จารึก

The Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre

จารึกบนแผ่นไม้สักที่พิพิธภัณฑ์ฯ พิษณุโลก

จารึก

จารึกบนแผ่นไม้สักที่พิพิธภัณฑ์ฯ พิษณุโลก ด้านที่ 1

QR-code edit Share on Facebook

เวลาที่โพส โพสต์เมื่อวันที่ 11 สิงหาคม 2564 เวลา 19:38:18

ชื่อจารึก

จารึกบนแผ่นไม้สักที่พิพิธภัณฑ์ฯ พิษณุโลก

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

พล. 5, หลักที่ 144 จารึกบนแผ่นไม้สัก ที่พิพิธภัณฑ์ฯ พิษณุโลก

อักษรที่มีในจารึก

ไทยธนบุรี-รัตนโกสินทร์

ศักราช

พุทธศักราช 2386

ภาษา

ไทย

ด้าน/บรรทัด

จำนวนด้าน 1 ด้าน มี 11 บรรทัด

ผู้อ่าน

ประสาร บุญประคอง (พ.ศ. 2517)

เชิงอรรถอธิบาย

1. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : ฉศก หมายถึงจุลศักราชที่ลงท้ายด้วยเลข 6 ในที่นี้ คือ จ.ศ. 1196 ดังนั้น พุทธศักราชที่ถูกต้องคือ 2377 ไม่ใช่ 2376 ดังที่ปรากฏในจารึก
2. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : จิน=จีน?
3. ประสาร บุญประคอง : โคกชี = ชุกชี
4. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : วัดนางพญา อยู่ติดกับวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ พิษณุโลก มีข้อสันนิษฐานว่าเป็นวัดที่สร้างขึ้นในสมัยอยุธยา รัชกาลสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ
5. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : เครื่องบน คือ ส่วนที่เป็นหลังคา เช่น ขื่อ แป เป็นต้น
6. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : ประหาร คือ พระวิหาร
7. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : เมื่อพิจารณาจากภาพจารึกแล้วพบว่าน่าจะเป็น “จ้ดแจง” = จัดแจง
8. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : วิหารพระชินราช ตั้งอยู่ทางด้านทิศตะวันตกของวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ พิษณุโลก เป็นที่ประดิษฐานของพระพุทธชินราช ซึ่ง เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัยขนาดใหญ่ หล่อด้วยทองสำริด สูง 7 ศอก ศิลปะสุโขทัย บานประตูประดับมุขของวิหารแห่งนี้สร้างขึ้นในสมัยอยุธยาโดยพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ มีการสันนิษฐานว่าบานประตูดังกล่าวเป็นต้นแบบของประตูบานกลางของพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม
9. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : ปฏิสังขรณ์ ความหมายในสมัยโบราณหมายถึง การรื้อถอนลงแล้วสร้างขึ้นใหม่ โดยอาจมีรูปแบบหรือตำแหน่งเดิมหรือไม่ก็ได้ ต่างจากปัจจุบันซึ่งหมายถึง การทำให้กลับคืนสู่สภาพอย่างที่เคยเป็นมา
10. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : หมายถึง พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 3)
11. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : สัมฤทธิศก หมายถึงจุลศักราชที่ลงท้ายด้วยเลข 0 ในที่นี้คือ จ.ศ. 1200 ซึ่งตรงกับพ.ศ. 2381 ไม่ใช่ 2380 ดังที่ปรากฏในจารึก
12. ประสาร บุญประคอง : ปีจอสัมฤทธิศกวันศุกร์ เดือน 12 แรม 14 ค่ำ ตรงกับวันที่ 16 พฤศจิกายน พ.ศ. 2381
13. ประสาร บุญประคอง : วันศุกร์ เดือน 6 แรม 14 ค่ำ ปีกุนเอกศก ตรงกับวันที่ 10 พฤษภาคม พ.ศ. 2382
14. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : วัดสมอราย น่าจะหมายถึง วัดราชาธิวาส กรุงเทพ ฯ ในปัจจุบัน
5. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : มาตราเงินโบราณ 10 ตำลึง เท่ากับ 40 บาท (1 ตำลึง = 4 บาท)
16. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : สัปปุรุษ คือ ผู้ที่มีศรัทธาในพระพุทธศาสนา
17. ประสาร บุญประคอง : (วันเสาร์) เดือน 4 ขึ้น 14 ค่ำ ปีเถาะเบญจศก ตรงกับวันที่ 2 มีนาคม พ.ศ. 2386
18. ประสาร บุญประคอง : แรม 6 ค่ำ ตรงกับวันที่ 9 มีนาคม พ.ศ. 2386