จารึก

The Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre

จารึกวัดถ้ำสุวรรณคูหา 1

จารึก

จารึกวัดถ้ำสุวรรณคูหา 1 ด้านที่ 2

QR-code edit Share on Facebook

เวลาที่โพส โพสต์เมื่อวันที่ 17 ก.พ. 2555 17:18:21

ชื่อจารึก

จารึกวัดถ้ำสุวรรณคูหา 1

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

อด. 1

อักษรที่มีในจารึก

ไทยน้อย, ธรรมอีสาน

ศักราช

พุทธศักราช 2115

ภาษา

บาลี, ไทย

ด้าน/บรรทัด

จำนวนด้าน 2 ด้าน มี 39 บรรทัด ด้านที่ 1 มี 20 บรรทัด ด้านที่ 2 มี 19 บรรทัด

ผู้อ่าน

1) บุญนาค สะแกนอก (พ.ศ. 2529)
2) ธวัช ปุณโณทก (พ.ศ. 2530)

ผู้แปล

1) บุญนาค สะแกนอก (พ.ศ. 2529)
2) ธวัช ปุณโณทก (พ.ศ. 2530)

ผู้ตรวจ

กองหอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร (พ.ศ. 2529)

เชิงอรรถอธิบาย

1. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “สงฺกฺราช”
2. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านและปริวรรตเป็น “02”
3. ล้อม เพ็งแก้ว : ธวัช ปุณโณทก เสนอคำอ่านว่าเป็น ศักราช 934 มาสเกณฑ์ 11463 หรคุณ 351476 พิจารณาตัวเลขมาสเกณฑ์และหรคุณด้านนี้แล้วเห็นชัดว่าต่างกันมากจนเหลือเชื่อ จึงได้คำนวณมาสเกณฑ์และหรคุณวันเถลิงศกของปี จ.ศ. 934 เพื่อตรวจสอบ ปรากฏว่า ในปีดังกล่าวนี้ วันเถลิงศกมีมาสเกณฑ์เท่ากับ 11552 หรคุณเท่ากับ 341153 จะเห็นว่าตัวเลขมาสเกณฑ์และหรคุณที่ ธวัช ปุณโณทก อ่านไว้ มีจำนวนแตกต่างกับมาสเกณฑ์และหรคุณวันเถลิงศกเป็นอย่างมาก และยังไม่สอดคล้องกันอีกด้วย คือ มาสเกณฑ์ในจารึกน้อยกว่ามาสเกณฑ์วันเถลิงศกถึง 89 เดือน ส่วนหรคุณในจารึกกลับมากกว่าหรคุณวันเถลิงศกถึง 10323 วัน จึงมีความเห็นว่า ตัวเลขด้านที่ 2 นี้ น่าจะเป็น จ.ศ. 934 มาสเกณฑ์ 11563 หรคุณ 341476
4. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “มาสเกณ”
5. นวพรรณ ภัทรมูล : ล้อม เพ็งแก้ว เสนอว่า วันหรคุณน่าจะเป็น 341476 เพราะจะตรงกับเดือน 4 ขึ้น 15 ค่ำ พอดี
6. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “ปี”
7. นวพรรณ ภัทรมูล : ปีเตาสัน, ปีเต่าสัน = ชื่อปีไทยแบบโบราณ ตรงกับปีวอก จัตวาศก ตามจุลศักราช
8. นวพรรณ ภัทรมูล : เพ็ง = วันเพ็ญ คือวันที่พระจันทร์เต็มดวง หรือวันขึ้น 15 ค่ำ
9. ธวัช ปุณโณทก : วัน 2 = วันจันทร์
10. ธวัช ปุณโณทก : มื้อ = วัน
11. ธวัช ปุณโณทก : รวายสี = ชื่อวันของอีสาน ใช้แบบเดียวกับภาคเหนือ
12. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านและปริวรรตเป็น “ยามพาดลันคำ” แปลว่า เวลาขมุกขมัวก่อนค่ำ
13. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “ษุภมสัตุ”
14. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “สัมเดัจ”
15. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “โพฺรทิสัตไอยกศฺรราชสิทฺธิเดัจลึไช”
16. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านและปริวรรตเป็น “ไกลภูวมาธิบดี”
17. ธวัช ปุณโณทก : จารึกด้านนี้สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2115 กล่าวถึงพระเจ้าสุมังคลาโพธิสัตว์ฯ แสดงให้เห็นว่าได้สิ้นสุดรัชกาลพระไชยเชษฐาฯ แล้ว ซึ่งพงศาวดารลาว ฉบับกะซวงสึกสาทิกานลาวได้กล่าวว่าพระเจ้าไชยเชษฐาฯ ถอยทัพออกจากเวียงจันทน์ (หนีกองทัพพะม่า) เมื่อ พ.ศ. 2114 แล้วสาบสูญกับการไปทัพครั้งนั้น แผ่นดินว่างกษัตริย์อยู่ระยะหนึ่งกว่า 2 ปี แต่จากหลักฐานศิลาจารึกวัดถ้ำสุวรรณคูหานี้ ยืนยันว่ามีกษัตริย์ครองราชย์สืบต่อ (คงเว้นระยะเวลาสั้น) ในปี พ.ศ. 2115 หรือก่อนหน้านี้ จากพระนามของพระองค์อาจจะส่อให้เห็นว่าเป็นปู่ของพระหน่อแก้ว ที่ปรากฏพระนามในจารึกหลักนี้ว่า “รัตนประโชติเสตตคัชอัศจันทสุวรรณขัคคสาลราชกุมาร” และพระนามนี้ได้ปรากฏอยู่ในศิลาจารึก วัดบ้านน้ำโมง อ. ท่าบ่อ จ. หนองคาย อีกด้วย
18. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “ใน”
19. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก ปริวรรตเป็น “บพิตรรตนประโชติเสตตคัชอัศจรรย์สุวรรณขัคขสาลราชกุมาร”
20. ธวัช ปุณโณทก : ตน = สรรพนามของกษัตริย์, พระสงฆ์, พระพุทธรูป
21. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก ปริวรรตเป็น “จุฬประสา”
22. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “วดัสุพรันนะครุหา”
23. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “ใน”
24. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “มิ”
25. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “สํเดัจ”
26. ธวัช ปุณโณทก : ปลงประสิทธิราชอาชญา = ประกาศพระบรมราชโองการ
27. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก ปริวรรตเป็น “วัดสุพรรณคูหา”
28. ธวัช ปุณโณทก : ภายใน = ภายในคณะสงฆ์
29. ธวัช ปุณโณทก : ภายนอก = ฆราวาส คือ ภายนอกคณะสงฆ์
30. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก ปริวรรตเป็น “พระยาพลเศิก”
31. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “ราชวัด”
32. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “พรญาท”
33. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “พินันมนติ” และปริวรรตเป็น “ภินันทมนตรี”
34. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “เปัน”
35. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “ให้”
36. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “เขัด”
37. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “วดั”
38. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “เปัน”
39. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “เขัด”
40. ธวัช ปุณโณทก : กลวม = คล่อม, ครอบไว้
41. ธวัช ปุณโณทก : ด้านแลด้านแลพันวา = ด้านละ 1,000 วา
42. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “ไห”
43. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “ไชเชัดถา”
44. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “ไห”
45. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “นนั”
46. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “พู”
47. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก ปริวรรตเป็น “สุพรรณ”
48. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “คูหา”
49. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “สบัพันญเจา”
50. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “คฺรวั”
51. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “อยาคุบอยาชีง”
52. ธวัช ปุณโณทก : ข้อย = ข้า, ข้าโอกาส, ข้าพระ, เลกวัด
53. นวพรรณ ภัทรมูล : อย่าคุปอยาชิง, อย่าคลุปอย่าชิง = อย่าช่วงอย่าชิง (ธวัช ปุณโณทก : คลุบชิง = ช่วงชิง, ตะครุบช่วงชิง)
54. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “ลูน”
55. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “ใหม”
56. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “อยา”
57. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “ให”
58. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “ผูใด”
59. ธวัช ปุณโณทก : ลุน = ภายหลัง
60. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “เขัด”
61. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “ฝุง”
62. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “ให”
63. นวพรรณ ภัทรมูล : ธวัช ปุณโณทก อ่านเป็น “ให”
64. นวพรรณ ภัทรมูล : ฝูง = พวก, หมู่