จารึกพระญางำเมืองและพระญาร่วง

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

พย. 54, พย. 54 จารึกพระญางำเมืองและพระญาร่วง พุทธศตวรรษที่ 21-22, พย. 54 จารึกลาวงำเมืองและพญาร่วง

อักษรที่มีในจารึก

ฝักขาม

ศักราช

พุทธศตวรรษ 21-22

ภาษา

ไทย

ด้าน/บรรทัด

จำนวนด้าน 1 ด้าน มี 4 บรรทัด

วัตถุจารึก

หินทรายสีแดง

ลักษณะวัตถุ

แผ่นสี่เหลี่ยม ชำรุด

ขนาดวัตถุ

กว้าง 26.5 ซม. สูง 12 ซม. หนา 5.5 ซม.

บัญชี/ทะเบียนวัตถุ

1) กองหอสมุดแห่งชาติ กำหนดเป็น “พย. 54”
2) ในหนังสือ จารึกล้านนา ภาค 1 เล่ม 1 กำหนดเป็น “พย. 54 จารึกพระญางำเมืองและพระญาร่วง พุทธศตวรรษที่ 21-22”
3) ในหนังสือ ประชุมจารึกเมืองพะเยา กำหนดเป็น “พย. 54 จารึกลาวงำเมืองและพญาร่วง”

ปีที่พบจารึก

พุทธศักราช 2526

สถานที่พบ

วัดร้าง ริมน้ำอิงฝั่งเหนือ ตำบลน้ำยง (ไม่ทราบว่าหมายถึงตำบลไหนในปัจจุบัน) อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา

ผู้พบ

ไม่ปรากฏหลักฐาน

ปัจจุบันอยู่ที่

วัดลี ตำบลเวียง อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา

พิมพ์เผยแพร่

1) จารึกล้านนา ภาค 1 เล่ม 1 (กรุงเทพฯ : มูลนิธิเจมส์ เอช ดับเบิ้ลยู ทอมป์สัน, 2534), 202.
2) ประชุมจารึกเมืองพะเยา (กรุงเทพฯ : ศิลปวัฒนธรรม, 2538), 220-223.

ประวัติ

เจ้าหน้าที่สายงานจารึกฯ นายเทิม มีเต็ม, นายจำปา เยื้องเจริญ และนายบุญเลิศ เสนานนท์ งานบริการหนังสือภาษาโบราณ กองหอสมุดแห่งชาติ เดินทางขึ้นไปทำการสำรวจ เมื่อวันที่ 19 มีนาคม พ.ศ. 2529 หมายเหตุ : จากการสำรวจของฮันส์ เพนธ์ ที่วัดลี (พ.ศ. 2526) บันทึกว่า มีส่วนของศิลาจารึกอีกชิ้นหนึ่ง ขนาดกว้าง 15.5 ซม. สูง 17.5 ซม. หนา 2-2.5 ซม. (เดิมหนากว่านี้ แต่กะเทาะหลุดไปบ้าง) ลักษณะเป็นส่วนบนของรูปเสมา มีรูปดวงฤกษ์จารึกไว้ด้วย ซึ่งจากการสัมภาษณ์พระครูอนุรักษ์บุรานันท์ ทราบว่าได้มาจากสถานที่เดียวกันกับแผ่นที่จารึกข้อความ จึงเข้าใจว่า ศิลาจารึกทั้งสองชิ้นแตกออกมาจากชิ้นเดียวกัน ฮันส์ เพนธ์ ได้อ้างว่า ศาสตราจารย์ ดร. ประเสริฐ ณ นคร ได้คำนวณจากรูปดวงฤกษ์ตามตำราโบราณ 2 ฉบับ ตรงกับวันพฤหัสบดีที่ 12 มีนาคม พ.ศ. 2041 แต่จากการสำรวจเพื่อถ่ายภาพประกอบหนังสือ ประชุมจารึกเมืองพะเยา ที่วัดลี เมื่อ สิงหาคม พ.ศ. 2537 ไม่พบชิ้นส่วนจารึกตามบันทึกของ ฮันส์ เพนส์

เนื้อหาโดยสังเขป

จารึกชำรุด ปรากฏเพียงนาม “ลาวงำเมิง” และ “พระญาร่วง” นอกนั้นจับความไม่ได้

ผู้สร้าง

ไม่ปรากฏหลักฐาน

การกำหนดอายุ

กองหอสมุดแห่งชาติได้กำหนดให้จารึกหลักนี้เป็น จารึกอักษรฝักขาม อายุพุทธศตวรรษที่ 21-22

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : นวพรรณ ภัทรมูล, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2549, จาก :
1) โครงการวิจัยการปริวรรตและชำระจารึกล้านนา, “พย. 54 จารึกพระญางำเมืองและพระญาร่วง พุทธศตวรรษที่ 21-22,” ใน จารึกล้านนา ภาค 1 เล่ม 1 : จารึกจังหวัดเชียงราย น่าน พะเยา แพร่ (กรุงเทพฯ : มูลนิธิเจมส์ เอช ดับเบิ้ลยู ทอมป์สัน, 2534), 202.
2) เทิม มีเต็ม, “พย. 54 จารึกลาวงำเมืองและพญาร่วง,” ใน ประชุมจารึกเมืองพะเยา (กรุงเทพฯ : ศิลปวัฒนธรรม, 2538), 220-223.

ภาพประกอบ

1) ภาพสำเนาจารึกจาก : ภาควิชาภาษาตะวันออก คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2545 (เลขทะเบียน CD; INS-TH-24, ไฟล์; PY 54.copy 1)
2) ภาพถ่ายความละเอียดสูงจากการสำรวจภาคสนาม : ภาควิชาภาษาตะวันออก คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร, สำรวจเมื่อ 8 ธันวาคม 2566