จารึก

The Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre

จารึกภูเขียว

จารึก

จารึกภูเขียว ด้านที่ 1

QR-code edit Share on Facebook

เวลาที่โพส โพสต์เมื่อวันที่ 26 มิ.ย. 2564 20:58:02

ชื่อจารึก

จารึกภูเขียว

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

Stèle de Phu Khiao Kao (K. 404), K. 404, ชย. 1, 14/2508

อักษรที่มีในจารึก

ขอมโบราณ

ศักราช

พุทธศตวรรษ 15

ภาษา

สันสกฤต, เขมร

ด้าน/บรรทัด

จำนวนด้าน 1 ด้าน มี 11 บรรทัด

ผู้อ่าน

1) ยอร์ช เซเดส์ (พ.ศ. 2507)
2) ชะเอม แก้วคล้าย (พ.ศ. 2529), (พ.ศ. 2532)

ผู้แปล

1) ยอร์ช เซเดส์ (พ.ศ. 2507)
2) ชะเอม แก้วคล้าย (พ.ศ. 2529), (พ.ศ. 2532)

ผู้ตรวจ

กองหอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร (พ.ศ. 2529)

เชิงอรรถอธิบาย

1. ชะเอม แก้วคล้าย : ศิลาจารึกหลักนี้ แต่งประโยคประกอบวิภัตติไม่ถูกต้องตามหลักภาษา บทขยายประกอบเป็นสตรีลิงค์บ้างปุงลิงค์บ้าง ทั้งๆ ที่ประธานของประโยคคือ จุฑามณี เป็นสตรีลิงค์
2. ชะเอม แก้วคล้าย : จุฑามณีในศิลาจารึกน่าจะเป็นองค์เดียวกันกับพระนางชัยราชจุฑามณี ธิดาของพระเจ้าหรรษวรมัน กับพระนางลักษมี ตรงใจ หุตางกูร : ในหนังสือ The Ancient Khmer Empire ของ Lawrence P. Briggs อธิบายว่า ชื่อ จูทามณี นี้เป็นชื่อที่ ศ. ยอร์ช เซเดส์ เรียกย่อๆ มาจากชื่อ ชัยราชจูทามณี ซึ่งคำว่า “ชัยราช” นี้ น่าจะใส่เพื่อแสดงความสัมพันธ์กับชัยวรมันที่ 7 แต่อย่างไรก็ตาม เนื่องจากรูปแบบอักษรอยู่ในช่วงพุทธศตวรรษที่ 15 จึงไม่น่าเป็นไปได้ว่า “จุฑามณี” ในจารึกหลักนี้ จะเป็นพระองค์เดียวกันกับ “ชัยราชจูทามณี” ผู้เป็นราชธิดาของพระเจ้าหรรษวรมันที่ 3 (พ.ศ. 1609 - 1633) ผู้เป็นพระราชมารดาของพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 (พ.ศ. 1724-1758?)
3. ชะเอม แก้วคล้าย : คำว่า “- ชคทิต -” น่าจะเป็น ชคต + ทิต เพราะ “ทิต” คือ “หิต” ที่แปลงอักษร “ห” เป็นอักษร “ท”
4. ชะเอม แก้วคล้าย : คำว่า “- สฺวรฺคา -” เป็นบทคุณสตรีลิงค์ แปลว่า ใส่ใจ น้อมใจไป
5. ชะเอม แก้วคล้าย : คำว่า “- มิกปฺรชฺาลงฺการสฺ -” เป็นบทคุณปุงลิงค์ แต่ประธานเป็นสตรีลิงค์
6. ชะเอม แก้วคล้าย : คำว่า “- โพฺรทิตา -” มาจาก พร + อุทิตา แปลว่า ผู้เกิดในสกุลสูง
7. ชะเอม แก้วคล้าย : คำว่า “- สิงฺหวรฺมฺม (ณะ) -” รูป “ห” น่าจะเป็นอักษร “ฆ” แต่เพื่อให้ได้ความหมายจึงอ่านเป็น สิงห
8. คณะทำงานฐานข้อมูลจารึกฯ (2547) : คำว่า “- ราชฺยพลศกฺตฺยพฺฤทฺธิ -” พิจารณาจากข้อความในจารึกพบว่าจารึกเป็น “ราชฺญพลศกฺตฺยพฺฤทฺธิ” คือเห็น พยัญชนะตัวเชิงที่อยู่ใต้ ช เป็นพยัญชนะตัวเชิง ญ ชัดเจน จึงไม่น่าจะเป็น “ราชฺย . . .” แต่น่าจะเป็น “ราชฺญ . . .” ตรงใจ หุตางกูร : คำว่า “- ราชฺยพลศกฺตฺยพฺฤทฺธิ -” ในคำอ่านของ ศ. ยอร์ช เซเดส์ เป็น “- ปฺรชฺาพลศกฺติพฺฤทฺธิ -”
9. ชะเอม แก้วคล้าย : คำว่า “- สฺราทฺธา -” แสดงถึงความผิดพลาดในการใช้คำ เพราะน่าจะเป็น ศฺราทฺธา0. ชะเอม แก้วคล้าย : คำว่า “- ลกฺษฺมิ (ช) ตมณฺยา -” อักษร “ช” ไม่ชัดเจน จึงเติมตามที่เข้าใจว่าน่าจะเป็นอย่างนั้น ส่วนอักษร “ย” ที่ “มณฺยา” บางสำเนาจะมองเห็นเป็นรูปอักษร “ส”
11. ชะเอม แก้วคล้าย : คำว่า “- ปฺรหฺลาท (ติ) -” ได้เติม “ติ” เข้าไปด้วยเพื่อให้เป็นกริยาโดยสมบูรณ์ ตรงใจ หุตางกูร : ตามที่พิมพ์ในวารสาร ศิลปากร พิมพ์เป็น “- ปฺรหลาท (ติ) -” คำนี้ ศ. ยอร์ช เซเดส์ อ่านได้เพียง “ปฺร - - - -” ต่อมา อ. ชะเอม แก้วคล้าย อ่านและตีพิมพ์ลงในหนังสือ จารึกในประเทศไทย เล่ม 3 เป็น “ปฺรหฺลาท (ติ)” สังเกตว่ามี “จุด” ใต้อักษร “ห” เมื่อตรวจสอบกับสำเนาจารึกแล้วก็พบว่าต้องมี “จุด” ใต้อักษร “ห” จึงจะถูกต้อง เข้าใจว่า การตีพิมพ์ในวารสาร ศิลปากร คงตีพิมพ์ตกหล่นไป เนื่องจาก ในส่วนอธิบายคำศัพท์นั้น คำศัพท์ทุกคำที่ยกมาจากจารึก ไม่มี “จุด” ใต้อักษรเลยแม้แต่คำเดียว ดังนั้น คำที่ถูกต้องตามที่ อ. ชะเอม แก้วคล้าย อ่านคือ “ปฺรหฺลาท (ติ)” ดังนั้น ในฐานข้อมูลนี้จึงลงคำที่ถูกต้องไว้r