จารึกเรื่องนิรยกถา แผ่นที่ 1

อักษรที่มีในจารึก

ไทยธนบุรี-รัตนโกสินทร์, ขอมธนบุรี-รัตนโกสินทร์

ศักราช

พุทธศักราช 2381

ภาษา

บาลี, เขมร

ด้าน/บรรทัด

จำนวน 1 ด้าน จำนวน 17 บรรทัด

วัตถุจารึก

หินอ่อนสีดำ

ลักษณะวัตถุ

แผ่นสี่เหลี่ยมจัตุรัส

ปีที่พบจารึก

ไม่ปรากฏหลักฐาน

สถานที่พบ

วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามฯ แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร

ผู้พบ

ไม่ปรากฏหลักฐาน

ปัจจุบันอยู่ที่

เสาในพระประธานมุขหลัง ศาลาการเปรียญ (โบสถ์เก่า) วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามฯ แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร

พิมพ์เผยแพร่

1) ประชุมจารึกวัดพระเชตุพน (กรุงเทพฯ : คณะสงฆ์วัดพระเชตุพน, 2544), 217-218.
2) ประชุมจารึกวัดพระเชตุพน (กรุงเทพฯ : คณะสงฆ์วัดพระเชตุพน, 2554), 219.

ประวัติ

จารึกเรื่องนิรยกถา ติดอยู่ที่เสาในประธานมุขหลัง ศาลาการเปรียญ ใน “การปฏิสังขรณ์วัดพระเชตุพน : ถอดจากโคลงดั้นพระนิพนธ์กรมสมเด็จพระปรมานุชิตชิโนรส” ไม่ได้กล่าวถึงจารึกเรื่องนิรยกถา กล่าวถึงเพียงเรื่องเปรตกถา แต่เมื่อพิจารณาจากรูปอักษรและลายสลักที่กรอบจารึกแล้ว เห็นว่าน่าจะเป็นจารึกชุดเดียวกัน นอกจากนั้น ในจารึกเรื่องนิรยกถา แผ่นที่ 1 บรรทัดที่ 1-3 ได้ระบุถึงพระราชโองการที่ให้กรมหมื่นไกรสรวิชิตจัดการให้ช่างจารึกเรื่องนิรยกถา และเปรตกถา ไว้ที่คอ 2 มุขหน้าและมุขหลังของศาลาการเปรียญอีกด้วย
ปัจจุบันจารึกนึ้ยังอยู่ที่เสาในประธานมุขหลัง ศาลาการเปรียญ หรือที่เรียกว่า “โบสถ์เก่า” ดังเดิม

เนื้อหาโดยสังเขป

เมื่อปี จ.ศ. 1200 (พ.ศ. 2381) พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวมีพระราชโองการให้กรมหมื่นไกรสรวิชิตให้ช่างจารึกเรื่องนิรยกถา และเปรตถถา ไว้ที่คอ 2 มุขหน้า และมุขหลัง ของศาลาการเปรียญ วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม โดยเริ่มจากเทวทูตสูตร ซึ่งเป็นสูตรที่พระพุทธเจ้าทุกพระองค์ต้องเทศนาเพื่อให้พิจารณาเห็นทุกข์ และเหตุแห่งทุกข์ผู้ใดประพฤติดีก็จะได้ไปสู่สุคติ หรือสรวงสวรรค์ ส่วนผู้ใดประพฤติบาปหยาบช้าก็จะได้ไปสู่ทุคติ ได้แก่ นรก หรือเปรตภูมิ เป็นต้น

ผู้สร้าง

พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 3)

การกำหนดอายุ

กำหนดอายุจากข้อความในจารึก แผ่นที่ 1 บรรทัดที่ 1 ที่ว่า “วันเสาร์ ขึ้น 4 ค่ำ เดือน 3 จุลศักราช 1200 ปีจอ สัมฤทธิศก” โดยนำเลขจุลศักราช บวกด้วยเลข 1181 จะได้เท่ากับ 2381 ซึ่งตรงกับรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 3) (พ.ศ. 2367-2394)

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : นวพรรณ ภัทรมูล, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2556, จาก :
1) “การปฏิสังขรณ์วัดพระเชตุพน : ถอดจากโคลงดั้นพระนิพนธ์กรมสมเด็จพระปรมานุชิตชิโนรส,” ใน ประชุมจารึกวัดพระเชตุพน (กรุงเทพฯ : คณะสงฆ์วัดพระเชตุพน, 2554), 75-91.
2) “จารึกเรื่องนิรยกถา ศาลาการเปรียญ (จารึกติดไว้ที่เสาในประธานมุขหลังสิลาจารึกยังอยู่),” ใน ประชุมจารึกวัดพระเชตุพน (กรุงเทพฯ : คณะสงฆ์วัดพระเชตุพน, 2554), 219-226.
3) “นิรยกถา ศาลาการเปรียญ (จารึกติดไว้ที่เสาในประธานมุขหลังสิลาจารึกยังอยู่),” ใน ประชุมจารึกวัดพระเชตุพน (กรุงเทพฯ : คณะสงฆ์วัดพระเชตุพน, 2544), 217-229.

ภาพประกอบ

ภาพถ่ายจารึกจาก : โครงการพัฒนาฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน), สำรวจเมื่อ 21-22 กรกฏาคม 2550