จารึกวัดใต้เทิง 2

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

อบ. 14

อักษรที่มีในจารึก

ธรรมอีสาน

ศักราช

พุทธศักราช 2377

ภาษา

ไทย

ด้าน/บรรทัด

จำนวนด้าน 1 ด้าน มี 19 บรรทัด

วัตถุจารึก

ศิลา ประเภทหินทรายสีแดง

ลักษณะวัตถุ

รูปใบเสมา

ขนาดวัตถุ

กว้าง 67 ซม. สูง 82 ซม. หนา 7 ซม.

บัญชี/ทะเบียนวัตถุ

1) กองหอสมุดแห่งชาติ กำหนดเป็น “อบ. 14”
2) ในวารสาร ศิลปากร ปีที่ 14 ฉบับที่ 1 (พฤษภาคม 2513) กำหนดเป็น “ศิลาจารึกอักษรไทยเหนือ และภาษาไทย”
3) ในหนังสือ จารึกในประเทศไทย เล่ม 5 และ ศิลาจารึกอีสานสมัยไทย-ลาว กำหนดเป็น “จารึกวัดใต้เทิง 2”
4) พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ กาญจนาภิเษก กำหนดเป็น “99/48/2560”

ปีที่พบจารึก

พุทธศักราช 2511

สถานที่พบ

วัดใต้เทิง (ปัจจุบันคือ วัดพระเจ้าใหญ่องค์ตื้อ หรือวัดใต้) ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี

ผู้พบ

พระศรีจันทราคุณ เจ้าอาวาสวัดใต้เทิง (ปัจจุบันคือ วัดพระเจ้าใหญ่องค์ตื้อ หรือวัดใต้) อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี

ปัจจุบันอยู่ที่

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ กาญจนาภิเษก ตำบลคลองห้า อำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี (สำรวจข้อมูล พฤษภาคม 2565)

พิมพ์เผยแพร่

1) วารสารศิลปากร ปีที่ 14 ฉบับที่ 1 (พฤษภาคม 2513) : 78-82.
2) จารึกในประเทศไทย เล่ม 5 (กรุงเทพฯ : หอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร, 2529), 270-274.
3) ศิลาจารึกอีสานสมัยไทย-ลาว (กรุงเทพฯ : คุณพินอักษรกิจ, 2530), 408 - 410.

ประวัติ

ศิลาจารึกวัดใต้เทิง 2 นี้ พระศรีจันทราคุณ เจ้าอาวาสวัดใต้เทิง (ปัจจุบันคือ วัดพระเจ้าใหญ่องค์ตื้อ หรือวัดใต้) อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี ได้มอบให้กรมศิลปากร ในคราวที่ นายธนิต อยู่โพธิ์ อธิบดีกรมศิลปากรขณะนั้น เดินทางไปตรวจราชการภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เมื่อวันที่ 21 มิถุนายน พ.ศ. 2511

เนื้อหาโดยสังเขป

มหาราชครูปุสสีตธรรมวงศา มีศรัทธาสร้างตู้พระไตรปิฎกและเจดีย์ธาตุขึ้นไว้กับศาสนา

ผู้สร้าง

มหาราชครูปุสสีตธรรมวงศา

การกำหนดอายุ

ข้อความจารึกบรรทัดที่ 1 ระบุ จ.ศ. 1196 ซึ่งตรงกับ พ.ศ. 2377 อันเป็นสมัยที่พระพรหมวรราชสุริยวงศ์ (พรหม) เป็นเจ้าเมืองอุบลราชธานี ซึ่งขณะนั้นเป็นประเทศราชขึ้นต่อราชอาณาจักรไทย ตรงกับเป็นสมัยที่พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ปกครองราชอาณาจักรไทย (พ.ศ. 2367-2394)

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : นวพรรณ ภัทรมูล, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2550, จาก :
1) ประสาร บุญประคอง และเทิม มีเต็ม, “คำอ่านศิลาจารึก อักษรไทยเหนือ และภาษาไทย,” ศิลปากร 14, 1 (พฤษภาคม 2513) : 78-82.
2) ประสาร บุญประคอง, “จารึกวัดใต้เทิง 2,” ใน จารึกในประเทศไทย เล่ม 5 : อักษรธรรมและอักษรไทย พุทธศตวรรษที่ 19-24 (กรุงเทพฯ : หอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร, 2529), 270-274.
3) ธวัช ปุณโณทก, “จารึกวัดใต้เทิง 2,” ใน ศิลาจารึกอีสานสมัยไทย-ลาว : ศึกษาทางด้านอักขรวิทยาและประวัติศาสตร์อีสาน (กรุงเทพฯ : คุณพินอักษรกิจ, 2530), 407-410.
4) เติม วิภาคย์พจนกิจ, ประวัติศาสตร์อีสาน, พิมพ์ครั้งที่ 3 (กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2542), 91-128.
5) ฝ่ายวิชาการ สำนักพิมพ์โอเดียนสโตร์, 53 พระมหากษัตริย์ไทย : ธ ทรงครองใจไทยทั้งชาติ (กรุงเทพฯ : โอเดียนสโตร์, 2543), 309-330.

ภาพประกอบ

ภาพสำเนาจารึกจาก : ศิลาจารึกอีสานสมัยไทย-ลาว (กรุงเทพฯ : คุณพินอักษรกิจ, 2530)