จารึกวัดอัษฎางค์นิมิตร 3

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

ชล. 4, ชล. 4, ชล. 4 จารึกวัดอัษฎางคนฤมิตร (แผ่นที่ 3), หลักที่ 251 ศิลาจารึก วัดอัษฎางคนิมิต

อักษรที่มีในจารึก

ไทยธนบุรี-รัตนโกสินทร์

ศักราช

ไม่ปรากฏศักราช

ภาษา

ไทย

ด้าน/บรรทัด

จำนวนด้าน 1 ด้าน มี 25 บรรทัด

วัตถุจารึก

หินปูน

ลักษณะวัตถุ

แผ่นหินรูปใบเสมา

ขนาดวัตถุ

กว้าง 45 ซม. สูง 64 ซม. หนา 42 ซม.

บัญชี/ทะเบียนวัตถุ

1) กองหอสมุดแห่งชาติกำหนดเป็น “ชล. 4 จารึกวัดอัษฎางคนฤมิตร (แผ่นที่ 3)”
2) ในหนังสือ ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 6 ตอนที่ 2 กำหนดเป็น “หลักที่ 251 ศิลาจารึก วัดอัษฎางคนิมิต”

ปีที่พบจารึก

ไม่ปรากฏหลักฐาน

สถานที่พบ

บริเวณพระอุโบสถวัดอัษฎางค์นิมิตร ตำบลท่าเทววงษ์ อำเภอเกาะสีชัง จังหวัดชลบุรี

ผู้พบ

ไม่ปรากฏหลักฐาน

ปัจจุบันอยู่ที่

บริเวณพระอุโบสถวัดอัษฎางค์นิมิตร ตำบลท่าเทววงษ์ อำเภอเกาะสีชัง จังหวัดชลบุรี

พิมพ์เผยแพร่

ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 6 ตอนที่ 2 (กรุงเทพฯ : สำนักนายกรัฐมนตรี, 2521), 153-154.

ประวัติ

ศิลาจารึกหลักนี้ ประสาร บุญประคอง เป็นผู้อ่าน โดยมีการตีพิมพ์ลงใน ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 6 ตอนที่ 2 ใน พ.ศ. 2521 โดยเรียกว่า “หลักที่ 251 ศิลาจารึก วัดอัษฎางคนิมิต” จารึกวัดอัษฎางค์นิมิตรมีจำนวน 8 หลัก ตั้งอยู่บริเวณรอบพระอุโบสถ ทั้งหมดมีเนื้อหาคล้ายคลึงกัน คือ กล่าวถึงหนทางต่างๆ ที่จะทำให้มนุษย์มีความสุขโดยการทำความดีละเว้นความชั่ว (ดูรายละเอียดใน “จารึกวัดอัษฎางคนิมิต 1-8”) วัดอัษฎางค์นิมิตร เดิมชื่อวัดเกาะสีชัง เป็นวัดของราษฎร ได้รับการปฏิสังขรณ์ในสมัยรัชกาลที่ 4 ต่อมาเมื่อรัชกาลที่ 5 โปรดให้สร้างพระจุฑาธุชราชฐานขึ้นที่เกาะสีชังจึงทรงทำนุบำรุงวัดแห่งนี้อยู่เสมอ โดยโปรดให้สร้างพระอารามและอุโบสถขึ้นใหม่แล้วพระราชทานนามว่า วัดอัษฎางค์นิมิตร มีพิธีพระราชทานวิสุงคามสีมาใน พ.ศ. 2435 พระอุโบสถของวัดแห่งนี้มีลักษณะแตกต่างไปจากที่อื่น กล่าวคือ เป็นอุโบสถที่มีเจดีย์ทรงกลมอยู่ทางด้านบน ภายในเป็นโถงแผนผังกลม เพดานโค้งตามรูปเจดีย์ ประตูหน้าต่างเป็นรูปโค้งยอดแหลมแบบศิลปะโกธิคของยุโรป

เนื้อหาโดยสังเขป

กล่าวถึงทางแห่งความความเจริญและความเสื่อม

ผู้สร้าง

ไม่ปรากฏหลักฐาน

การกำหนดอายุ

จารึกทั้ง 8 หลักของวัดอัษฎางค์นิมิตร ไม่ปรากฏศักราชในการสร้าง แต่เมื่อพิจารณาจากรูปแบบตัวอักษรและอักขรวิธีซึ่งเป็นอักษรไทยสมัยรัตนโกสินทร์ประกอบกับประวัติการสร้างอุโบสถและพระราชทานวิสุงคามสีมาในสมัยรัชกาลที่ 5 อาจสันนิษฐานได้ว่า จารึกน่าจะถูกสร้างขึ้นในช่วงเวลาดังกล่าว (ดูรายละเอียดในหัวข้อ “ประวัติ”)

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2548, จาก :
1) ประสาร บุญประคอง, “หลักที่ 251 ศิลาจารึก วัดอัษฎางคนิมิต,” ใน ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 6 ตอนที่ 2 : ประมวลจารึกสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ ที่พบในภาคเหนือ ภาคตะวันออก และภาคกลาง (กรุงเทพฯ : คณะกรรมการจัดพิมพ์เอกสารทางประวัติศาสตร์ สำนักนายกรัฐมนตรี, 2521), 153-154.
2) ป. มหาขันธ์, พระจุฑาธุชราชฐาน ณ เกาะสีชัง (กรุงเทพฯ : โอเดียนสโตร์, 2540).
3) พระธรรมปิฎก (ประยุทธ์ ปยุตโต), พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์ (กรุงเทพฯ : มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 2543).

ภาพประกอบ

ภาพสำเนาจารึกจาก : ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 6 ตอนที่ 2 (กรุงเทพฯ : สำนักนายกรัฐมนตรี, 2521)