จารึกวัดโพธิ์ชัยเสมาราม

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

กส. 7, KS. 7, M. 21

อักษรที่มีในจารึก

หลังปัลลวะ

ศักราช

พุทธศตวรรษ 14-15

ภาษา

มอญโบราณ

ด้าน/บรรทัด

จำนวนด้าน 1 ด้าน มี 1 บรรทัด

วัตถุจารึก

ศิลา ประเภทหินทราย

ลักษณะวัตถุ

รูปใบเสมา

ขนาดวัตถุ

กว้าง 53 ซม. สูง 73 ซม. หนา 6 ซม.

บัญชี/ทะเบียนวัตถุ

1) กองหอสมุดแห่งชาติ กำหนดเป็น “กส. 7”
2) ในหนังสือ จารึกในประเทศไทย เล่ม 2 กำหนดเป็น “จารึกวัดโพธิ์ชัยเสมาราม”

ปีที่พบจารึก

25 มีนาคม พ.ศ. 2527

สถานที่พบ

วัดโพธิ์ชัยเสมาราม ตำบลหนองแปน อำเภอกมลาไสย จังหวัดกาฬสินธุ์

ผู้พบ

เจ้าหน้าที่สายงานจารึกและวิจัยเอกสารโบราณ งานบริการหนังสือภาษาโบราณกองหอสมุดแห่งชาติ

ปัจจุบันอยู่ที่

พิพิธภัณฑ์ภูมิปัญญาท้องถิ่น ตำบลหลักเมือง อำเภอกมลาไสย จังหวัดกาฬสินธุ์

พิมพ์เผยแพร่

1) จารึกในประเทศไทย เล่ม 2 (กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2529), 100-103.
2) จารึกในประเทศไทย เล่ม 2, พิมพ์ครั้งที่ 2 (กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2559), 118-120.

ประวัติ

เมื่อเดือนมีนาคม พ.ศ. 2527 สายงานจารึกและวิจัยเอกสารโบราณ งานบริการหนังสือภาษาโบราณ กองหอสมุดแห่งชาติ ได้รับอนุมัติจากอธิบดีกรมศิลปากร ให้ส่งนายบุญนาค สะแกนอก เดินทางไปสำรวจเอกสารโบราณ และจารึกในเขตท้องที่ต่างๆ ที่จังหวัดอุดรธานี จังหวัดขอนแก่น และจังหวัดกาฬสินธุ์ เจ้าหน้าที่ได้สำรวจพบศิลาจารึก 1 หลัก ที่วัดโพธิ์ชัยเสมาราม ตำบลหนองแปน อำเภอกมลาไสย จังหวัดกาฬสินธุ์ เมื่อวันที่ 26 มีนาคม 2527 และได้ขึ้นทะเบียนเป็น “กส. 7”
ส่วน ทะเบียนโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ ในครอบครองของวัดและเอกชน ของพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ร้อยเอ็ด ระบุว่า สำนักงานวัฒนธรรมอำเภอกมลาไสย เคลื่อนย้ายจากวัดโพธิ์ชัยเสมาราม ตำบลหนองแปน อำเภอกมลาไสย จังหวัดกาฬสินธุ์ มาเก็บรักษาใน พ.ศ. 2550

เนื้อหาโดยสังเขป

เป็นคำจารึกสั้นเพื่อบอกชื่อผู้สร้างพระพิมพ์องค์นี้ คือ เนียะมุ่น และ สมิงพระจักร และขอให้บุญที่ได้อุปถัมภ์สร้างใบเสมานี้ ส่งผลต่อไปในภายหน้า

ผู้สร้าง

เนียะมุ่น และ สมิงพระจักร

การกำหนดอายุ

นายเทิม มีเต็ม ได้อธิบายว่า รูปแบบของตัวอักษรบางตัว เหมือนกับจารึกเสาแปดเหลี่ยม (ลพบุรี) (ลบ. 1) ซึ่งระบุปีไว้ราว พ.ศ. 1314 และ จารึกพระพิมพ์ดินเผาเมืองฟ้าแดดสูงยาง 1 และ 2 ดังนั้นจึงกำหนดได้ว่าเป็นรูปแบบอักษรหลังปัลลวะ อายุราวพุทธศตวรรษที่ 14

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : ตรงใจ หุตางกูร, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2547, จาก :
เทิม มีเต็ม และจำปา เยื้องเจริญ, “จารึกวัดโพธิ์ชัยเสมาราม,” ใน จารึกในประเทศไทย เล่ม 2 : อักษรปัลลวะ อักษรมอญ พุทธศตวรรษที่ 12-21 (กรุงเทพฯ : หอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร, 2529), 100-103.

ภาพประกอบ

ภาพถ่ายความละเอียดสูงจากการสำรวจภาคสนาม : ภาควิชาภาษาตะวันออก คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร, สำรวจเมื่อ 22 ธันวาคม 2565