โพสต์เมื่อวันที่ 13 ก.พ. 2550 13:59:58 ( อัพเดทเมื่อวันที่ 24 ก.ค. 2562 20:44:00 )
ชื่อจารึก |
จารึกคำนมัสการพระมหาโมคคัลลานะ ๑ |
ชื่อจารึกแบบอื่นๆ |
หลักที่ ๒๗๓ จารึกบนหินอ่อน |
อักษรที่มีในจารึก |
ขอมธนบุรี-รัตนโกสินทร์ |
ศักราช |
ไม่ปรากฏศักราช |
ภาษา |
บาลี |
ด้าน/บรรทัด |
จำนวนด้าน ๑ ด้าน มี ๘ บรรทัด |
วัตถุจารึก |
หินอ่อน สีขาว |
ลักษณะวัตถุ |
แผ่นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า |
ขนาดวัตถุ |
กว้าง ๒๑ ซม. สูง ๒๔ ซม. หนา ๓ ซม. |
บัญชี/ทะเบียนวัตถุ |
๑) กองหอสมุดแห่งชาติ กำหนดเป็น “อย. ๖๗” |
ปีที่พบจารึก |
ไม่ปรากฏหลักฐาน |
สถานที่พบ |
ฐานชุกชีไม้ ชั้นสอง ด้านซ้ายของพระพุทธนฤมลธรรโมภาส ในพระอุโบสถวัดนิเวศธรรมประวัติ ตำบลบ้านเลน อำเภอบางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา |
ผู้พบ |
ไม่ปรากฏหลักฐาน |
ปัจจุบันอยู่ที่ |
ฐานชุกชีไม้ ชั้นสอง ด้านซ้ายของพระพุทธนฤมลธรรโมภาส ในพระอุโบสถวัดนิเวศธรรมประวัติ ตำบลบ้านเลน อำเภอบางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา |
พิมพ์เผยแพร่ |
ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ ๖ ตอนที่ ๒ (พระนคร : สำนักนายกรัฐมนตรี, ๒๕๒๑), ๒๐๑-๒๐๒. |
ประวัติ |
จารึกหลักนี้ นายประสาร บุญประคอง เป็นผู้อ่าน โดยมีการตีพิมพ์ลงใน ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ ๖ ตอนที่ ๒ ใน พ.ศ. ๒๕๒๑ โดยเรียกว่า “หลักที่ ๒๗๓ จารึกบนหินอ่อน” ปัจจุบันอยู่ที่ผนังพระอุโบสถวัดนิเวศธรรมประวัติ ตำบลบ้านเลน อำเภอบางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา วัดนิเวศธรรมประวัติ ตั้งอยู่ตรงข้ามกับพระราชวังบางปะอิน ร. ๕ โปรดให้สร้างพระอุโบสถตามแบบโบสถ์คริสต์ ในศิลปะโกธิค (Gothic) ยุคกลางของยุโรป ประตู, หน้าต่างประดับด้วยกระจกสี เหนือประตูพระอุโบสถมีพระบรมรูป ร. ๕ ทรงเครื่องต้น ทำจากกระจกสีเช่นเดียวกัน ส่วนพระประธานเป็นฝีพระหัตถ์ของพระองค์เจ้าประดิษฐ์วรการ ได้รับพระราชทานนามว่า “พระพุทธนฤมลธรรโมภาส” วัดแห่งนี้สร้างเสร็จเมื่อ พ.ศ. ๒๔๒๑ ร. ๕ โปรดให้เป็นวัดฝ่ายธรรมยุติกนิกาย จารึกที่กล่าวนมัสการพระอรหันต์ ในวัดนิเวศธรรมประวัตินี้ มีจำนวน ๑๖ หลัก นมัสการพระอรหันต์ ๘ องค์ ได้แก่ พระอัญญาโกณฑัญญะ พระมหากัสสปะ พระสารีบุตร พระอุบาลี พระอานนท์ พระกัจจายนะ พระโมคคัลลานะ และพระราหุล โดยแต่ละองค์มีจารึกที่กล่าวถึงองค์ละ ๒ หลัก |
เนื้อหาโดยสังเขป |
กล่าวนมัสการพระโมคคัลลานะ ผู้เป็นเลิศกว่าผู้อื่นในทางมีฤทธิ์มาก |
ผู้สร้าง |
ไม่ปรากฏหลักฐาน |
การกำหนดอายุ |
รศ. ดร. สุภาพรรณ ณ บางช้าง กล่าวถึงจารึกหลักนี้ในหนังสือ “วิวัฒนาการงานเขียนภาษาบาลีในประเทศไทย : จารึก ตำนาน พงศาวดาร สาส์น ประกาศ” โดยสันนิษฐานว่า น่าจะถูกสร้างขึ้นในคราวเดียวกับการสร้างพระนฤมลธรรโมภาสเมื่อ พ.ศ. ๒๔๒๑ (สมัยรัชกาลที่ ๕) |
ข้อมูลอ้างอิง |
เรียบเรียงข้อมูลโดย : พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., ๒๕๔๘, จาก : |