พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านวัดมูลเหล็ก

ตามประวัติวัดมูลเหล็กสร้างในปี พ.ศ. 2420  ตรงกับรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 มีรายนามผู้ถวายที่ดินและวัตถุปัจจัยสำหรับสร้างวัดได้แก่ตระกูลรักษาพราหมณ์  อยู่อำไพ  หุตางกูร  ฉิมเรศ   เจ้าอาวาสองค์แรกคือพระน้อย (พ.ศ. 2420 – 2465) เจ้าอาวาสองค์ปัจจุบันคือ พระครูสุกิติธรรมคุณ

พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านวัดมูลเหล็ก ตั้งอยู่ในวัดมูลเหล็ก ตำบลท่าฉาง อำเภอท่าฉาง จังหวัดสุราษฎร์ธานี ก่อตั้งเมื่อ พ.ศ.2518 สมัยพระครูสุกิตติธรรมคุณ เจ้าอาวาสวัดมูลเหล็กองค์ปัจจุบัน โดยได้เก็บรวบรวมสิ่งของที่ได้รับตกทอดมาจากอดีตเจ้าอาวาส   และข้าวของที่ชาวบ้านบริจาค  เมื่อมีสิ่งของเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ ระยะแรกใช้กุฎิเจ้าอาวาสวัดมูลเหล็กเป็นพิพิธภัณฑ์ชั่วคราว แสดงสิ่งของเกี่ยวกับตู้โบราณ พระพุทธรูป ถาดทองเหลือง และเครื่องถ้วยชาม เป็นต้น

พ.ศ.2551 พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านวัดมูลเหล็กได้เข้าร่วมโครงการวัฒนธรรมไทยสายใยชุมชน ของสำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดสุราษฎร์ธานี โดยคณะกรรมการวัด  ขออนุญาตใช้อาคารโรงฉันเก่าสร้างอาคารจากเจ้าอาวาส ผู้ริเริ่มดำเนินการ คือ นายนิรัติ นาคชาตรี ประธานชมรมผู้สูงอายุโรงพยาบาลท่าฉาง พ.ต.ท.ชวรวย ฉิมเรศ ประธานสภาวัฒนธรรมอำเภอท่าฉาง และนางมาลา ชื่นวิเศษ นักวิชาการวัฒนธรรมชำนาญการประจำอำเภอท่าฉาง และเครือข่ายวัฒนธรรมในทุกตำบล ในการเข้าร่วมโครงการดังกล่าว ชาวท่าฉางที่อยู่ในพื้นที่และในต่างจังหวัด ได้ร่วมมือร่วมใจกันบริจาคสิ่งของและเงินบริจาค  โดยการจัดงานกฐินและผ้าป่าสามัคคีหลายครั้งทุกปี เงินที่ได้รับบริจาคได้นำมาปรับปรุงอาคารโรงฉันเก่าจากเดิมอาคารไม้ชั้นเดียว โดยไม่ได้รับเงินงบประมาณจากทางราชการ คณะกรรมการใช้เงินบริจาค ปรับปรุงซ่อมแซมมาเรื่อยๆ จนเป็นอาคารไม้สองชั้นในปัจจุบัน

พ.ศ.2554 นายนิรัติ นาคชาตรี ประธานโครงการวัฒนธรรมไทยสายใยชุมชนวัดมูลเหล็ก เสนอขอสนับสนุนโครงการจากกระทรวงวัฒนธรรม ซึ่งได้รับการแนะนำให้เสนอโครงการของบประมาณสนับสนุนจากงบพัฒนาจังหวัดฯ พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านวัดมูลเหล็กจึงได้รับงบประมาณในการปรับปรุงอาคาร ในปี 2555

การจัดแสดงภายในอาคารพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านวัดมูลเหล็ก จัดแสดงตู้โบราณ พระพุทธรูป ถาดทองเหลือง เครื่องแก้ว เครื่องถ้วยชาม ผ้าทอลายโบราณ และเครื่องมือในการประกอบอาชีพ ฯลฯ โดยแบ่งเป็น 3 อาคาร

อาคารที่ 1 กุฎิเจ้าอาวาส ด้านบนเป็นพิพิธภัณฑ์ชั่วคราว แสดงสิ่งของเกี่ยวกับตู้โบราณ พระพุทธรูป เครื่องแก้วถาดทองเหลือง และเครื่องถ้วยชาม เป็นต้น ด้านล่างจัดเป็นศูนย์สารสนเทศและห้องสมุด จัดเป็นศูนย์การเรียนรู้ชุมชนให้แก่นักศึกษา กศน.

อาคารที่ 2 กุฎิเจ้าอาวาสหลังเก่า จัดแสดงเกี่ยวกับ ผ้าทอลายโบราณ เครื่องแก้ว และเครื่องถ้วยชาม

อาคารที่ 3  อาคารโรงฉันเก่า ด้านบนแสดงเกี่ยวกับเครื่องปั้นดินเผา ด้านล่าง แสดงเกี่ยวกับเครื่องปั้นดินเผา ตู้โบราณและเครื่องมือในการประกอบอาชีพ ด้านหลังอาคารจัดเป็นห้องประชุม

นอกจากนั้น ลานกว้างด้านนอกอาคารจัดเป็นลานกีฬาเพื่อให้ชาวบ้านได้ออกกำลังกาย ซึ่งได้รับงบประมาณสนับสนุนจากเทศบาลตำบลท่าฉางและโรงพยาบาลท่าฉางตามโครงการวัดส่งเสริมสุขภาพ

ข้อมูลจาก:

http://m-culture.in.th/

http://www.me-fi.com/tourismdb/Seniortourists-ust/data_list.php?cateLv=3&cateID=66&subid=726