จารึกสุรินทร์ 2

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

ศิลาจารึกสุรินทร์ อักษรขอม ภาษาสันสกฤต ประมาณ พุทธศตวรรษที่ 18, สร. 6, เลขทะเบียนโบราณวัตถุที่ 42/396/2517, เลขทะเบียนโบราณวัตถุที่ 42/32/2555

อักษรที่มีในจารึก

ขอมโบราณ

ศักราช

พุทธศตวรรษ 18

ภาษา

สันสกฤต

ด้าน/บรรทัด

จำนวนด้าน 3 ด้าน มี 31 บรรทัด ด้านที่ 1 มี 9 บรรทัด ด้านที่ 2 มี 11 บรรทัด ด้านที่ 3 มี 11 บรรทัด

วัตถุจารึก

ศิลา

ลักษณะวัตถุ

หลักสี่เหลี่ยม ชำรุดแตกออกเป็นเศษชิ้นเล็กๆ

ขนาดวัตถุ

กว้าง 20 ซม. สูง 23 ซม. หนา 10 ซม. (โดยประมาณ)

บัญชี/ทะเบียนวัตถุ

1) กองหอสมุดแห่งชาติ กำหนดเป็น “สร. 6”
2) ในหนังสือ จารึกในประเทศไทย เล่ม 4 กำหนดเป็น “จารึกสุรินทร์ 2”
3) ในวารสาร ศิลปากร ปีที่ 32 ฉบับที่ 3 (กรกฎาคม-สิงหาคม 2531) กำหนดเป็น “ศิลาจารึกสุรินทร์ อักษรขอม ภาษาสันสกฤต ประมาณ พุทธศตวรรษที่ 18”

ปีที่พบจารึก

พุทธศักราช 2528

สถานที่พบ

ปราสาทจอมพระ ตำบลจอมพระ อำเภอจอมพระ จังหวัดสุรินทร์

ผู้พบ

เจ้าหน้าที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์

ปัจจุบันอยู่ที่

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สุรินทร์ ตำบลเฉนียง อำเภอเมืองสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์ (สำรวจ 2 ธันวาคม 2563)

พิมพ์เผยแพร่

1) จารึกในประเทศไทย เล่ม 4 (กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2529), 244-251.
2) วารสาร ศิลปากร ปีที่ 32 ฉบับที่ 3 (กรกฏาคม-สิงหาคม 2531) : 61-67.

ประวัติ

ศิลาจารึกพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ จังหวัดสุรินทร์หลักนี้ มี 3 ชิ้นด้วยกัน ซึ่งแตกออกมาจากหลักเดียวกัน ทางพิพิธภัณฑ์ฯ มิได้บอกรายละเอียดเกี่ยวกับสถานที่พบ และขนาดของศิลาจารึก

เนื้อหาโดยสังเขป

ด้านที่ 1 เริ่มต้นด้วยการกล่าวนมัสการพระพุทธเจ้า แล้วกล่าวสรรเสริญพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ด้านที่ 2 กล่าวถึงพระราชภารกิจของพระองค์ในการสร้างโรงพยาบาล (อโรคยาศาลา) สร้างพระพุทธรูปพระโพธิสัตว์ไภษัชยสุคต พร้อมด้วยรูปพระชิโนรสทั้งสอง ด้านที่ 3 กล่าวถึงการจัดเจ้าหน้าที่เพื่อทำหน้าที่ประจำในโรงพยาบาล แล้วกล่าวถึงรายการสิ่งของที่พระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ประทานเป็นเครื่องพลีทาน

ผู้สร้าง

พระเจ้าชัยวรมันที่ 7

การกำหนดอายุ

จารึกด้านที่ 1 บรรทัดที่ 7 ได้ระบุพระนามของกษัตริย์พระองค์หนึ่ง คือ ศรีชัยวรมัน ว่าเป็นพระโอรสของพระเจ้าธรณีนทรวรมันที่ 2 ดังนั้น พระนาม “ศรีชัยวรมัน” ในที่นี้ ก็น่าจะหมายถึง พระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ซึ่งครองราชย์ในช่วง พ.ศ. 1724-1761

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : นวพรรณ ภัทรมูล, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2547, จาก :
1) ชะเอม แก้วคล้าย, “จารึกสุรินทร์ 2,” ใน จารึกในประเทศไทย เล่ม 4 : อักษรขอม พุทธศตวรรษที่ 17-18 (กรุงเทพฯ : หอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร, 2529), 244-251.
2) ชะเอม แก้วคล้าย, “ศิลาจารึกสุรินทร์ อักษรขอม ภาษาสันสกฤต ประมาณ พุทธศตวรรษที่ 18,” ศิลปากร 32, 3 (กรกฎาคม-สิงหาคม 2531) : 61-67.

ภาพประกอบ

ภาพสำเนาจารึกจาก : จารึกในประเทศไทย เล่ม 4 (กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2529)