จารึกฐานพระพุทธรูปวัดพระธาตุดอนตาล 1

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

อบ. 24, จารึกฐานพระพุทธพระมหาธัมมเทโวเจ้า

อักษรที่มีในจารึก

ธรรมอีสาน

ศักราช

พุทธศักราช 2325

ภาษา

ไทย

ด้าน/บรรทัด

จำนวนด้าน 1 ด้าน มี 3 บรรทัด

วัตถุจารึก

สำริด

ลักษณะวัตถุ

ฐานพระพุทธรูป

ขนาดวัตถุ

หน้าตักกว้าง 16 นิ้ว สูงจากฐานถึงพระเกศ 32 นิ้ว เฉพาะส่วนที่เป็นจารึก กว้าง 42 ซม. สูง 12 ซม.

บัญชี/ทะเบียนวัตถุ

1) กองหอสมุดแห่งชาติ กำหนดเป็น “อบ. 24 จารึกฐานพระพุทธรูปวัดพระธาตุดอนตาล 1”
2) ในหนังสือ ศิลาจารึกอีสานสมัยไทย-ลาว กำหนดเป็น “จารึกฐานพระพุทธรูปวัดพระธาตุดอนตาล 1“

ปีที่พบจารึก

ไม่ปรากฏหลักฐาน

สถานที่พบ

เมืองจำปาศักดิ์ ประเทศลาว

ผู้พบ

ไม่ปรากฏหลักฐาน

ปัจจุบันอยู่ที่

ในกุฏิเจ้าอาวาส วัดพระธาตุสวนตาล (ข้อมูลเดิมว่า อยู่ในพระอุโบสถวัดพระธาตุดอนตาล) บ้านชีทวน ตำบลชีทวน อำเภอเขื่องใน จังหวัดอุบลราชธานี

พิมพ์เผยแพร่

ศิลาจารึกอีสานสมัยไทย-ลาว (กรุงเทพฯ : คุณพินอักษรกิจ, 2530), 359-360.

ประวัติ

พระภิกษุ ขุนราม ญาณธโร อายุ 86 ปี เจ้าอาวาสวัดพระธาตุดอนตาล ได้เล่าให้ฟังว่า เมื่อสมัยที่ยังเป็นเด็กอยู่ได้ยินผู้ใหญ่เล่าให้ฟังว่า มีช่างจากบ้านชีทวนได้ไปรับจ้างสร้างธาตุที่เมืองจำปาศักดิ์ ได้นำพระพุทธรูปองค์นี้จากเมืองจำปาศักดิ์มาถวายไว้กับวัดพระธาตุดอนตาล บ้านชีทวน

เนื้อหาโดยสังเขป

ข้อความจารึกบอกชื่อผู้สร้างพระพุทธรูปองค์นี้ คือ พระมหาธรรมเทโวเจ้า

ผู้สร้าง

พระมหาธรรมเทโวเจ้า

การกำหนดอายุ

ข้อความจารึกบรรทัดที่ 1 ระบุ จ.ศ. 1144 ซึ่งตรงกับ พ.ศ. 2325 อันเป็นสมัยที่พระประทุมสุรราชภักดี (คำผง) ครองเมืองอุบลราชธานี (บ้านห้วยแจะระแม) ซึ่งเป็นเมืองประเทศราชขึ้นต่อราชอาณาจักรไทย ตรงกับสมัยสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช แห่งกรุงธนบุรี (พ.ศ. 2310-2325) พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก รัชกาลที่ 1 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ปกครองราชอาณาจักรไทย (พ.ศ. 2325-2352)

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : นวพรรณ ภัทรมูล, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2550, จาก :
1) เติม วิภาคย์พจนกิจ, ประวัติศาสตร์อีสาน, พิมพ์ครั้งที่ 3 (กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2542), 91-128.
2) ธวัช ปุณโณทก, “จารึกฐานพระพุทธรูปวัดพระธาตุดอนตาล 1,” ใน ศิลาจารึกอีสานสมัยไทย-ลาว : ศึกษาทางด้านอักขรวิทยาและประวัติศาสตร์อีสาน (กรุงเทพฯ : คุณพินอักษรกิจ, 2530), 359-360.
3) ฝ่ายวิชาการ สำนักพิมพ์โอเดียนสโตร์, 53 พระมหากษัตริย์ไทย : ธ ทรงครองใจไทยทั้งชาติ (กรุงเทพฯ : โอเดียนสโตร์, 2543), 221-254, 261-287.

ภาพประกอบ

ภาพถ่ายจารึกจาก : โครงการพัฒนาฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน), สำรวจเมื่อ 16-19 พฤษภาคม 2551