จารึก

The Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre

จารึกประวัติการทำสังคายนาและรายนามพระสงฆ์

จารึก

จารึกประวัติการทำสังคายนาและรายนามพระสงฆ์ ด้านที่ 1

QR-code edit Share on Facebook

เวลาที่โพส โพสต์เมื่อวันที่ 14 กรกฎาคม 2564 เวลา 15:22:48

ชื่อจารึก

จารึกประวัติการทำสังคายนาและรายนามพระสงฆ์

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

หลักที่ 289 จารึกประวัติการทำสังคายนาและรายนามพระสงฆ์, พล. 3

อักษรที่มีในจารึก

ไทยสุโขทัย, ขอมสุโขทัย

ศักราช

พุทธศักราช (หลัง) 1935

ภาษา

บาลี, ไทย

ด้าน/บรรทัด

จำนวน 3 ด้าน ด้านที่ 1 มี 13 บรรทัด, ด้านที่ 2 มี 58 บรรทัด และด้านที่ 3 มี 38 บรรทัด

ผู้อ่าน

1) ฉ่ำ ทองคำวรรณ (พ.ศ. 2534)
2) ประเสริฐ ณ นคร และเทิม มีเต็ม (พ.ศ. 2534)

ผู้ปริวรรต

ฉ่ำ ทองคำวรรณ (พ.ศ. 2534)

ผู้ตรวจ

คณะกรรมการชำระประวัติศาสตร์ไทยและจัดพิมพ์เอกสารทางประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม และโบราณคดี สำนักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี (พ.ศ. 2534)

เชิงอรรถอธิบาย

1. เทิม มีเต็ม : “อรหนฺเตหิ สทฺธึ ปยฺจหิ สเตหิ …… ลิ” แปลว่า เมื่อพระพุทธเจ้าปรินิพพานแล้วได้ 3 เดือน พระมหากัสสปเถร พร้อมด้วยพระอรหันต์ 500 ได้กระทำปฐมสังคายนา
2. เทิม มีเต็ม : “ปรินิพฺพานโต ….. นาม เถโร สตฺตสตอรหนฺเตหิสทฺธึ ….” แปลว่า เมื่อพุทธศักราชล่วงแล้วได้ 1000 ปี พระยสเถรพร้อมด้วยพระอรหันต์ 700 ได้กระทำทุติยสังคายนา
3. เทิม มีเต็ม : “ปรินิพฺพานโต ทฺวินฺนํ วสฺเส …. อโสโก นาม ราชา รชฺชมกาสิ …. เถโร นาม สหสฺสอรหนฺเตหิสทฺธึ” แปลว่า เมื่อพุทธศักราชล่วงแล้วได้ 218 ปี พระเจ้าอโศก ได้ผ่านสมบัติเอกราชในชมพูทวีป พระองค์ยังลาภสักการะให้เกิดในพระพุทธศาสนาเป็นอันมาก จนกระทั่งพวกเดียรถีย์ ซึ่งหวังลาภสักการะได้เข้ามาปลอมบวชในพระพุทธศาสนา แล้วก็สำแดงลัทธิต่างๆ ของตนว่าเป็นพุทธวจนะ เป็นเหตุให้พระพุทธศาสนามัวหมองไป พระโมคคัลลีปุตตเถรพร้อมด้วยพระอรหันต์ 1000 จึงได้กระทำตติยสังคายนา
4. เทิม มีเต็ม : “เทวานมฺปิยติสฺโส” แปลว่า ในสมัยพุทธศักราช 218 นั้น พระเจ้าเทวานัมปิยดิส ได้เสวยราชสมบัติในลังกาทวีป
5. เทิม มีเต็ม : “โมคฺคลี ปุตฺตเถโร อตฺตโน สทฺธึวิหารริก …. อิตฺติย สมฺพล ภทฺทสาล….” แปลว่า พระโมคคัลปุตตเถร ได้ส่งพระมหินทเถรอันเป็นสัทธิงวิหาริกแห่งตน ไปสู่ลังกาทวีปกับด้วยพระอิตติยเถร พระสัมพลเถร พระภัททสาลเถร
6. เทิม มีเต็ม : “ตุมฺเห” แปลว่า พระโมคคลีปุตตเถรซ้ำสั่งพระเถรทุกๆ องค์ว่า ท่านทั้งหลายไปสู่ประเทศและพระนครใดๆ จงตั้งใจทำนุบำรุงพระพุทธศาสนาให้วัฒนารุ่งเรืองไปในประเทศและพระนครนั้นๆ
7. เทิม มีเต็ม : “ปรินิพฺพานโต…..” เนื่องจากข้อความจารึกชำรุด ไม่อาจทราบไดว่าเป็นเรื่องอะไร และเป็นพุทธศักราชเท่าใด