ประสาร บุญประคอง (พ.ศ. 2517)

คณะกรรมการจัดพิมพ์เอกสารทางประวัติศาสตร์ สำนักนายกรัฐมนตรี (พ.ศ. 2517)

1. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : “เบญ (จ) ศก” หมายถึงจุลศักราชที่ลงท้ายด้วยเลข 5 ในที่นี้คือจุลศักราช 1185 (จุลศักราชเกิดก่อน พ.ศ. 1181 ปี ดังนั้นจึงตรงกับ พ.ศ. 2366)
2. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : “สมเดจ์พระเจ้าน้องยาเธอจ้าวฟ้ากรมขุนอิศราณุรักษ์” (สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอเจ้าฟ้า กรมขุนอิศรานุรักษ์ (เกศ) เป็นพระโอรสองค์ที่ 6 ในสมเด็จพระพี่นางเธอ สมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์ และ เจ้าขรัวเงินพระภัศดา ประสูติเมื่อ พ.ศ. 2316 (สมัยธนบุรี) ทรงเป็นต้นสกุลอิศรางกูร
3. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : “วัดรังศรีสุธาวาษ” (วัดรังษีสุทธาวาส) ถูกรวมเข้ากับวัดบวรนิเวศในสมัยรัชกาลที่ 6 เนื่องจากสภาพทรุดโทรมมาก
4. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : “เจ้าอะธิการ” (อธิการ) หมายถึง เจ้าอาวาส
5-6. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : “คันธะทุระ” (คันถธุระ) “วิปัศนาทุระ” (วิปัสสนาธุระ) พระภิกษุในพระพุทธศาสนาแบ่งออกได้เป็นสองฝ่ายคือ (1) ฝ่ายคันถธุระ (คามวาสี) ศึกษาพระปริยัติธรรมเพื่อสั่งสอนฆราวาสและเน้นด้านพิธีกรรม วัดของฝ่ายนี้จึงตั้งอยู่ในบริเวณชุมชน, เมือง (2) ฝ่ายวิปัสสนาธุระ (อรัญวาสี) เป็นฝ่ายที่ปฏิบัติตามพระธรรมคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าอย่างเคร่งครัดโดยเน้นที่การฝึกสมาธิ มุ่งปฏิบัติเพื่อความหลุดพ้น วัดของฝ่ายนี้จึงนิยมตั้งอยู่ในป่า
7. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : “สัประรุษ” คือ สัปปุรุษ หมายถึง ผู้ที่มีศรัทธาในพุทธศาสนา
8. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : “พุทธพูม ป้จเจกพูม สาวกพูม” คือ พุทธภูมิ ปัจเจกภูมิ สาวกภูมิ
9. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : “วัตสงสาร” = วัฏสงสาร หมายถึง การเวียนว่ายตายเกิด