จารึกศาลสูงภาษาเขมร (หลักที่ 2)

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

Lŏp’bŭri (Sαn Sung) (K. 410), หลักที่ 20 ศิลาจารึกศาลสูงภาษาเขมร (หลักที่ 2), จารึกที่ 20 ศิลาจารึก (ซึ่งแตกหัก) ที่ศาลสูง, K.410, ลบ. 19

อักษรที่มีในจารึก

ขอมโบราณ

ศักราช

พุทธศตวรรษ 16

ภาษา

เขมร

ด้าน/บรรทัด

จำนวนด้าน 2 ด้าน มี 11 บรรทัด ชิ้นที่ 1 ด้านที่ 1 มี 4 บรรทัด ชิ้นที่ 1 ด้านที่ 2 มี 5 บรรทัด ชิ้นที่ 2 ด้านที่ 1 มี 1 บรรทัด ชิ้นที่ 2 ด้านที่ 2 มี 1 บรรทัด

วัตถุจารึก

ศิลา

ลักษณะวัตถุ

หลักจารึกชำรุดแตกเป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อย

ขนาดวัตถุ

จารึกชำรุด กว้าง สูง และหนาไม่เท่ากัน จึงมีขนาดไม่แน่นอน

บัญชี/ทะเบียนวัตถุ

1) กองหอสมุดแห่งชาติ กำหนดเป็น “ลบ. 19”
2) ในหนังสือ Inscriptions du Cambodge vol. VIII กำหนดเป็น “Lŏp’bŭri (Sαn Sung) (K. 410)”
3) ในหนังสือ ประชุมศิลาจารึกสยาม ภาคที่ 2 กำหนดเป็น “หลักที่ 20 ศิลาจารึกศาลสูงภาษาเขมร (หลักที่ 2)”
4) ในหนังสือ ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 2 กำหนดเป็น “จารึกที่ 20 ศิลาจารึก (ซึ่งแตกหัก) ที่ศาลสูง”
5) ในหนังสือ จารึกในประเทศไทย เล่ม 3 กำหนดเป็น “จารึกศาลสูงภาษาเขมร (หลักที่ 2)”
6) พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สมเด็จพระนารายณ์ กำหนด "ล.2165"

ปีที่พบจารึก

พุทธศักราช 2440-2450

สถานที่พบ

โบราณสถาน ศาลสูง อำเภอเมือง จังหวัดลพบุรี

ผู้พบ

พระครูสังฆภารวาหะ วัดเสาธงทอง อำเภอเมือง จังหวัดลพบุรี

ปัจจุบันอยู่ที่

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สมเด็จพระนารายณ์ ตำบลท่าหิน อำเภอเมือง จังหวัดลพบุรี (สำรวจเมื่อ 17-20 มีนาคม 2560)

พิมพ์เผยแพร่

1) ประชุมศิลาจารึกสยาม ภาคที่ 2 (กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร, 2472), 29-30.
2) ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 2 (กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2504), 15-16.
3) จารึกในประเทศไทย เล่ม 3 (กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2529), 249-252.

ประวัติ

พระครูสังฆภารวาหะ วัดเสาธงทอง อำเภอเมือง จังหวัดลพบุรี ได้พบศิลาจารึกหลักนี้ที่ใต้ต้นไม้ทางทิศเหนือของศาลสูงเมืองลพบุรี เมื่อวันที่ 15 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2466 ไม่ปรากฏหลักฐานว่าเดิมอยู่ที่ได ครั้นเมื่อมีการจัดตั้งลพบุรีพิพิธภัณฑ์ขึ้นที่พระที่นั่งจันทรพิศาลเมื่อเดือนตุลาคม พ.ศ. 2466 จึงได้ยกไปตั้งไว้ในพิพิธภัณฑ์นั้นและอยู่ต่อมาจนถึงปัจจุบัน

เนื้อหาโดยสังเขป

ข้อความในจารึกไม่สมบูรณ์ ชิ้นที่ 1 ระบุชื่อข้าราชการและตำแหน่ง ส่วนชิ้นที่ 2 มีเพียงอักษรไม่กี่ตัว จับใจความไม่ได้

ผู้สร้าง

ไม่ปรากฏหลักฐาน

การกำหนดอายุ

หอสมุดแห่งชาติได้กำหนดไว้ว่าจารึกหลักนี้เป็นจารึกขอมโบราณ อายุพุทธศตวรรษที่ 16

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : ตรงใจ หุตางกูร และนวพรรณ ภัทรมูล, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2547, จาก :
1) ยอร์ช เซเดส์, “จารึกที่ 20 ศิลาจารึก (ซึ่งแตกหัก) ที่ศาลสูง,” แปลโดย ม.จ. สุภัทรดิศ ดิศกุล และฉ่ำ ทองคำวรรณ, ใน ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 2 : จารึกทวารวดี ศรีวิชัย ละโว้ = Recueil des inscriptions du Siam deuxieme partie : inscriptions de Dvaravati, de Crivijaya et de Lavo ([กรุงเทพฯ] : กรมศิลปากร, 2504), 15-16.
2) ยอร์ช เซเดส์, “จารึกศาลสูงภาษาเขมร (หลักที่ 2),” แปลโดย ม.จ. สุภัทรดิศ ดิศกุล และฉ่ำ ทองคำวรรณ, ใน จารึกในประเทศไทย เล่ม 3 : อักษรขอม พุทธศตวรรษที่ 15-16 (กรุงเทพฯ : หอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร, 2529), 249-252.
3) ยอร์ช เซเดส์, “หลักที่ 20 ศิลาจารึกภาษาเขมรที่ศาลสูง (หลักที่ 2),” ใน ประชุมศิลาจารึกสยาม ภาคที่ 2 : จารึกกรุงทวารวดี เมืองละโว้ และประเทศราชขึ้นแก่กรุงศรีวิชัย ([กรุงเทพฯ] : โรงพิมพ์พิพรรฒนากร, 2472), 29-30.

ภาพประกอบ

ภาพสำเนาจารึกจาก : ภาควิชาภาษาตะวันออก คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2545 (เลขทะเบียน CD; INS-TH-19, ไฟล์; LB_011p1f1, LB_011p1f2, LB_011p2f1 และ LB_011p2f2)