จารึกตำรายาวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม (ว่าด้วยลักษณะไข้วิปริตปฐมเหตุ อันบังเกิดในระหว่างอหิวาตกภัย จำพวกที่ 16 ไข้มหานิล)

จารึก

จารึกตำรายาวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม (ว่าด้วยลักษณะไข้วิปริตปฐมเหตุ อันบังเกิดในระหว่างอหิวาตกภัย จำพวกที่ 16 ไข้มหานิล)

QR-code edit Share on Facebook print

เวลาที่โพส โพสต์เมื่อวันที่ 7 ก.ย. 2558 15:31:48 ( อัพเดทเมื่อวันที่ 5 มี.ค. 2566 19:13:53 )

ชื่อจารึก

จารึกตำรายาวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม (ว่าด้วยลักษณะไข้วิปริตปฐมเหตุ อันบังเกิดในระหว่างอหิวาตกภัย จำพวกที่ 16 ไข้มหานิล)

อักษรที่มีในจารึก

ไทยธนบุรี-รัตนโกสินทร์, ขอมธนบุรี-รัตนโกสินทร์

ศักราช

ไม่ปรากฏศักราช

ภาษา

บาลี, ไทย

ด้าน/บรรทัด

จำนวน 1 ด้าน (ไม่ทราบจำนวนบรรทัด)

วัตถุจารึก

หิน

ลักษณะวัตถุ

แผ่นหินรูปวงรี

ปีที่พบจารึก

ไม่ปรากฏหลักฐาน

สถานที่พบ

วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามฯ แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร

ผู้พบ

พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 3)

ปัจจุบันอยู่ที่

ไม่ปรากฏหลักฐาน

พิมพ์เผยแพร่

ตำรายา ศิลาจารึกวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม (วัดโพธิ์) พระนคร, พิมพ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ ดร. กมล ชูทรัพย์ ณ วัดเทพศิรินทราวาส 4 มิถุนายน 2527 ([ม.ป.ท.], 2527), 146-147.

ประวัติ

พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว  โปรดให้พระยาบำเรอราชแพทยา  นำตำรายามาจารึกบนแผ่นหินแล้วติดไว้ตามศาลารายหลังต่างๆ  ดังปรากฏหลักฐานในโคลงดั้นเรื่องปฏิสังขรณ์วัดพระเชตุพนของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส ความตอนหนึ่งว่า  
๏   พระยาบำเรอราชผู้           แพทยา  ยิ่งฤๅ
รู้รอบรู้รักษา                        โรคฟื้น 
บรรหารพนักงานหา               โอสถ  ประสิทธิ์เอย 
จำหลักลักษณะยาพื้น             แผ่นไว้ทานหลัง

เนื้อหาโดยสังเขป

กล่าวถึงลักษณะ ‘ไข้มหานิล’ รวมถึงวิธีการรักษาด้วยยาสมุนไพรหลายขนาน

ผู้สร้าง

ไทยธนบุรี-รัตนโกสินทร์, ขอมธนบุรี-รัตนโกสินทร์

การกำหนดอายุ

กำหนดอายุจากประวัติการปฏิสังขรณ์วัดพระเชตุพนฯ ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 3) ซึ่งมีหลักฐานปรากฏอยู่ในจดหมายเหตุเรื่องการปฏิสังขรณ์วัดพระเชตุพน (ถอดจากโคลงดั้นพระนิพนธ์กรมสมเด็จพระปรมานุชิตชิโนรส)

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2554, จาก :
ตำรายา ศิลาจารึกวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม (วัดโพธิ์) พระนคร, พิมพ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ ดร. กมล ชูทรัพย์ ณ วัดเทพศิรินทราวาส 4 มิถุนายน 2527 ([ม.ป.ท], 2527), 146-147.