บันทึกรายวันของออกพระวิสุทธสุนธร (โกษาปาน) หน้า 19

จารึก

บันทึกรายวันของออกพระวิสุทธสุนธร (โกษาปาน) หน้า 19

QR-code edit Share on Facebook print

เวลาที่โพส โพสต์เมื่อวันที่ 27 มี.ค. 2553 10:23:46 ( อัพเดทเมื่อวันที่ 31 ธ.ค. 2566 23:24:08 )

ชื่อจารึก

บันทึกรายวันของออกพระวิสุทธสุนธร (โกษาปาน) หน้า 19

อักษรที่มีในจารึก

ไทยอยุธยา

ศักราช

พุทธศักราช 2229

ภาษา

ไทย

ด้าน/บรรทัด

จำนวน 1 หน้า มี 14 บรรทัด

วัตถุจารึก

กระดาษฝรั่ง

ลักษณะวัตถุ

แผ่นสี่เหลี่ยมผืนผ้า

ขนาดวัตถุ

กว้าง 18 ซม. ยาว 24 ซม.

บัญชี/ทะเบียนวัตถุ

-

ปีที่พบจารึก

พ.ศ. 2427

สถานที่พบ

หอจดหมายเหตุ สำนักมิซซังต่างประเทศ กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส

ผู้พบ

ม.ล. มานิจ ชุมสาย

ปัจจุบันอยู่ที่

หอจดหมายเหตุ สำนักมิซซังต่างประเทศ กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส

พิมพ์เผยแพร่

วารสาร ศิลปากร ปีที่ 28 ฉบับที่ 6 (มกราคม 2528) : 27-145.

ประวัติ

ต้นฉบับของบันทึกนี้อยู่ที่หอจดหมายเหตุ สำนักมิซซังต่างประเทศ กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศสโดยลงทะเบียนไว้เป็นหนังสือประวัติศาสตร์ซานัง ใน พ.ศ. 2527 ม.ล. มานิจ ชุมสาย ได้นำสำเนาต้นฉบับมาพิมพ์เผยแพร่ในงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติในชื่อเรื่อง “เอกสารรายงานฉบับตัวจริงของโกษาปาน ที่ได้ร่างทิ้งไว้ในประเทศฝรั่งเศส” ต่อมามอบให้ผู้เชี่ยวชาญเอกสารโบราณของกรมศิลปากรอ่านและได้ตีพิมพ์ลงใน วารสารศิลปากร ฉบับเดือนมกราคม พ.ศ. 2528 รัฐบาลฝรั่งเศสมอบสำเนาต้นฉบับบันทึกรายวันของโกษาปานให้ประเทศไทยอย่างเป็นทางการเมื่อต้นปี พ.ศ. 2529 บันทึกนี้เขียนขึ้นโดยออกพระวิสุทธสุนทร (โกษาปาน) ขณะที่พักอยู่ในเมืองแบรสท์ ประเทศฝรั่งเศส เมื่อครั้งเป็นราชทูตนำพระราชสาส์นไปถวายแด่พระเจ้าหลุยส์ที่ 14 โดยออกเดินทางไปกับเรือราชทูตฝรั่งเศสเมื่อ พ.ศ. 2228 และถึงประเทศฝรั่งเศสโดยขึ้นบกที่เมืองแบรสต์เมื่อวันที่ 16 มิถุนายน พ.ศ. 2229 คณะราชทูตไทยประกอบด้วย ออกพระวิสุทธสุนทร ราชทูต ออกหลวงกัลยาราชไมตรี อุปทูต ออกขุนศรีวิสารวาจา ตรีทูต และผู้ติดตามประมาณ 30 คน ต้นฉบับของบันทึกที่พบเป็นเพียงส่วนหนึ่งของบันทึกทั้งหมด เนื่องจากข้อความในหน้าแรกไม่ใช่การเริ่มต้นบันทึก จึงสันนิษฐานว่ามีการเขียนจบไปแล้วเล่มหนึ่งแล้วมาเขียนต่อในเล่มนี้ บันทึกนี้เขียนบนสมุดฝรั่ง ด้านหนึ่งของสมุดเป็นประวัติศาสตร์ของซานัง เขียนด้วยลายมือภาษาฝรั่งเศส ส่วนอีกด้านหนึ่งเป็นอักษรและภาษาไทย มี 67 แผ่น แผ่นละ 14 บรรทัด (ยกเว้นแผ่นสุดท้ายมี 7 บรรทัด)

เนื้อหาโดยสังเขป

บันทึกเรื่องราวเหตุการณ์ของราชทูตไทยและคณะ ระหว่างที่เดินทางไปพำนักอยู่ในประเทศฝรั่งเศส ในวันอาทิตย์ ขึ้น 4 ค่ำ เดือน 8 ปีขาล พ.ศ. 2229 บรรยายการตกแต่งห้องพักของอุปทูต

ผู้สร้าง

ออกพระวิสุทธสุนธร (โกษาปาน) (ในบันทึกไม่ได้ระบุนามผู้เขียน แต่วันเดือนปีที่ระบุในเอกสารเป็นช่วงเวลาที่คณะทูตไทยเดินทางไปยังประเทศฝรั่งเศส)

การกำหนดอายุ

กำหนดจากวันเดือนปีที่ปรากฏในเอกสาร ซึ่งในส่วนที่พบบันทึกตั้งแต่พฤหัสบดี ขึ้น 1 ค่ำ เดือน 8 ปีขาล จุลศักราช 1048 (พ.ศ. 2229) ถึง วันพฤหัสบดี ขึ้น 15 ค่ำ ในเดือนและปีเดียวกัน รวมเวลาทั้งสิ้น 15 วัน

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2547, จาก :
1) ก่องแก้ว วีระประจักษ์, “บันทึกรายวันของออกพระวิสุทธสุนทร (โกษาปาน) ราชทูตไทยไปฝรั่งเศส,” ศิลปากร 28, 6 (มกราคม 2528) : 27-145.
2) ภูธร ภูมะธน, “เอกสารไทยในฝรั่งเศส : เอกสารภาษาไทยสมัยสมเด็จพระนารายณ์ที่น่าสนใจ 2 ฉบับที่สำนักมิซซังต่างประเทศ กรุงปารีส,” ศิลปวัฒนธรรม 6, 12 (พฤศจิกายน 2528) : 114-121.

ภาพประกอบ

ภาพคัดจำลองจาก : ศิลปากร 28, 6 (มกราคม 2528)