จารึกที่บ่อน้ำบริเวณแหล่งโบราณคดีดอนขุมเงิน 4

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

รอ. 7

อักษรที่มีในจารึก

ปัลลวะ

ศักราช

พุทธศตวรรษ 12

ภาษา

สันสกฤต

ด้าน/บรรทัด

จำนวน 1 ด้าน มี 1 ตัวอักษร

วัตถุจารึก

ศิลา

ลักษณะวัตถุ

รูปสี่เหลี่ยม

ขนาดวัตถุ

กว้าง 27 ซม. ยาว 24 ซม. หนา 20 ซม.

บัญชี/ทะเบียนวัตถุ

กองหอสมุดแห่งชาติ กำหนดเป็น “รอ. 7”

ปีที่พบจารึก

พุทธศักราช 2548

สถานที่พบ

หินกรุผนังข้างบ่อน้ำ ในบริเวณแหล่งโบราณคดีดอนขุมเงิน บ้านหนองคูณ ตำบลเด่นราษฎร์ กิ่งอำเภอหนองฮี จังหวัดร้อยเอ็ด

ผู้พบ

สำนักศิลปากรที่ 10 ร้อยเอ็ด

ปัจจุบันอยู่ที่

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ร้อยเอ็ด ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดร้อยเอ็ด

พิมพ์เผยแพร่

วารสาร ศิลปากร ปีที่ 51 ฉบับที่ 2 (มีนาคม-เมษายน 2551) : 27-35.

ประวัติ

ในระหว่างปีงบประมาณ 2548 สำนักศิลปากรที่ 10 ร้อยเอ็ด ได้ดำเนินการขุดค้นขุดแต่งทางโบราณคดี บริเวณแหล่งโบราณคดีดอนขุมเงิน บ้านหนองคูณ ตำบลเด่นราษฎร์ กิ่งอำเภอหนองฮี จังหวัดร้อยเอ็ด ได้พบศิลาจารึก จำนวน 4 แผ่น แต่ละแผ่นมีอักษรจารึกเพียง 1 ตัว แผ่นจารึกเหล่านี้เป็นส่วนหนึ่งของหิน ซึ่งกรุอยู่ที่ผนังข้างบ่อน้ำ ลักษณะเป็นบ่อขุดลึกลงไปในพื้นดินรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส ปากบ่อกว้างด้านละ 2.50 เมตร ลึกประมาณ 5 เมตรเศษ อักษรจารึกปรากฏอยู่ที่ผนังข้างบ่อด้านทิศเหนือนับจากก้นบ่อขึ้นมา หินกรุก้อนที่สามริมขวามีอักษรจารึก 1 ตัว เป็นรูปอักษร ล ผนังข้างข้างบ่อด้านทิศใต้ นับจากก้นบ่อขึ้นมา หินกรุก้อนที่สามริมขวามีอักษรจารึก 1 ตัว เป็นรูปอักษร ช ผนังข้างบ่อด้านทิศตะวันตก นับจากปากบ่อลงไป หินก้อนที่สี่ริมขวามีอักษรจารึก 1 ตัว เป็นรูปอักษร ป หินจารึกอีกก้อนหนึ่งพบห่างออกไปจากบ่อน้ำประมาณ 5 เมตร มีอักษรจารึก 1 ตัว เป็นรูปอักษร ย
อักษรจารึกทั้งสี่นี้มีความหมายในภาษาสันสกฤต คือ ล คือ พระศิวะ ช คือพระวิษณุ ป คือ พระนางปารพตี หรือ พระอุมา ชายาของพระศิวะ และ ย คือ พระนางลักษมี ชายาของพระวิษณุ

เนื้อหาโดยสังเขป

จารึกอักษร ย ในภาษาสันสกฤตซึ่งหมายถึง พระนางลักษมี

ผู้สร้าง

ไม่ปรากฏหลักฐาน

การกำหนดอายุ

พิจารณาจากลักษณะของรูปอักษรเห็นได้ว่าสัณฐานของเส้นอักษรเหมือนกับรูปอักษรในจารึกฐานรูปเคารพที่พบในแหล่งโบราณคดีดอนขุมเงิน ซึ่งแปลความแล้วทราบว่าเป็นจารึกที่พระเจ้าจิตรเสนสร้างเมื่อพุทธศตวรรษที่ 12 จารึกหลักนี้จึงน่าจะสร้างขึ้นในยุคสมัยเดียวกัน

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : นวพรรณ ภัทรมูล, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2560, จาก :
ก่องแก้ว วีระประจักษ์, “จารึกที่บ่อน้ำบริเวณแหล่งโบราณคดีดอนขุมเงิน,” ศิลปากร 51, 2 (มีนาคม-เมษายน 2551) : 27-35.