จารึกวัดบ้านเขว้า

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

บร. 38, K. 1339, เลขทะเบียนโบราณวัตถุที่ 39/120/2561

อักษรที่มีในจารึก

ปัลลวะ

ศักราช

พุทธศตวรรษ 12

ภาษา

สันสกฤต

ด้าน/บรรทัด

จำนวนด้าน 1 ด้าน มี 3 บรรทัด

วัตถุจารึก

ศิลาประเภทหินทรายเนื้อละเอียดสีเทา

ลักษณะวัตถุ

ฐานรูปเคารพทรงสี่เหลี่ยม

ขนาดวัตถุ

กว้าง 145 ซม. ยาว 145 ซม. หนา 32 ซม.

บัญชี/ทะเบียนวัตถุ

1) กองหอสมุดแห่งชาติ กำหนดเป็น “บร. 38”
2) ในหนังสือ จารึกในประเทศไทย เล่ม 1 กำหนดเป็น “จารึกวัดบ้านเขว้า”

ปีที่พบจารึก

27 เมษายน พ.ศ. 2558

สถานที่พบ

วัดธรรมประสิทธิ์สุทธาราม (วัดบ้านเขว้า) ตำบลประเคียม อำเภอคูเมือง จังหวัดบุรีรัมย์

ผู้พบ

สำนักศิลปากรที่ 10 นครราชสีมา

ปัจจุบันอยู่ที่

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พิมาย ตำบลในเมือง อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา

พิมพ์เผยแพร่

จารึกในประเทศไทย เล่ม 1 (กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2559), 119-121.

ประวัติ

จารึกหลักนี้เจ้าอาวาสวัดธรรมประสิทธิ์สุทธารามพบในขณะขุดดินบริเวณฐานโบสถ์เก่า เพื่อก่อสร้างโบสถ์ใหม่ พบจารึกฝังอยู่ในดินลึกประมาณ 2 เมตร เป็นจารึกฐานประติมากรรมทรงสี่เหลี่ยม มีรอยเซาะร่องรอบขอบฐานแต่ยังไม่ได้เจาะรูสำหรับสวมเดือยประติมากรรม จึงแจ้งสำนักศิลปากรที่ 12 นครราชสีมา
ต่อมานางชุติมา จันทร์เทศ ผู้อำนวยการพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พิมาย ไปสำรวจตรวจสอบข้อมูลจารึกเมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม 2558 และได้ส่งข้อมูลจารึกหลักนี้เพื่อขึ้นทะเบียนโบราณวัตถุและนำเสนอคณะกรรมการกำหนดเงินรางวัลสำหรับผู้เก็บได้ซึ่งโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุที่เป็นทรัพย์สินของแผ่นดิน รวมทั้งตรวจพิสูจน์กำหนดอายุสมัย กำหนดค่าทรัพย์สินและประเมินราคาของโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุฯ ของสำนักพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติเมื่อวันที่ 28 พฤษภาคม 2558
นายกังวล คัชชิมา คณะกรรมการพิจารณาตรวจสอบชำระหนังสือ จารึกในประเทศไทย เล่ม 1-5 ได้นำภาพและคำอ่านจารึกวัดบ้านเขว้ามาเข้าที่ประชุมพิจาารณาเมื่อเดือนพฤษภาคม 2558

เนื้อหาโดยสังเขป

ข้อความในจารึกกล่าวถึงพระเจ้าจิตรเสน ผู้ได้รับเฉลิมพระนามว่า “ศรีมเหนทรวรมัน” หลังจากทรงได้รับชัยชนะแว่นแคว้นทั้งหมดแล้ว ได้โปรดเกล้าให้สร้างพระโคทำด้วยศิลาเสมือนเป็นเสาแห่งชัยชนะของพระองค์

ผู้สร้าง

ศรีมเหนทรวรมัน

การกำหนดอายุ

-

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : นวพรรณ ภัทรมูล, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2568, จาก :
จิรพัฒน์ ประพันธ์วิทยา และกังวล คัชชิมา, “จารึกวัดบ้านเขว้า,” ใน จารึกในประเทศไทย เล่ม 1 : อักษรปัลลวะ อักษรหลังปัลลวะ พุทธศตวรรษที่ 11-14 (กรุงเทพฯ : หอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร, 2559), 119-121.

ภาพประกอบ

ภาพสำเนาจารึกจาก : จารึกในประเทศไทย เล่ม 1 : อักษรปัลลวะ อักษรหลังปัลลวะ พุทธศตวรรษที่ 11-14 (กรุงเทพฯ : หอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร, 2559)