จารึกตำรายาวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม (ว่าด้วยลักษณะประเมหะ 20 ประการ แผ่นที่ 11 สันทฆาตอันบังเกิดเพื่อกาฬ)

อักษรที่มีในจารึก

ไทยธนบุรี-รัตนโกสินทร์, ขอมธนบุรี-รัตนโกสินทร์

ศักราช

ไม่ปรากฏศักราช

ภาษา

บาลี, ไทย

วัตถุจารึก

หิน

ลักษณะวัตถุ

แผ่นหินรูปวงรี

ปีที่พบจารึก

ไม่ปรากฏหลักฐาน

สถานที่พบ

วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามฯ แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร

ผู้พบ

ไม่ปรากฏหลักฐาน

ปัจจุบันอยู่ที่

ไม่ปรากฏหลักฐาน

พิมพ์เผยแพร่

1) ตำรายา ศิลาจารึกวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม (วัดโพธิ์) พระนคร (พระนคร : โรงเรียนแพทย์แผนโบราณ, 2516),152-153.
2) ตำรายา ศิลาจารึกวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม (วัดโพธิ์) พระนคร, พิมพ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ ดร. กมล ชูทรัพย์ ณ วัดเทพศิรินทราวาส 4 มิถุนายน 2527 ([ม.ป.ท.], 2527), 190-191.

ประวัติ

พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดให้พระยาบำเรอราชแพทยา นำตำรายามาจารึกบนแผ่นหินแล้วติดไว้ตามศาลารายหลังต่างๆ ดังปรากฏหลักฐานในโคลงดั้นเรื่องปฏิสังขรณ์วัดพระเชตุพนของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส ความตอนหนึ่งว่า
๏   พระยาบำเรอราชผู้           แพทยา  ยิ่งฤๅ
รู้รอบรู้รักษา                        โรคฟื้น 
บรรหารพนักงานหา               โอสถ  ประสิทธิ์เอย 
จำหลักลักษณะยาพื้น             แผ่นไว้ทานหลัง

เนื้อหาโดยสังเขป

กล่าวถึงลักษณะ ‘ประเมหะ 20 ประการ’ แผ่นที่ 11 นี้ว่าด้วยสันทฆาตอันบังเกิดเพื่อกาฬ

ผู้สร้าง

พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 3)

การกำหนดอายุ

กำหนดอายุจากประวัติการปฏิสังขรณ์วัดพระเชตุพนฯ ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 3) ซึ่งมีหลักฐานปรากฏอยู่ในจดหมายเหตุเรื่องการปฏิสังขรณ์วัดพระเชตุพน (ถอดจากโคลงดั้นพระนิพนธ์กรมสมเด็จพระปรมานุชิตชิโนรส)

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2554, จาก :
1) ตำรายา ศิลาจารึกวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม (วัดโพธิ์) พระนคร (พระนคร : โรงเรียนแพทย์แผนโบราณ, 2516), 152-153.
2) ตำรายา ศิลาจารึกวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม (วัดโพธิ์) พระนคร, พิมพ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ ดร. กมล ชูทรัพย์ ณ วัด เทพศิรินทราวาส 4 มิถุนายน 2527 ([ม.ป.ท], 2527), 190-191.