จารึกวัดเมืองพง (วัดพระเกิด)

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

นน. 2, แผ่นศิลาจารึก จารึกอักษรไทย ภาษาไทย, หลักที่ 72 ศิลาจารึกพบที่วัดช้างค้ำ จังหวัดน่าน, นน. 2 จารึกวัดเมืองพง (วัดพระเกิด) พ.ศ. 2043

อักษรที่มีในจารึก

ฝักขาม

ศักราช

พุทธศักราช 2043

ภาษา

ไทย

ด้าน/บรรทัด

จำนวนด้าน 1 ด้าน มี 11 บรรทัด

วัตถุจารึก

หินชนวน

ลักษณะวัตถุ

รูปใบเสมา

ขนาดวัตถุ

กว้าง 69 สูง 80 ซม.

บัญชี/ทะเบียนวัตถุ

1) กองหอสมุดแห่งชาติ กำหนดเป็น “นน. 2”
2) วารสารศิลปากร ปีที่ 3 ฉบับที่ 4 (พฤศจิกายน 2502) กำหนดเป็น “แผ่นศิลาจารึก จารึกอักษรไทย ภาษาไทย”
3) ในหนังสือ ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 3 กำหนดเป็น “หลักที่ 72 ศิลาจารึกพบที่วัดช้างค้ำ จังหวัดน่าน”
4) ในหนังสือ จารึกล้านนา ภาค 1 เล่ม 1 กำหนดเป็น “นน. 2 จารึกวัดเมืองพง (วัดพระเกิด) พ.ศ. 2043”

ปีที่พบจารึก

ไม่ปรากฏหลักฐาน

สถานที่พบ

วัดเมืองพง (ปัจจุบัน คือ วัดพงษ์) ตำบลพงษ์ อำเภอสันติสุข จังหวัดน่าน

ผู้พบ

ไม่ปรากฏหลักฐาน

ปัจจุบันอยู่ที่

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ น่าน ตำบลในเวียง อำเภอเมือง จังหวัดน่าน

พิมพ์เผยแพร่

1) วารสารศิลปากร ปีที่ 3 ฉบับที่ 4 (พฤศจิกายน 2502) : 65-68.
2) ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 3 (พระนคร : สำนักนายกรัฐมนตรี, 2508), 195-197.
3) จารึกล้านนา ภาค 1 เล่ม 1 (กรุงเทพฯ : มูลนิธิเจมส์ เอช ดับเบิ้ลยู ทอมป์สัน, 2534), 55-56.

เนื้อหาโดยสังเขป

พ.ศ. 2043 พระมหาราชเทวีผู้เป็นพระราชมารดา ได้มีพระราชดำรัสให้เจ้าพนักงานทำการฝังพระสีมา ณ วัดพระเกิด ทั้งนี้มีการถวายนาและข้าพระแด่วัดด้วย

ผู้สร้าง

ไม่ปรากฏหลักฐาน

การกำหนดอายุ

บริเวณด้านซ้ายของวงดวงชาตา ระบุ จ.ศ. 862 ซึ่งตรงกับ พ.ศ. 2043 เป็นช่วงที่เมืองน่านขึ้นกับอาณาจักรล้านนา ท้าวบุญแฝงได้รับแต่งตั้งจากกษัตริย์ล้านนาให้ครองเมืองน่าน (ครั้งที่ 2, พ.ศ. 2040-2050) ตรงกับสมัยที่พระเมืองแก้วหรือพระเจ้าพิลกปนัดดาธิราชปกครองเมืองเชียงใหม่ (พ.ศ. 2038-2068)

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : นวพรรณ ภัทรมูล, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2548, จาก :
1) โครงการวิจัยการปริวรรตและชำระจารึกล้านนา, “นน. 2 จารึกวัดเมืองพง (วัดพระเกิด) พ.ศ. 2043,” ใน จารึกล้านนา ภาค 1 เล่ม 1 : จารึกจังหวัดเชียงราย น่าน พะเยา แพร่ (กรุงเทพฯ : มูลนิธิเจมส์ เอช ดับเบิ้ลยู ทอมป์สัน, 2534), 55-56.
2) ฉ่ำ ทองคำวรรณ, “แผ่นศิลาจารึก จารึกอักษรไทย ภาษาไทย : จ.ศ. 862 (พ.ศ. 2043) ตรงในรัชกาลสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 พบที่วัดช้างค้ำ จังหวัดน่าน,” ศิลปากร 3, 4 (พฤศจิกายน 2502) : 65-68.
2) ฉ่ำ ทองคำวรรณ, “หลักที่ 72 ศิลาจารึกพบที่วัดช้างค้ำ จังหวัดน่าน : จ.ศ. 862 (พ.ศ. 2043) ตรงในรัชกาลสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2,” ใน ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 3 : ประมวลจารึกที่พบในภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคตะวันออก และภาคกลางของประเทศไทย อันจารึกด้วยอักษร และ ภาษาไทย, ขอม, มอญ, บาลีสันสกฤต (พระนคร : คณะกรรมการจัดพิมพ์เอกสารทางประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม และโบราณคดี สำนักนายกรัฐมนตรี, 2508), 195-197.
3) สุรศักดิ์ ศรีสำอาง, “ประวัติศาสตร์และเจ้าผู้ครองนคร,” ใน เมืองน่าน : โบราณคดี ประวัติศาสตร์ และศิลปะ (กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2530), 47-72.

ภาพประกอบ

1) ภาพสำเนาจารึกจาก : ภาควิชาภาษาตะวันออก คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2545 (เลขทะเบียน CD; INS-TH-29, ไฟล์; นน.2_รวม.สำเนา1)
2) ภาพถ่ายความละเอียดสูงจากการสำรวจภาคสนาม : ภาควิชาภาษาตะวันออก คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร, สำรวจเมื่อ 22 มีนาคม 2567