษัตริย์ราชวงศ์มังราย (ลพ. ๙) จึงวิเคราะห์ว่า ปีรวงเหม้าในบรรทัดที่ ๒ ของศิลาจารึกหลักนี้ ตรงกับ พ.ศ. ๑๙๕๔ อันเป็นรัชสมัยของพระเจ้าสามฝั่งแกน (พ.ศ. ๑๙๔๔-๑๙๘๔))

เรียบเรียงข้อมูลโดย : นวพรรณ ภัทรมูล, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., ๒๕๔๙, จาก :
๑) โครงการวิจัยการปริวรรตและชำระจารึกล้านนา, “พย. ๔๔ จารึกเจ้าสี่หมื่นสร้างพระพุทธรูปและเจ้ามหาราชอุทิศที่นา พ.ศ. ๒๐๑๔,” ใน จารึกล้านนา ภาค ๑ เล่ม ๑ : จารึกจังหวัดเชียงราย น่าน พะเยา แพร่ (กรุงเทพฯ : มูลนิธิเจมส์ เอช ดับเบิ้ลยู ทอมป์สัน, ๒๕๓๔), ๑๘๓-๑๘๔.
๒) เทิม มีเต็ม, “พย. ๔๔ จารึกเจ้าสี่หมื่น กระทำพระ,” ใน ประชุมจารึกเมืองพะเยา (กรุงเทพฯ : ศิลปวัฒนธรรม, ๒๕๓๘), ๕๘-๖๓.