จารึกวัดไตรภูมิ 2

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

นพ. 4

อักษรที่มีในจารึก

ไทยน้อย

ศักราช

พุทธศักราช 2383

ภาษา

ไทย

ด้าน/บรรทัด

จำนวนด้าน 1 ด้าน มี 11 บรรทัด

วัตถุจารึก

หินทราย

ลักษณะวัตถุ

รูปใบเสมา

ขนาดวัตถุ

กว้าง 51 ซม. สูง 89 ซม. หนา 6 ซม.

บัญชี/ทะเบียนวัตถุ

1) กองหอสมุดแห่งชาติ กำหนดเป็น “นพ. 4”
2) ในหนังสือ ศิลาจารึกอีสานสมัยไทย-ลาว กำหนดเป็น “จารึกวัดไตรภูมิ 2”

ปีที่พบจารึก

ไม่ปรากฏหลักฐาน

สถานที่พบ

วัดไตรภูมิ บ้านไชยบุรี อำเภอท่าอุเทน จังหวัดนครพนม

ผู้พบ

ไม่ปรากฏหลักฐาน

ปัจจุบันอยู่ที่

วัดไตรภูมิ บ้านไชยบุรี อำเภอท่าอุเทน จังหวัดนครพนม

พิมพ์เผยแพร่

ศิลาจารึกอีสานสมัยไทย-ลาว (กรุงเทพฯ : คุณพินอักษรกิจ, 2530), 421-422.

ประวัติ

ในบัญชีสำรวจศิลาจารึกของกรมศิลปากร ซึ่งพิมพ์รวมอยู่ในประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 1 เมื่อ พ.ศ. 2467 เรียกชื่อว่า “วัดกลางเมืองชัยบุรี”

เนื้อหาโดยสังเขป

ข้อความจารึกกล่าวถึงเจ้าเมืองหงสาวดี (เมืองหนึ่งของล้านช้าง อยู่ในแขวงไชยบุรี ใกล้หลวงพระบาง) 2 พี่น้องมาตั้งเมืองไชยสุทธิอุตมบุรี (ไชยบุรี) เมื่อปีจอ (พ.ศ. 2357) และพร้อมใจกันสร้างวัดมหาอุตมนันทอาราม

ผู้สร้าง

ไม่ปรากฏหลักฐาน

การกำหนดอายุ

ข้อความจารึกบรรทัดที่ 6 ระบุ พ.ศ. 2383 อันเป็นสมัยที่พระสุนทรราชวงษา ได้รับโปรดเกล้าฯ ให้เป็นเจ้าเมืองนครพนมควบคู่กับเมืองยโสธร (พ.ศ. 3373-2396) ตรงกับสมัยที่พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ปกครองราชอาณาจักรไทย (พ.ศ. 2367-2394)

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : นวพรรณ ภัทรมูล, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2549, จาก :
1) กนกวรรณ โสภณวัฒนวิจิตร, นครพนม (กรุงเทพฯ : ต้นอ้อ, 2543), 17-29.
2) ธวัช ปุณโณทก, “จารึกวัดไตรภูมิ 2,” ใน ศิลาจารึกอีสานสมัยไทย-ลาว : ศึกษาทางด้านอักขรวิทยาและประวัติศาสตร์อีสาน (กรุงเทพฯ : คุณพินอักษรกิจ, 2530), 421-422.
3) ฝ่ายวิชาการ สำนักพิมพ์โอเดียนสโตร์, 53 พระมหากษัตริย์ไทย : ธ ทรงครองใจไทยทั้งชาติ (กรุงเทพฯ : โอเดียนสโตร์, 2543), 309-330.

ภาพประกอบ

ภาพสำเนาจารึกจาก : ภาควิชาภาษาตะวันออก คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2545 (เลขทะเบียน CD; INS-TH-14, ไฟล์; Nph_00200_c)