จารึกหลังพระพิมพ์ดินเผาเมืองฟ้าแดดสูงยาง 2

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

กส. 2 จารึกพระพิมพ์ดินเผาเมืองฟ้าแดดสูงยาง 2, กส. 2

อักษรที่มีในจารึก

หลังปัลลวะ

ศักราช

พุทธศตวรรษ 14

ภาษา

มอญโบราณ

ด้าน/บรรทัด

จำนวนด้าน 1 ด้าน มี 2 บรรทัด

วัตถุจารึก

ดินเผา

ลักษณะวัตถุ

พระพิมพ์ดินเผาพุทธลักษณะประทับนั่งขัดสมาธิราบปางเทศนา ศิลปะทวารวดี (ชำรุด)

ขนาดวัตถุ

กว้าง 9 ซม. สูง 12 ซม. หนา 3.5 ซม.

บัญชี/ทะเบียนวัตถุ

1) กองหอสมุดแห่งชาติ กำหนดเป็น “กส. 2 จารึกพระพิมพ์ดินเผาเมืองฟ้าแดดสูงยาง 2”
2) ในหนังสือ จารึกในประเทศไทย เล่ม 2 กำหนดเป็น “จารึกหลังพระพิมพ์ดินเผาเมืองฟ้าแดดสูงยาง 2”

ปีที่พบจารึก

พุทธศักราช 2511

สถานที่พบ

เมืองฟ้าแดดสูงยาง ตำบลหนองแปน อำเภอกมลาไสย จังหวัดกาฬสินธุ์

ผู้พบ

เจ้าหน้าที่กองโบราณคดี

ปัจจุบันอยู่ที่

หอสมุดแห่งชาติ ท่าวาสุกรี ถนนสามเสน แขวงวชิรพยาบาล เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร

พิมพ์เผยแพร่

1) จารึกในประเทศไทย เล่ม 2 (กรุงเทพฯ : หอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร, 2529), 90-94.
2) จารึกในประเทศไทย เล่ม 2, พิมพ์ครั้งที่ 2 (กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2559), 116-117.

ประวัติ

ราวปี พ.ศ. 2511 เจ้าหน้าที่กองโบราณคดี กรมศิลปากร ได้พบพระพิมพ์ดินเผา 2 องค์ ในบริเวณเมืองฟ้าแดดสูงยาง ตำบลหนองแปน อำเภอกมลาไสย จังหวัดกาฬสินธุ์ ต่อมาในวันที่ 6 มิถุนายน พ.ศ. 2511 นายกฤษณ์ อินทรโกสัย รองอธิบดีกรมศิลปากรในขณะนั้น ได้ให้เจ้าหน้าที่กองโบราณคดีนำพระพิมพ์ทั้ง 2 องค์นี้ มอบให้นายประสาร บุญประคอง ผู้เชี่ยวชาญการอ่านจารึก แผนกหนังสือตัวเขียนและจารึก กองหอสมุดแห่งชาติ อ่านและแปล ซึ่งต่อมานายเทิม มีเต็ม และนายจำปา เยื้องเจริญ ได้อ่านและแปลจารึกทั้ง 2 ชิ้นนี้ แล้วนำไปตีพิมพ์ในหนังสือชุดจารึกในประเทศไทย เล่ม 2 ในปี พ.ศ. 2529

เนื้อหาโดยสังเขป

เป็นข้อความสั้นๆ กล่าวแต่เพียงสังเขปว่า “พระพิมพ์องค์นี้ ปิณญะอุปัชฌายาจารย์ ผู้มีคุณเลื่องลือไกล” ซึ่งก็อาจแปลความได้ว่า พระพิมพ์องค์นี้ ท่านปิณญะอุปัชฌาจารย์ เกจิผู้มีชื่อเสียงได้สร้างขึ้นไว้สำหรับให้สาธุชนได้รับไปบูชา คติการจารึกชื่อผู้อุปถัมภ์ในการสร้างพระพิมพ์ในการสร้างพระพิมพ์ พบได้ในพระพิมพ์ดินเผาที่เมืองศรีเทพได้ด้วยเช่นกัน แต่ในกรณีนั้น เป็นชื่อของพระภิกษุชาวจีน ผู้มีนามว่า “เหวินเซียง”

ผู้สร้าง

ไม่ปรากฏหลักฐาน

การกำหนดอายุ

กำหนดอายุตามรูปแบบอักษรหลังปัลลวะ อายุราวพุทธศตวรรษที่ 14 โดย นายเทิม มีเต็ม ได้อธิบายว่า รูปแบบของตัวอักษรบางตัว เหมือนกับจารึกเสาแปดเหลี่ยม (ลพบุรี) (ลบ. 1) ซึ่งระบุปีไว้ราว พ.ศ. 1314

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : ตรงใจ หุตางกูร, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2547, จาก :
1) เทิม มีเต็ม และจำปา เยื้องเจริญ, “จารึกหลังพระพิมพ์ดินเผาเมืองฟ้าแดดสูงยาง 2,” ใน จารึกในประเทศไทย เล่ม 2 : อักษรปัลลวะ หลังปัลลวะ พุทธศตวรรษที่ 12-21 (กรุงเทพฯ : หอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร, 2529), 90-94.
2) เทิม มีเต็ม และจำปา เยื้องเจริญ, "จารึกหลังพระพิมพ์ดินเผาเมืองฟ้าแดดสูงยาง 2," ใน จารึกในประเทศไทย เล่ม 2 : อักษรปัลลวะ อักษรหลังปัลลวะ อักษรมอญโบราณ พุทธศตวรรษที่ 12-21 (กรุงเทพฯ : หอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร, 2559), 116-117.
 

ภาพประกอบ

ภาพถ่ายและภาพคัดจำลองอักษรจารึกจาก : จารึกในประเทศไทย เล่ม 2 (กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2529)