จารึก

The Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre

จารึกฐานพระพุทธรูปปางมารวิชัย ในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ น่าน เลขทะเบียน 162/2523

จารึก

จารึกฐานพระพุทธรูปปางมารวิชัย ในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ น่าน เลขทะเบียน 162/2523 ด้านที่ 1

QR-code edit Share on Facebook

เวลาที่โพส โพสต์เมื่อวันที่ 15 ส.ค. 2564 18:49:06

ชื่อจารึก

จารึกฐานพระพุทธรูปปางมารวิชัย ในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ น่าน เลขทะเบียน 162/2523

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

นน. 52, 162/2523, จารึกฐานพระพุทธรูปปางมารวิชัย

อักษรที่มีในจารึก

ธรรมล้านนา

ศักราช

พุทธศักราช 2440

ภาษา

บาลี, ไทย

ด้าน/บรรทัด

จำนวนด้าน 2 ด้าน มี 12 บรรทัด

ผู้อ่าน

เทิม มีเต็ม (พ.ศ. 2530)

ผู้แปล

เทิม มีเต็ม (พ.ศ. 2530)

ผู้ตรวจ

กรมศิลปากร (พ.ศ. 2530)

เชิงอรรถอธิบาย

1. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : จุลศักราช 1259 ตรงกับ พ.ศ. 2440 ในสมัยรัชกาลที่ 5 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ซึ่งขณะนั้นมีพระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดชฯ ครองเมืองน่าน (ระหว่าง พ.ศ. 2436-2461)
2. เทิม มีเต็ม : “ปีเมิงเล้า” คือ ปีระกา นพศก
3. เทิม มีเต็ม : “เดือนยี่” คือ เดือน 2
4. เทิม มีเต็ม : “เพ็ง” หมายถึง วันขึ้น 15 ค่ำ ชาวล้านนาออกเสียงเป็น “เป็ง”
5. เทิม มีเต็ม : “เม็ง” หมายถึง มอญ
6. เทิม มีเต็ม : “วัน 3” หมายถึง วันอังคาร
7. เทิม มีเต็ม : “ไทรวงเม็ด” เป็นชื่อวันไทยแบบหนึ่งในสมัยโบราณ
8. เทิม มีเต็ม : “ปฐมมูลศรัทธา” หมายถึง ผู้ริเริ่มให้ผู้อื่นร่วมทำการกุศล
9. เทิม มีเต็ม : “หมายมี” คือ โดยมี, ได้มี
10. เทิม มีเต็ม : “หนาน” เป็นคำนำหน้าชื่อเรียกบุคคลที่ลาเพศจากพระภิกษุออกมาเป็นฆราวาส
11. เทิม มีเต็ม : “อภิวังสะ” (หรือ อภิวงศ์) เข้าใจว่าบุคคลผู้นี้น่าจะเป็นคนเดียวกันกับที่สร้างพระพุทธรูป นน. 47 และ นน.49 (พระพุทธรูปปางมารวิชัย เลขทะเบียน 154/2523 และ 316/2523 ตามลำดับ) โดยพระพุทธรูปทั้ง 2 องค์สร้างในขณะที่ยังบวชเป็นภิกษุ ส่วนองค์นี้สร้างเมื่อลาจากสมณเพศแล้ว
12. เทิม มีเต็ม : “เค้า” หมายถึง ประธาน, หัวหน้า
13. เทิม มีเต็ม : “ธ่อพร้อม” ใช้ในความหมายว่า “และพร้อม” หรือ “ได้พร้อม”
14. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : คำจารึกที่ตีพิมพ์ในหนังสือ “เมืองน่าน โบราณคดี ประวัติศาสตร์และศิลปะ” เป็น “ไว้” แต่เมื่อพิจารณาจากภาพจารึกแล้วพบว่าเป็น “ไวฺย”
15. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : ในส่วนของคำจารึกไม่สามารถใส่สัญลักษณ์ต่างๆ เช่น จุดใต้พยัญชนะได้ครบทุกตำแหน่ง เนื่องจากจารึกค่อนข้างลบเลือน
16. เทิม มีเต็ม : “หื้อ” หมายถึง ให้