จารึกที่ฐานอนุสาวรีย์พลเสือป่าเชื้อ

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

หลักที่ 281 จารึกบนแผ่นสัมฤทธิ์, จารึกเพื่อเป็นอนุสาวรีย์แห่งพลเสือป่าเชื้อ, นฐ. 9

อักษรที่มีในจารึก

ไทยธนบุรี-รัตนโกสินทร์

ศักราช

พุทธศักราช 2458

ภาษา

ไทย

ด้าน/บรรทัด

จำนวนด้าน 1 ด้าน มี 17 บรรทัด

วัตถุจารึก

โลหะสัมฤทธิ์

ลักษณะวัตถุ

แผ่นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า

ขนาดวัตถุ

กว้าง 73 ซม. สูง 105 ซม. หนา 8 ซม.

บัญชี/ทะเบียนวัตถุ

1) กองหอสมุดแห่งชาติ กำหนดเป็น “นฐ. 9”
2) ในหนังสือ ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 6 ตอนที่ 2 กำหนดเป็น “หลักที่ 281 จารึกบนแผ่นสัมฤทธิ์”
3) ในหนังสือ จารึกที่องค์พระปฐมเจดีย์ กำหนดเป็น “จารึกเพื่อเป็นอนุสาวรีย์แห่งพลเสือป่าเชื้อ”

ปีที่พบจารึก

ไม่ปรากฏหลักฐาน

สถานที่พบ

อนุสาวรีย์พลเสือป่าเชื้อ ด้านขวาของพระปฐมเจดีย์ ตำบลพระปฐมเจดีย์ อำเภอเมือง จังหวัดนครปฐม

ผู้พบ

ไม่ปรากฏหลักฐาน

ปัจจุบันอยู่ที่

อนุสาวรีย์พลเสือป่าเชื้อ ด้านขวาของพระปฐมเจดีย์ ตำบลพระปฐมเจดีย์ อำเภอเมือง จังหวัดนครปฐม

พิมพ์เผยแพร่

ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 6 ตอนที่ 2 (พระนคร : สำนักนายกรัฐมนตรี, 2521), 219.

ประวัติ

จารึกแผ่นนี้ นายประสาร บุญประคอง เป็นผู้อ่าน มีการตีพิมพ์ลงใน ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 6 ตอนที่ 2 ใน พ.ศ. 2521 โดยเรียกว่า “หลักที่ 281 จารึกบนแผ่นสัมฤทธิ์” ต่อมาใน พ.ศ. 2528 มีการตีพิมพ์อีกครั้งใน จารึกที่องค์พระปฐมเจดีย์ โดยเรียกว่า “จารึกเพื่อเป็นอนุสาวรีย์แห่งพลเสือป่าเชื้อ” อ่านโดย เจษฏ์ ปรีชานนท์ อนุสาวรีย์พลเสือป่าเชื้อ ตั้งอยู่ข้างองค์พระปฐมเจดีย์ มีลักษณะเป็นรูปเจดีย์จำลอง ตั้งอยู่บนฐาน ภายในบรรจุอัฐิของพลเสือป่าเชื้อซึ่งจมน้ำเสียชีวิติขณะซ้อมรบ พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานเพลิงศพ แล้วโปรดเกล้าฯ ให้สร้างเจดีย์ดังกล่าวรวมถึงจารึกนี้เพื่อเป็นอนุสรณ์

เนื้อหาโดยสังเขป

เสือป่าในกองเสนาหลวงรักษาพระองค์ และผู้แทนสมาชิกกองเสนาหัวเมือง พร้อมใจกันสร้างอนุสาวรีย์แด่พลเสือป่าเชื้อ ซึ่งเสียชีวิตจากการจมน้ำในคูพระราชวังสนามจันทร์ขณะซ้อมรบ เมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2458

ผู้สร้าง

พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 6)

การกำหนดอายุ

กำหนดจากศักราชที่ปรากฏในจารึกรวมถึงประวัติการสร้างอนุสาวรีย์ซึ่งรัชกาลที่ 6 โปรดเกล้าให้สร้างขึ้น

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2548, จาก :
1) เจษฎ์ ปรีชานนท์, “จารึกเพื่อเป็นอนุสาวรีย์แห่งพลเสือป่าเชื้อ,” ใน จารึกที่องค์พระปฐมเจดีย์ (กรุงเทพฯ : จุฑารัตน์การพิมพ์, 2528), 275-280.
2) ประสาร บุญประคอง, “หลักที่ 281 จารึกบนแผ่นทองสัมฤทธิ์,” ใน ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 6 ตอนที่ 2 : ประมวลจารึกสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ที่พบในภาคเหนือ ภาคตะวันออก และภาคกลาง (กรุงเทพฯ : คณะกรรมการจัดพิมพ์เอกสารทางประวัติศาสตร์ สำนักนายกรัฐมนตรี, 2521), 219.

ภาพประกอบ

ภาพถ่ายจารึกจาก : ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 6 ตอนที่ 2 (พระนคร : สำนักนายกรัฐมนตรี, 2521)