ประสาร บุญประคอง (พ.ศ. 2521)

แสง มนวิฑูร (พ.ศ. 2521)

1. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : พระปฐมเจดีย์ เดิมเป็นสถาปัตยกรรรมสมัยทวารวดี นักวิชาการสันนิษฐานว่าน่าจะสร้างขึ้นในพุทธศตวรรษที่ 12 สำหรับรูปแบบที่เห็นในปัจจุบันเป็นเจดีย์ที่สร้างครอบองค์เดิมในสมัยรัชกาลที่ 4
2. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ใน จารึกธรรมจักร 1, จารึกเยธมฺมา 1-3 และ จารึกเยธมฺมา 6
3. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : จารึกดังกล่าวใช้อักษรปัลลวะ อายุราวพุทธศตวรรษที่ 11-12
4. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : คาถาเยธมฺมา เป็นคาถาที่คัดมาจากคัมภีร์มหาวรรค พระวินัยปิฎก ที่ว่า “เย ธมฺมา เหตุปฺปภวา เตส เหตุ ตถาคโต อาห เตสญฺจ โย นิโรโธ เอว วาที มหาสมโณติ” แปลว่า ธรรมทั้งหลายเหล่าใดเกิดแต่เหตุ พระตถาคตเจ้าตรัสเหตุของธรรมทั้งหลายเหล่านั้น และความดับของธรรมทั้งหลายเหล่านั้น พระมหาสมณเจ้าทรงมีคำสอนอย่างนี้
5. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : คือ วันพฤหัสบดี เดือน 4 แรม 12 ค่ำ (เริ่มนับจากวัน1 คือ วันอาทิตย์) ส่วน ฉศก คือ จุลศักราชที่ลงท้ายด้วยเลข 6 ในที่นี้คือ จ.ศ. 1226 ตรงกับ พ.ศ. 2407 (จ.ศ. อายุน้อยกว่า พ.ศ. 1181 ปี)
6. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : “ดอกเตอยอนสไกร” ในประชุมศิลาจารึกภาคที่ 2 เป็น “ดอกเตอยอนสไกว” พร้อมทั้งมีวงเล็บอธิบายว่า คือ Dr. John Squire (เมื่อพิจารณาจากภาพจารึกปรากฏว่าอักษรลบเลือน)
7. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : เมืองพุทธคยา ปัจจุบันอยู่ในการปกครองของรัฐพิหาร ประเทศอินเดีย
8. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : มัชฌิมประเทศ หมายถึง ประเทศอินเดีย
9. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : เมืองปาฏลีบุตร ปัจจุบันคือ เมืองปัฏนะ ในประเทศอินเดีย
10. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : สัปตศก คือ จุลศักราชที่ลงท้ายด้วยเลข 7 ในที่นี้คือ จ.ศ. 1227 (พ.ศ. 2408) ในสมัยรัชกาลที่ 4 สำหรับเลข 15 ที่เขียนกำกับไว้ด้านบนเป็นเลขที่บอกถึงลำดับปีที่ ร. 4 ครองราชย์ คือ กล่าวคือ เป็นปีที่ 15 ในการครองราชย์ของพระองค์ การเขียนศกที่มีเลขบอกลำดับในลักษณะเช่นนี้ เป็นพระบรมราชโองการของรัชกาลที่ 4 (ดูเพิ่มเติมได้ใน ประชุมประกาศรัชกาลที่ 4)