เชิงอรรถอธิบาย |
1. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : ศุภมัสดุ มาจากภาษาสันสกฤตคำว่า ศุภํ + อัสตุ หมายถึงความดี/ความงามจงมี
2. ประสาร บุญประคอง : ข้อความในวงเล็บในคำจารึกทั้งหมด ปัจจุบันอักษรลบเลือนหายไป จึงนำเอาข้อความที่คัดไว้เดิมมาเพิ่มเติมลงไว้ให้ครบบริบูรณ์
3. ประสาร บุญประคอง : ปีมะเมียฉศกเหมันตฤดูเดือนยี่ ขึ้น 11 ค่ำวันเสาร์ ที่ถูกเป็นปีมะเมียฉศกเหมันตฤดูเดือนยี่ ขึ้น 11 ค่ำ วันศุกร์ ตรงกับวันที่ 9 มกราคม จุลศักราช 1196 (พ.ศ. 2376)
4. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : ปากน้ำแหลมสิงห์ อยู่ในอำเภอแหลมสิงห์ จังหวัดจันทบุรีในปัจจุบัน
5. ประสาร บุญประคอง : คือ 10 เส้น 13 วา 2 ศอก 1 คืบ 10 นิ้ว
6. ประสาร บุญประคอง : คือ 60 เส้น 3 วา 1 คืบ
7. ประสาร บุญประคอง : ณ วันเสาร์ เดือน 4 ขึ้น 11 ค่ำ ตรงกับวันที่ 27 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2378 จ.ศ. 1197 ปีมะแมสัปตศก
8. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : กรัก คือ แก่นขนุนใช้ย้อมผ้า
9. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : พระอริยะเมตไตรย คือ อนาคตพุทธเจ้า ซึ่งจะลงมาตรัสรู้หลังจากพระพุทธเจ้าองค์ปัจจุบันปรินิพพานไปแล้ว 5,000 ปี
10. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : มหาบริจาคทั้ง 5 คือ การสละอย่างใหญ่ของพระโพธิสัตว์ตามที่อรรถกถาแสดงไว้มี 5 อย่างคือ (1) ธนบริจาค สละทรัพย์สมบัติเป็นทาน (2) อังคบริจาค สละอวัยวะเป็นทาน (3) ชีวิตบริจาค สละชีวิตเป็นทาน (4) บุตรบริจาค สละลูกเป็นทาน (5) ทารบริจาค สละเมียเป็นทาน
11. ประสาร บุญประคอง : จริยาทั้ง 3 คือ โลกัตถจริยา, ญาตัตถจริยา, พุทธัตถจริยา
12. ประสาร บุญประคอง : เสนังกระบิลทิศ (น่าจะเป็นเสนังกรามิตุทิศ?) แปลว่า อุทิศต่อหมู่สัตว์หาประมาณมิได้
13. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : สังสารทุกข์ หมายถึง ทุกข์จากการเวียนว่ายตายเกิด
|