จารึกโคลงภาพเรื่องรามเกียรติ์ แผ่นที่ ๔๓ (หนุมานเผากรุงลงกา)

ไทยธนบุรี-รัตนโกสินทร์

ไม่ปรากฏศักราช

จำนวน ๑ ด้าน มี ๔ บรรทัด

หิน

แผ่นหิน

-

ไม่ปรากฏหลักฐาน

วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามฯ แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร

ไม่ปรากฏหลักฐาน

พนักรอบพระอุโบสถ วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามฯ แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร

ประชุมจารึกวัดพระเชตุพน (กรุงเทพฯ : คณะสงฆ์วัดพระเชตุพน, ๒๕๔๔), ๕๘๑.

จารึกโคลงภาพเรื่องรามเกียรติ์ปรากฏอยู่ที่พนักรอบพระอุโบสถ ภายใต้ภาพจำหลักจำนวน ๑๕๒ ภาพ แต่ละภาพมีจารึกโคลงประกอบ ๑ บท นอกจากนี้ ยังมีจารึกโคลงอีก ๒ บทที่ปรากฏอยู่โดยไม่มีภาพ ดังนั้น จารึกทั้งหมดจึงมีจำนวนทั้งสิ้น ๑๕๔ แผ่น โดยเริ่มต้นตั้งแต่พนักทางทิศตะวันออกของอุโบสถ เวียนขวาไปจบลงทางทิศเหนือ จารึกดังกล่าว ได้รับการตีพิมพ์ครั้งแรกในหนังสือ ประชุมจารึกวัดพระเชตุพนฯ เมื่อ พ.ศ. ๒๔๗๒ ดร. นิยะดา เหล่าสุนทร สันนิษฐานว่า คงคัดลอกจากจารึกใต้ภาพซึ่งในขณะนั้นก็คงเลือนลางไปบ้างแล้ว จึงขาดหายไป ๑๑ บท ดังนั้น การตีพิมพ์ครั้งล่าสุด ใน พ.ศ. ๒๕๔๔ จึงมีการสอบค้นจากต้นฉบับตัวเขียนของโคลงภาพเรื่องรามเกียรติ์ ซึ่งเก็บรักษาอยู่ที่ส่วนภาษาโบราณ หอสมุดแห่งชาติ ท่าวาสุกรี กรุงเทพฯ จำนวน ๒ เล่ม เพื่อให้มีความครบถ้วนสมบูรณ์

จารึกบรรยายภาพจำหลักเรื่องรามเกียรติ์ ตอนหนุมานเผากรุงลงกา อินทรชิตจึงรีบพาสุวรรณกรรยุมาหนี ส่วนพิเภกก็พานางตรีชฎาหนี

พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๓)

กำหนดอายุจากประวัติการปฏิสังขรณ์วัดพระเชตุพนฯ ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๓) ซึ่งมีหลักฐานว่ามีการจำหลักภาพเรื่องรามเกียรติ์ โดยมีการจารึกโคลงประกอบไว้ ดังปรากฏในจดหมายเหตุเรื่องการปฏิสังขรณ์วัดพระเชตุพน (ถอดจากโคลงดั้นพระนิพนธ์กรมสมเด็จพระปรมานุชิตชิโนรส)

เรียบเรียงข้อมูลโดย : พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร (๒๕๕๒) ; นวพรรณ ภัทรมูล (๒๕๕๗), แก้ไขเพิ่มเติม, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., จาก :
๑) “การปฏิสังขรณ์วัดพระเชตุพน : ถอดจากโคลงดั้นพระนิพนธ์กรมสมเด็จพระปรมานุชิตชิโนรส,” ใน ประชุมจารึกวัดพระเชตุพน (กรุงเทพฯ : คณะสงฆ์วัดพระเชตุพน, ๒๕๔๔), ๖๖-๖๗.
๒) “โคลงภาพเรื่องรามเกียรติ์,” ใน ประชุมจารึกวัดพระเชตุพน (กรุงเทพฯ : คณะสงฆ์วัดพระเชตุพน, ๒๕๔๔), ๕๗๔-๕๙๙.