ชะเอม แก้วคล้าย (พ.ศ. 2529)

ชะเอม แก้วคล้าย (พ.ศ. 2529)

กองหอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร (พ.ศ. 2529)

1. ชะเอม แก้วคล้าย : คำว่า (ม)ณฺฑิกา มีอักษรชัดเจนเฉพาะ _ ณฺฑิกา อักษรหน้าตรงกับรอยหินแตกลบเลือนทั้งหมด จึงต้องหาอักษรมาเพิ่ม เพื่อแปลให้ได้ความหมาย โดยพิจารณาถึงคำที่ ณฺ ซ้อน ฑ เช่น คณฺฑิกา ปิณฺฑิกา ภณฺฑิกา มณฺฑิกา และ ลณฺฑิกา เป็นต้น จึงเลือกใช้ มณฺฑิกา เพราะมีความหมายเป็นกลางกว่าศัพท์อื่นๆ
2. ชะเอม แก้วคล้าย : คำว่า พิชานํ ตามรูปศัพท์เป็นเอกพจน์ อยู่หน้ากริยาว่า มี เป็น คือ โหนฺติ ซึ่งมีรูปเป็นเอกพจน์ พิชานํ ก็น่าจะเป็นพหุพจน์ด้วย แต่เมื่อถือว่าเป็นคำวิกติกัตตา (คำอยู่หน้ากิริยาว่า มี เป็น) แม้จะเป็นเอกพจน์ก็ใช้ได้
3. ชะเอม แก้วคล้าย : คำว่า หาสู เป็นปัญหามาก เพราะรูปอักษรอ่านได้หลายอย่าง แต่เมื่อเทียบกับคำว่า พหูนิ ของบรรทัดที่ 9 อักษรล่างเป็นสระ อู เหมือนกัน จึงอ่านเป็น หาสู ซึ่ง The Pali text Society’s Pali-English Dictionary หน้า 731 ให้ความหมายว่า เท่ากับ ปัญญา หรือ ผู้มีปัญญา
4. ชะเอม แก้วคล้าย : คำว่า อมิตา ในบรรทัดที่ 8 เส้นกลางของอักษร อ หายไป ทำให้อ่านเป็นอย่างอื่นได้ แต่เส้นของอักษรมีหยักด้านล่าง ซึ่งลักษณะนี้มีในอักษร อ เท่านั้น และเมื่อเทียบกับคำว่า อฏฺฐกา ในบรรทัดที่ 6 จะเห็นว่า อักษร อ ใกล้เคียงกันมาก
5. ชะเอม แก้วคล้าย : คำว่า ทสสภณฺฑานิ ตามรูปศัพท์ เป็นพหูพจน์ นปุงสกลิงค์ แต่คำขยายคือ อมิตา น่าจะเป็น อมิตานิ เพื่อให้ลิงค์ตรงกัน แต่ ไม่มีคำว่า นิ ในหลักศิลาจารึก จึงต้องลงรูป อมิตา ไว้ ถือว่าเป็นบทขยายลิงควิปลาส
6. ชะเอม แก้วคล้าย : คำว่า ทานพหูนิ ตามรูปศัพท์ เป็นพหูพจน์ นปุงสกลิงค์ แต่คำขยายคือ อมิตา น่าจะเป็น อมิตานิ เพื่อให้ลิงค์ตรงกัน แต่ ไม่มีคำว่า นิ ในหลักศิลาจารึก จึงต้องคงรูป อมิตา ไว้ ถือว่าเป็นบทขยายลิงควิปลาส