จารึกเจ้าเถรศรีเทพคิริมานนท์ 2

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

ชน. 6, จารึกเลขที่ 46/2499, หลักที่ 51 จารึกลานเงิน อักษรและภาษาไทย, จารึกอักษรไทย ภาษาไทย บนลานเงิน แผ่นที่ 3

อักษรที่มีในจารึก

ไทยอยุธยา

ศักราช

พุทธศักราช 1956

ภาษา

ไทย

ด้าน/บรรทัด

จำนวนด้าน 2 ด้าน มี 5 บรรทัด ด้านที่ 1 มี 4 บรรทัด ด้านที่ 2 มี 1 บรรทัด

วัตถุจารึก

เงิน

ลักษณะวัตถุ

แผ่นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า

ขนาดวัตถุ

กว้าง 2.5 ซม. ยาว 23.5 ซม.

บัญชี/ทะเบียนวัตถุ

1) กองหอสมุดแห่งชาติ กำหนดเป็น “ชน. 6”
2) กองพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ กำหนดเป็น “จารึกเลขที่ 46/2499”
3) ในหนังสือ ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 3 กำหนดเป็น “หลักที่ 51 จารึกลานเงิน อักษรและภาษาไทย”
4) ในวารสาร ศิลปากร ปีที่ 3 ฉบับที่ 6 (มกราคม 2503) กำหนดเป็น “จารึกอักษรไทย ภาษาไทย บนลานเงิน แผ่นที่ 3”
5) ในหนังสือ จารึกในประเทศไทย เล่ม 5 กำหนดเป็น “จารึกเจ้าเถรศรีเทพคิริมานนท์ 2”

ปีที่พบจารึก

พุทธศักราช 2495

สถานที่พบ

พระเจดีย์วัดส่องคบ ตำบลชัยนาท อำเภอเมือง จังหวัดชัยนาท

ผู้พบ

พระครูบริรักษ์บรมธาตุ

ปัจจุบันอยู่ที่

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร ถนนหน้าพระธาตุ แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร

พิมพ์เผยแพร่

1) วารสารศิลปากร ปีที่ 3 ฉบับที่ 6 (มกราคม 2503) : 52-53.
2) ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 3 (พระนคร : สำนักนายกรัฐมนตรี, 2508), 90.
3) จารึกในประเทศไทย เล่ม 5 (กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2529), 175-177.

ประวัติ

จารึกแผ่นนี้ถูกพบที่เจดีย์วัดส่องคบ อำเภอเมือง จังหวัดชัยนาท เมื่อ พ.ศ. 2495 โดยพระครูบริรักษ์บรมธาตุ มีการพิมพ์เผยแพร่คำอ่านแปลครั้งแรกใน วารสารศิลปากร ปีที่ 3 ฉบับที่ 6 (มกราคม 2503) ชื่อบทความ “คำจารึกอักษรไทย ภาษาไทย บนลานเงิน แผ่นที่ 2-3 พ.ศ. 1956 (ตรงในรัชกาลสมเด็จพระนครินทราธิราช) พบที่เจดีย์วัดส่องคบ จังหวัดชัยนาท” โดยมี ฉ่ำ ทองคำวรรณ เป็นผู้อ่าน ต่อมาใน พ.ศ. 2508 มีการพิมพ์อีกครั้งใน ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 3 โดยเรียกว่า “หลักที่ 51 จารึกลานเงินอักษร และภาษาไทย พบที่เจดีย์วัดส่องคบ จังหวัดชัยนาท พ.ศ. 1956” ต่อมาใน พ.ศ. 2529 ตีพิมพ์ในหนังสือ จารึกในประเทศไทย เล่ม 5 โดย เทิม มีเต็ม เป็นผู้อ่าน และจำลองอักษรจากจารึก ปัจจุบันจารึกเจ้าเถรศรีเทพคิริมานนท์ 2 ได้รับการเก็บรักษาอยู่ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร กรุงเทพมหานคร

เนื้อหาโดยสังเขป

พุทธศักราช 1956 เจ้าเถรศรีเทพคิริมานนท์และครอบครัวร่วมกันสร้างพระทอง พระเงิน และพระดีบุก

ผู้สร้าง

เจ้าเถรศรีเทพคิริมานนท์และครอบครัว

การกำหนดอายุ

กำหนดอายุจากศักราชที่ปรากฏในจารึกว่า “แต่พระเป็นเจ้าเข้าแก่เนียรพานไซร้ได้พันเก้าร้อยห้าสิบหกเข้า” คือ พุทธศักราช 1956 ตรงกับรัชกาลสมเด็จพระนครินทราธิราช แห่งราชวงศ์สุพรรณภูมิ (ครองราชย์ระหว่าง พ.ศ. 1952-1967)

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2547, จาก :
1) ฉ่ำ ทองคำวรรณ, “คำจารึกอักษรไทย ภาษาไทย บนลานเงิน แผ่นที่ 2-3 พ.ศ. 1956 (ตรงในรัชกาลสมเด็จพระนครินทราธิราช) พบที่เจดีย์วัดส่องคบ จังหวัดชัยนาท,” ศิลปากร 3, 6 (มกราคม 2503) : 52-53.
2) ฉ่ำ ทองคำวรรณ, “หลักที่ 51 จารึกลานเงินอักษรและภาษาไทย บนลานเงิน แผ่นที่ 3 พบที่เจดีย์วัดส่องคบ จังหวัดชัยนาท,” ใน ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 3 : ประมวลจารึกที่พบในภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคตะวันออก และภาคกลางของประเทศไทย อันจารึกด้วยอักษรและภาษาไทย, ขอม มอญ, บาลีสันสกฤต (พระนคร : คณะกรรมการจัดพิมพ์เอกสารทางประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม และโบราณคดี สำนักนายกรัฐมนตรี, 2508), 90.
3) เทิม มีเต็ม, “จารึกเจ้าเถรศรีเทพคิริมานนท์ 2,” ใน จารึกในประเทศไทย เล่ม 5 : อักษรธรรม และ อักษรไทย พุทธศตวรรษที่ 19-24 (กรุงเทพฯ : หอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร, 2529), 175-177.

ภาพประกอบ

ภาพคัดจำลองอักษรจารึกจาก : จารึกในประเทศไทย เล่ม 5 (กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2529)