จารึกที่พระตำหนักปั้นหย่า 2

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

หลักที่ 169 จารึกที่พระตำหนักปั้นหย่า

อักษรที่มีในจารึก

ไทยธนบุรี-รัตนโกสินทร์

ศักราช

พุทธศักราช 2393-2411

ภาษา

ไทย

ด้าน/บรรทัด

จำนวนด้าน 1 ด้าน มี 4 บรรทัด

วัตถุจารึก

หินชนวนสีเทา

ลักษณะวัตถุ

แผ่นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า

ขนาดวัตถุ

กว้าง 28 ซม. สูง 13 ซม. หนา 1 ซม.

บัญชี/ทะเบียนวัตถุ

ในหนังสือ ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 6 ตอนที่ 1 กำหนดเป็น “หลักที่ 169 จารึกที่พระตำหนักปั้นหย่า”

ปีที่พบจารึก

ไม่ปรากฏหลักฐาน

สถานที่พบ

พระตำหนักปั้นหย่า วัดบวรนิเวศวิหาร แขวงวัดบวรนิเวศ เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร

ผู้พบ

ไม่ปรากฏหลักฐาน

ปัจจุบันอยู่ที่

พระตำหนักปั้นหย่า วัดบวรนิเวศวิหาร แขวงวัดบวรนิเวศ เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร (สำรวจเมื่อ 10 พฤษภาคม 2558)

พิมพ์เผยแพร่

ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 6 ตอนที่ 1 (กรุงเทพฯ : สำนักนายกรัฐมนตรี, 2517), 70.

ประวัติ

ศิลาจารึกนี้ นายประสาร บุญประคอง เป็นผู้อ่าน โดยมีการตีพิมพ์ลงใน ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 6 ตอนที่ 1 ใน พ.ศ. 2517 โดยเรียกว่า “หลักที่ 169 จารึกที่พระตำหนักปั้นหย่า” ปัจจุบันอยู่ที่พระตำหนักปั้นหย่า วัดบวรนิเวศวิหาร แขวงวัดบวรนิเวศ เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร
ข้อความที่ปรากฏบนจารึกหลักนี้เหมือนกับในจารึกที่พระตำหนักปั้นหย่า 3 ซึ่งอยู่ทางด้านขวาของตำหนักทุกประการ และทั้ง 2 หลักนี้มีความสัมพันธ์กับจารึกที่พระตำหนักปั้นหย่า 1 โดยมีเนื้อหาเดียวกัน แต่หลักที่ 1 ให้รายละเอียดต่างๆ มากกว่าอีก 2 หลัก (ดูเพิ่มเติมใน “จารึกที่พระตำหนักปั้นหย่า 1”)

เนื้อหาโดยสังเขป

พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (ร. 4) ทรงมีพระบรมราชโองการ ประกาศห้ามผู้หญิงขึ้นไปบนพระตำหนักปั้นหย่าอย่างเด็ดขาด ไม่ว่าจะเป็นเด็ก หญิงสาว หรือคนชรา

ผู้สร้าง

พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (ร. 4) แห่งราชวงศ์จักรี

การกำหนดอายุ

กำหนดอายุจากข้อความที่ปรากฏในจารึกซึ่งทำให้ทราบว่าผู้สร้างจารึกนี้ คือ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (ร. 4) (ครองราชย์ พ.ศ. 2393-2411) ดังนั้นจารึกนี้น่าจะมีอายุอยู่ในช่วงเวลาดังกล่าว

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2548, จาก :
ประสาร บุญประคอง, “หลักที่ 169 จารึกที่พระตำหนักปั้นหย่า,” ใน ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 6 ตอนที่ 1 : ประมวลจารึกสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ที่พบในภาคเหนือ ภาคตะวันออก และภาคกลาง (กรุงเทพฯ : คณะกรรมการจัดพิมพ์เอกสารทางประวัติศาสตร์ สำนักนายกรัฐมนตรี, 2517), 70.

ภาพประกอบ

ภาพถ่ายจารึกจาก : โครงการพัฒนาฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน), สำรวจเมื่อ 10 พฤษภาคม 2558