1. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : กรมสมเด็จพระปรมานุชิตชิโนรส มีพระชนมายุอยู่ในสมัยรัชกาลที่ 1-รัชกาลที่ 4 ทรงเป็นพระโอรสของพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกกับเจ้าจอมมารดาจุ้ย ประสูติเมื่อ พ.ศ. 2333 พระนามเดิมคือ พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าวาสุกรี ออกผนวชเมื่อพระชันษาได้ 12 ปี ประทับ ณ วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม ในสมัยรัชกาลที่ 2 ทรงเป็นพระอาจารย์ของเจ้านายหลายพระองค์ ต่อมารัชกาลที่ 3 ทรงตั้งให้เป็นเจ้าคณะกลาง ดูแลวัดต่างๆ ในกรุงเทพฯ และในสมัยรัชกาลที่ 4 ทรงดำรงตำแหน่งเป็นพระสังฆราช ทรงสิ้นพระชนม์ใน พ.ศ. 2396
2. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : กะไหล่ คือ การเคลือบวัตถุที่เป็นโลหะด้วยเงินหรือทอง โดยใช้ปรอทละลายเงินหรือทองแล้วทาลงบนวัตถุที่ต้องการ จากนั้นจึงไล่ปรอทออกด้วยความร้อน
3. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : พระเพลา หมายถึง ตัก
4. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : วัดชุมพลนิกายาราม ตำบลบ้านเลน อำเภอบางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา พระเจ้าปราสาททองทรงสถาปนาขึ้นใน พ.ศ. 2173 และได้รับการปฏิสังขรณ์ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (ร. 4)
5. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : จุลศักราช 1226 ตรงกับ พ.ศ. 2407
6. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : พระพุทธรูปนิรันตราย ถูกพบบริเวณชายป่า แขวงเมืองปราจีนบุรี โดยมีผู้นำมาถวายรัชกาลที่ 4 พระองค์ได้พระราชทานนาม “นิรันตราย” เนื่องจากแคล้วคลาดจากอันตรายมาได้ถึง 2 ครั้ง ต่อมาโปรดให้หล่อพระพุทธรูปพิมพ์เดียวกับพระนิรันตรายด้วยทองเหลือง แล้วหล่อกะไหล่ด้วยทองคำ 18 องค์ เท่ากับจำนวนปีที่ทรงครองราชสมบัติ แล้วดำริว่าจะทรงหล่อปีละ 1 องค์โดยถวายพระนามพระพุทธรูปว่าพระนิรันตรายทั้งสิ้น แต่ยังดำเนินการไม่เสร็จ พระองค์ก็สวรรคต รัชกาลที่ 5 จึงโปรดให้ช่างดำเนินการหล่อกะไหล่ทองพระพุทธรูปทั้งหมดจนเสร็จ แล้วพระราชทานแด่วัดฝ่ายธรรมยุติกนิกายตามพระราชประสงค์ของรัชกาลที่ 4 (ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ใน “จารึกพระพุทธรูปนิรันตราย”)
7. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : พระพุทธนฤมลธรรโมภาส คือ พระประธานในอุโบสถวัดนิเวศธรรมประวัติ ประทับนั่งขัดสมาธิเพชร หน้าตักกว้าง 22 นิ้วครึ่ง สูง 36 นิ้วครึ่ง สร้างเสร็จเมื่อ พ.ศ. 2420 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดให้พระองค์เจ้าประดิษฐ์วรการซึ่งทรงเป็นช่างฝีมือเยี่ยม หล่อพระพุทธรูปองค์นี้ขึ้น
8. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : เรือนแก้วคือ กรอบมีลวดลายล้อมพระพุทธรูป
9. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : คือ วันจันทร์ เดือน 4 ขึ้น 11 ค่ำ

ประสาร บุญประคอง (พ.ศ. 2517)

คณะกรรมการจัดพิมพ์เอกสารทางประวัติศาสตร์ สำนักนายกรัฐมนตรี (พ.ศ. 2517)