ยุคสมัย-จารึกสมัยรัตนโกสินทร์, ยุคสมัย-จารึกสมัยรัตนโกสินทร์-รัชกาลที่ 3, วัตถุ-จารึกบนหิน, ลักษณะ-จารึกบนแผ่นรูปสี่เหลี่ยม, ลักษณะ-จารึกบนแผ่นสี่เหลี่ยมจัตุรัส, ศาสนา-จารึกในพระพุทธศาสนา, ที่อยู่ปัจจุบัน-จารึกวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม กรุงเทพมหานคร, เรื่อง-ความเชื่อทางศาสนา-นรก-สวรรค์,
โพสต์เมื่อวันที่ 23 ธ.ค. 2556 16:09:36 ( อัพเดทเมื่อวันที่ 31 ม.ค. 2567 08:09:43 )
ชื่อจารึก |
จารึกเรื่องเปรตกถา แผ่นที่ 1 |
อักษรที่มีในจารึก |
ไทยธนบุรี-รัตนโกสินทร์, ขอมธนบุรี-รัตนโกสินทร์ |
ศักราช |
ไม่ปรากฏศักราช |
ภาษา |
บาลี, ไทย |
ด้าน/บรรทัด |
จำนวน 1 ด้าน จำนวน 16 บรรทัด |
วัตถุจารึก |
หินอ่อนสีดำ |
ลักษณะวัตถุ |
แผ่นสี่เหลี่ยมจัตุรัส |
ปีที่พบจารึก |
ไม่ปรากฏหลักฐาน |
สถานที่พบ |
วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามฯ แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร |
ผู้พบ |
ไม่ปรากฏหลักฐาน |
ปัจจุบันอยู่ที่ |
เสาในประธานมุขหน้า ศาลาการเปรียญ (โบสถ์เก่า) วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามฯ แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร |
พิมพ์เผยแพร่ |
1) ประชุมจารึกวัดพระเชตุพน (กรุงเทพฯ : คณะสงฆ์วัดพระเชตุพน, 2544), 225. |
ประวัติ |
จารึกเรื่องนิรยกถา ติดอยู่ที่เสาในประธานมุขหลัง ศาลาการเปรียญ ใน “การปฏิสังขรณ์วัดพระเชตุพน : ถอดจากโคลงดั้นพระนิพนธ์กรมสมเด็จพระปรมานุชิตชิโนรส” ไม่ได้กล่าวถึงจารึกเรื่องนิรยกถา กล่าวถึงเพียงเรื่องเปรตกถา แต่เมื่อพิจารณาจากรูปอักษรและลายสลักที่กรอบจารึกแล้ว เห็นว่าน่าจะเป็นจารึกชุดเดียวกัน นอกจากนั้น ในจารึกเรื่องนิรยกถา แผ่นที่ 1 บรรทัดที่ 1-3 ได้ระบุถึงพระราชโองการที่ให้กรมหมื่นไกรสรวิชิตจัดการให้ช่างจารึกเรื่องนิรยกถา และเปรตกถา ไว้ที่คอ 2 มุขหน้าและมุขหลังของศาลาการเปรียญอีกด้วย |
เนื้อหาโดยสังเขป |
เรื่องราวในจารึกแผ่นนี้กล่าวถึง วิชาตประเทศ ซึ่งเป็นเขตแดนหนึ่งในป่าหิมพานต์ อยู่เหนือนรกขึ้นมา เป็นที่อยู่ของเปรต 12 ตระกูล ในจารึกแผ่นนี้จะให้รายละเอียดของเปรตตระกูลที่ 1 และ 2 คือ วันตาสเปรต และกุณปขาทเปรต ว่ามีลักษณาการเช่นไร และเกิดจากทำกรรมอะไรไว้ |
ผู้สร้าง |
พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 3) |
การกำหนดอายุ |
กำหนดอายุจากประวัติการสร้างจารึกในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 3) ซึ่งปรากฏในจดหมายเหตุเรื่อง “การปฏิสังขรณ์วัดพระเชตุพน : ถอดจากโคลงดั้นพระนิพนธ์กรมสมเด็จพระปรมานุชิตชิโนรส” ว่า การเปรียญของเดิมเป็นเครื่องไม้ชำรุด รื้อลงทำใหม่หมด เสาเดิมเป็นเสาไม้แก่น ก่ออิฐโอบเข้าเป็น 4 เหลี่ยม เสาคู่หนึ่ง (มุขตะวันออก) มีศิลาจารึกเรื่องเปรตกถา |
ข้อมูลอ้างอิง |
เรียบเรียงข้อมูลโดย : นวพรรณ ภัทรมูล, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2556, จาก : |
ภาพประกอบ |
ภาพถ่ายจารึกจาก : โครงการพัฒนาฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน), สำรวจเมื่อ 21-22 กรกฏาคม 2550 |